Lisanne de Vaan Psyche 29 jul 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Kinderen en jongeren zijn angstiger en depressiever dan ooit en dit is waarom

Steeds meer kinderen en jongeren worden depressief. In Amerika zijn er momenteel naar schatting 5 tot 8 keer zoveel middelbare scholieren en studenten met een ernstige depressie of angststoornis dan zo’n 60 jaar geleden. En dat terwijl we het beter hebben dan ooit.

Hoe komt het dan dat deze cijfers zo zijn gestegen? Onderzoekers Jean Twenge en Peter Gray hebben hier wel een antwoord op.

Oorzaak jongeren en depressies

Uit onderzoek van de San Diego State University dat is uitgevoerd onder leiding van Jean Twenge, blijkt dat de stijging in depressies onder jongeren niets te maken heeft met gebeurtenissen in de wereld die risico’s of onzekerheden met zich meebrengen.

Oorlog of een slechte economische toestand zijn volgens Twenge geen aanleiding voor depressiviteit. Hoe zij tot deze conclusie komt?

“In de donkere dagen van de Grote Depressie, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog waren er minder kinderen en adolescenten met een depressie of een angststoornis dan vandaag de dag”. En dat is opmerkelijk. Want wat is dan wel de aanleiding voor deze stijgende lijn?

Ook interessant: Waarom iedereen angstig is en wat we ervan kunnen leren

Gevoel van controle

Aan de hand van onderzoeken gedaan naar depressies, angst en psychische stoornissen kunnen we één ding concluderen, stelt Twenge: “depressies staan in verband met het gevoel van controle (of het gebrek hieraan) dat mensen hebben over hun eigen leven.

Mensen die geloven dat ze macht hebben over hun eigen lot zijn minder snel geneigd depressief te worden dan mensen die hier niet in geloven.

De stijging lijkt dus meer te maken te hebben met de manier waarop jonge mensen de wereld zien dan hoe de wereld eigenlijk is.”

Must read: 5 self-care technieken wanneer je in een (beginnende) depressie zit

Van intrinsieke doelen naar extrinsieke doelen

De theorie van Twenge is dat de huidige generatie jongeren gericht is op extrinsieke doelen in plaats van intrinsieke doelen. En dat maakt depressief.

Intrinsieke doelen hebben te maken met persoonlijke ontwikkelingen, terwijl extrinsieke doelen gericht zijn op materiële zaken en oordelen van anderen.

Een hoog inkomen en een goed uiterlijk staan bij de huidige generatie jongeren hoger op het verlanglijstje dan het verkrijgen van bevoegdheden of het hebben van een zinvolle levensfilosofie. Als je kijkt naar tientallen jaren geleden, dan was dat precies andersom.

Ook lezen: Wanneer perfectionisme een depressie kan verbloemen

Zelfontplooing als belangrijkste levensdoel

De verschuiving van intrinsieke doelen naar extrinsieke doelen staat volgens Twenge in verband met het gevoel van jongeren geen macht te hebben over hun leven.

En dat klinkt best aannemelijk. We hebben veel minder controle over extrinsieke doeleinden. Ook al werk je hard, dat betekent niet dat je een salaris krijgt waar je u tegen zegt. En al ga je nog zo vaak naar de kapper of koop je nieuwe kleren, dat geeft je geen garantie voor een mooi uiterlijk.

Intrinsieke doeleinden zoals een gevoel van betekenis vinden in het leven of zelfontplooiing heb je veel meer in de hand. Je kan je bijvoorbeeld gaan verdiepen in spiritualiteit of cursussen volgen.

Verschuiving in materialisme

Twenge suggereert dat de shift naar extrinsieke doelen een algemene verschuiving betekent in de richting van een materialistische cultuur.

De boosdoeners hiervan zijn volgens haar televisie en andere media, zoals magazines. Van jongs af aan worden we blootgesteld aan advertenties en berichten die impliceren dat geluk afhankelijk is van bezittingen, goede looks, en populariteit. Alleen al de gedachte dat het leven daar om draait maakt depressief.

Meer lezen: We kunnen depressief worden van de pil (en andere hormonale anticonceptiemiddelen)

But there’s more…

De wereld verkennen

Peter Gray – onderzoeker aan het Boston College en auteur van het boek ‘Free to Learn’ – denkt dat er een andere verklaring is voor het grote aantal depressieve jongeren.

Volgens Gray hangt het samen met de mate waarin kinderen vrij worden gelaten in hun spel en het gewicht dat wordt gegeven aan scholing.

“De vrijheid van kinderen om te spelen en de wereld op eigen houtje te verkennen is in de afgelopen decennia sterk gedaald”. En dat is jammer, zegt hij.

“Door kinderen vrij te laten in hun spel geef je ze de mogelijkheid om hun eigen problemen op te lossen en hun eigen interesses te ontwikkelen”. Spelen is in feite dus gericht op intrinsieke doelen.

Tegenwoordig wordt de vrijheid van kinderen te veel beperkt, stelt Gray. Ouders willen hun kind beschermen en houden hun kind continu in de gaten. En dat ziet hij niet als een positieve verandering.

“We ontnemen kinderen de mogelijkheid om te leren hoe ze controle kunnen nemen over hun eigen leven. En hoe kunnen ze persoonlijke interesses ontwikkelen als ze de vrijheid niet krijgen om hier naar op zoek te gaan?”

Ook interessant: Je down voelen vs. een echte depressie: een uitleg over het verschil

Alleen een acht is goed genoeg

Niet alleen worden kinderen vandaag de dag beperkt in hun spel, ook op het huidige schoolsysteem valt genoeg aan te merken volgens Gray.

Het is meer gericht op het behalen van hoge cijfers dan ooit tevoren. Ook al hebben kinderen nog zo hard op iets geoefend, zoals volwassenen geen garantie hebben op een hoog salaris, hebben kinderen geen garantie op een hoog cijfer.

Ons schoolsysteem is overduidelijk gefocust op extrinsieke doelen en beloningen. Haal je hoge cijfers, dan mag je naar een hogere klas. Dat dit kinderen angstig of depressief kan maken, daar staat Gray niet van te kijken.

Als het aan hem ligt, is het tijd om educatie te overdenken. “Kinderen hebben op school geen controle over hun eigen lot. Als zij meer vrijheid krijgen en over meer mogelijkheden beschikken, kunnen zij zichzelf opleiden. En dat gaat gepaard met het ontwikkelen van intrinsieke waarden, zelfcontrole en veel meer vreugde.”

Depressies onder jongeren:

• Toen de wereld stopte met draaien en mijn burn-out het overnam
• Coen probeerde ayahuasca en genas van zijn depressie – dit is zijn verhaal
• Steeds meer jongeren zijn eenzaam, en dit kan jij doen om te helpen