Maaike Kooijman Betere wereld 16 nov 2018, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Zo kun je mensen overtuigen om minder vlees te eten (zonder belerend vingertje)

Verander de wereld, begin bij jezelf, luidt de bekende slogan. Maar wat nou als je zelf allang bent gestopt met het eten van dierlijke producten, en je heel graag zou zien dat mensen in je omgeving dat ook doen? Enerzijds natuurlijk omdat je je zorgen maakt om het milieu (dat vlees een grote impact heeft op de wereld, wisten we al), anderzijds misschien gewoon omdat het je leuk lijkt als jij mensen mee kunt slepen naar hippe vegan tentjes zonder dat ze daar moeilijk over doen. Nee, je kunt mensen niet dwingen, maar ja, je kunt wel íets doen.

Willen, niet moeten

Het staat als een paal boven water: mensen, vooral die in de westerse wereld, zijn egoïstisch. Is nou eenmaal zo, kunnen we over het algemeen weinig aan doen. Maar dat heeft wel gevolgen voor de manier waarop je het eten van minder vlees wilt promoten.

Aad Kuijper, een bekend reclamemaker, zei bijvoorbeeld tegen De Correspondent: ‘Wat je in ieder geval niet moet doen, is mensen aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor het milieu of het klimaat. Mensen moeten dan iets, en dat werkt slecht, zo niet averechts. Je moet mensen iets laten willen, dat is veel effectiever.’ In dat opzicht is het vooral handig om mensen te wijzen op de gezondheidsvoordelen die minder vlees eten heeft: het vermindert ontstekingen in het lichaam, verlaagt het cholesterol, verlaagt de kans op darmkanker en de kans op diabetes type 2 neemt af, schreven we al eerder.

Waarom flexitariër zijn veel invloed heeft op de wereld en weinig op jouw comfort

Ken je feiten

Oké oké, als je met iemand aan het praten bent over minder vlees eten en een heel rijtje getallen opdreunt (‘Wist je dat tweederde van de impact van al ons eten en drinken in vlees zit? En dat er voor de productie van een kilo biefstuk ruim 15 duizend liter water nodig is? Wist je dat 3 dagen per week geen vlees eten, gelijk zou staan aan het verwijderen van 3 miljoen auto’s op de Nederlandse wegen?’ enz.), schrikt dat misschien een klein beetje af. Maar het is wel handig om een beetje te weten waar je over praat, zodat je met goede argumenten kunt komen. Misschien niet heel veel, maar wel met een aantal.

Want hoewel jij als flexitariër (of vegetariër of veganist) misschien allang op de hoogte bent van de impact van vlees, zijn er ook heel veel mensen die zich nog níet zo bewust zijn van hoe het allemaal werkt. Er zijn bijvoorbeeld mensen die wel om het milieu geven, maar nog altijd denken dat vervoer de grootste boosdoener is, en zelfs vegetariërs die geen idee hebben van het dierenleed in de zuivelindustrie (trust me, zo iemand was ik ook). Voorlichting is key – en als de overheid het niet doet, dan doen wij het zelf maar.

Benader het positief

Als ik iets heb geleerd van proberen mensen te overtuigen om minder vlees te eten, is het wel dat mensen niet gevoelig zijn voor opgeheven vingertjes en negativiteit. Oordelen over mensen die vlees eten, is dus niet zo’n goed plan. Zoals Marieke Dilles, één van de oprichters van het Belgische initiatief Dagen Zonder Vlees zegt in het eerder genoemde artikel van De Correspondent: ‘We zeggen niet: “wat slecht van je dat je vlees eet” maar “wat goed dat je een keer vlees laat staan.”’ Mensen willen nou eenmaal beloond worden, niet gecommandeerd.

Kook de lekkerste vegetarische maaltijd ooit

Als je zelf regelmatig vegetarisch eet, is de kans groot dat jij inmiddels een pro bent in het vervangen van vlees door bijvoorbeeld peulvruchten of noten. Bij jou op tafel staat niet elke dag aardappelen-groente-vlees, maar ook vaak een vegetarische curry, chili sin carne of pasta pesto. Toch kun je het mensen niet kwalijk nemen als ze het lastig vinden om minder vlees te eten, simpelweg omdat ze niet weten wat het alternatief is.

Aan jou de ‘taak’ om ze laten te zien wat dat alternatief dan is – en dat bestaat echt niet alleen uit vleesvervangers, maar vooral ook uit maaltijden zonder vlees. ‘Je weet niet wat je mist’ is de gouden slogan als je gaat koken met/voor iemand die misschien wel minder vlees wil eten, maar gewoon niet zo goed weet wat er dan over blijft. Vegetarisch eten is heel normaal én makkelijk, en dat mogen mensen best weten.

Blijf respectvol

Eén van de lessen uit het boek ‘How to win friends and influence people’ van Dale Carnegie is dat je altijd respectvol moet blijven. Mensen die zich niet zo bezighouden met de impact van vlees, maken vaak gebruik van een heleboel drogredenen (‘Maar die dieren zijn toch al dood!’ ‘Maar het heeft toch geen effect als ik minder vlees ga eten en de rest niet?’ ‘Maar dan kun je helemaal niks meer eten!’). Kan heel vervelend zijn, maar het is belangrijk dat je ze niet als dom bestempelt. Mensen die zich beledigd voelen omdat je ze vertelt dat ze het mis hebben, kun je nooit meer overtuigen. Dus: blijf respectvol, maar blijf tegelijkertijd bij je idealen.

Dring niet te veel aan

Als ik weer eens in een discussie over veganistisch eten ben beland met mijn vader, zegt hij altijd: ‘Ik vind het hartstikke goed dat je zo idealistisch bent, maar je kunt ons niet dwingen om hetzelfde te doen als jij.’ En daar heeft hij natuurlijk helemaal gelijk in, hoe frustrerend dat soms ook is. Net als opdringen, werkt ook aandringen alleen maar averechts, zeker als jij je daarbij heel activistisch opstelt (veel mensen nemen activisten nou eenmaal minder serieus). Soms moet je mensen gewoon met rust laten, en dat is ook oké. Soort van, dan.

Meer lezen over de impact van de vleesindustrie?

• Waarom vlees en McDonalds eten anno 2017 écht niet cool is
• Onderzoek: jouw impact op het milieu verlagen? Dit is de beste en makkelijkste manier
• Dit is al het effect als we één dag per week geen vlees zouden eten (no more excuses)