Redactie Psyche 6 sep 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Zo stop je met piekeren (volgens een psycholoog)

Wanneer je negentig plussers vraagt waar ze het meest spijt van hebben, dan is het steevast dat ze vinden dat ze zich te vaak zorgen hebben gemaakt om niets. Al die jaren dat ze wakker lagen, piekerden of zich druk maakten om van alles, bleek voor niets. Maar tegen de tijd dat ze zich dat realiseerden, konden ze dat niet meer veranderen. Daarom is dit het moment om je leven te beteren. Stop vandaag nog met piekeren. Zo doe je dat…

Maak een pieker-lijst

Piekeren is de verkeerde kant op fantaseren. Je maakt je zorgen om dingen die nog moeten gebeuren, die misschien nooit zullen gebeuren of zaken waar je niets aan kunt veranderen. Op internet circuleren talloze tegeltjeswijsheden die je eraan herinneren dat je moet veranderen wat je niet kunt accepteren en moet accepteren wat je niet kunt veranderen. En omdat tegeltjeswijsheden meestal waar zijn, is het nu de tijd om daar aan te werken.

Maak een lijst met de dingen waar je ’s nachts wakker van ligt, waar je je zorgen over maakt en waar je bang voor bent. Laat de lijst een dag liggen en kijk er nog een keer naar. Pak een rode stift en streep alles van je lijst waarvan je weet dat het geen zin heeft om je er druk over te maken. Hou minstens één zorg over en sta jezelf toe om daar elke dag vijf minuten over te piekeren. Gebruik de rest van de dag -en de nacht – om zorgeloos te zijn.

Lees ook: Wanneer het piekeren niet stopt: Hannelore (21) leeft met een gegeneraliseerde angststoornis

Vergeet de anderen

Stel dat je alleen op een eiland woont. Je grootste zorg zou waarschijnlijk zijn hoe je van dat eiland af komt, genoeg te eten en te drinken vindt en niet gebeten wordt door een eng beest. De zorgen die je dan hebt, hebben betrekking op je eigen overlevingskansen, niet op wat andere mensen van je denken. Er is niemand op dat eiland die vindt dat je zelfgebouwde hut niet mooi genoeg is, niemand die vindt dat je te dikke billen hebt, of te weinig eet. Niemand die vindt dat je je leven vergooit op dat eiland of verkeerde keuzes maakt. En zorgen over geld heb je ook niet, want er is geen geld op dat eiland. Die ene grote zorg die je hebt – overleven – laat alle andere zorgen verdwijnen.

Zie je leven als een eiland. Richt je op de dingen die er voor jou toe doen, en vergeet wat andere mensen van jou zouden kunnen vinden. Je hebt geen erkenning nodig van de buitenwereld om te doen wat jij wil. Het is jou leven en je leeft het nu.

Wees de vriendelijkheid zelve

De meeste zorgen komen voort uit onze interactie met anderen. Vervelende collega’s, zeurende buren, bemoeizuchtige kennissen, lastige familie, ruzie met geliefden. Bedenk dat interactie betekent dat de communicatie van twee kanten komt. Je kunt de ander niet veranderen, maar je kunt wel veranderen hoe jij op die ander reageert.

Probeer het een week lang: lach naar iedereen op straat, bied een luisterend oor voor je collega’s en buren, wees flexibel als bamboe en buig elke kritische of nare opmerking om tot iets positiefs. Wees de vriendelijkheid zelve tegen iedereen die je ontmoet en je zult zien dat ze met je mee veranderen.

Ook interessant: Waarom geen ene f*ck geven je heel ver kan brengen in het leven

Accepteer het leven zoals het is

De meeste onvrede komt voort uit hoe je vindt dat je leven is en hoe je zou willen dat het was. Wie ooit een cursus mindfulness heeft gevolgd, of zich heeft verdiept in Acceptence and Commitment Therapy (ACT), heeft geleerd dat acceptatie de sleutel tot geluk is. Het belangrijkste is dat je leert accepteren dat niets menselijks ons vreemd is, dus jou ook niet.

We kennen allemaal angst, verdriet en twijfel en komen tegenslag, ziekte en dood tegen. Als je accepteert dat al het negatieve een onlosmakelijk deel is van het leven, zul je minder piekeren over het leed dat je te wachten staat. Iedereen kent de tegeltjeswijsheid: de mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest. Piekeren gaat dus bijna altijd over zorgen die je vreest, niet om de zorgen die je hebt.

Tot slot: Waarom piekeren sommige mensen meer dan anderen?

Heb je je ooit afgevraagd waarom sommige mensen nooit lijken te piekeren en anderen altijd? Mensen hebben vijf belangrijke persoonlijkheidseigenschappen en één daarvan is neuroticisme. Wie hoog scoort op neuroticisme maakt zich snel zorgen, reageert sterk op negatieve gebeurtenissen en piekert veel.

Meer lezen over piekeren?

• Boodschap voor piekeraars: waarom nadenken nooit levensproblemen oplost
• Lopen dingen niet zoals je wil? Misschien zit je jezelf gewoon in de weg
• De schoonheid van imperfectie: wat we kunnen leren van Wabi Sabi