Zo herken je de eerste signalen van een toxische relatie volgens een therapeut
Hoe langer je in een giftige situatie blijft zitten, hoe moeilijker het is om eruit te stappen. Daarom is het volgens psychologen verstandig om op de hoogte te zijn van eerste signalen van een toxische relatie. Zo herken je sneller wat er aan de hand is en roep je de relatie een halt toe voordat er ergere dingen gebeuren.
Van kwaad tot erger
Volgens Annette van Bolhuis, psycholoog en relatietherapeut bij praktijk Accordaat, hebben mensen zelf vaak niet eens door dat ze in een toxische relatie zitten. Ze voelen dat er iets aan de hand is, maar kunnen niet aanwijzen wat er precies is. “Dat gevoel manifesteert zich in somberheid en onzekerheid. Ze beseffen dat ze niet lekker in hun vel zitten, maar weten op dat moment nog niet dat de relatie de boosdoener is,” aldus Van Bolhuis. Wie in zo’n relatie verwikkeld is geraakt, trekt zich steeds vaker terug en neemt afstand van vrienden en familie. Dat is vaak op aanraden van de toxische partner, die negatief praat over de directe kring en zijn of haar partner doet geloven dat de ander beter af is zonder.
Uiteindelijk kan dit gedrag tot veel erger leiden: Van Bolhuis ziet in haar praktijk veel vrouwen en mannen langskomen die jarenlang emotioneel mishandeld werden en nog maar weinig gevoel van eigenwaarde overhebben. Op dit punt aangekomen is het echter moeilijk om de relatie zomaar te verlaten. “Zeker wanneer het stel samenwoont of er kinderen in het spel zijn, stap je er niet zomaar uit,” meent de psycholoog.
Dit zijn de eerste signalen van toxic relaties
Daarom is het volgens haar van belang om ook de allereerste signalen van een toxische relatie te herkennen en vervolgens te erkennen. “Veel mensen durven niet toe te geven dat het probleem in hun relatie zit, omdat het als falen kan voelen. Bovendien lijkt alles op het begin zo mooi,” legt Van Bolhuis uit. Dat is ook exact waaraan de giftige situatie vroegtijdig herkend kan worden: in het prille begin is alles té leuk, té romantisch, té mooi. Hij of zij overlaadt je met cadeaus en aandacht, zegt ontzettend snel dat er sprake is van liefde en wil werkelijk alles voor je doen.
Anno 2024 kent deze rode vlag een eigen term: love bombing. Iemand bombardeert je letterlijk met liefde en houdt je daarmee weg van vrienden en familie. Ben je zelf ook verliefd, dan lijkt de aandacht op dat moment fantastisch, maar volgens de relatietherapeut kan het een teken van gevaar zijn. Love bombing kan namelijk snel overslaan in ander gedrag, vaak manipulatief en narcistisch van aard.
Dat mooie begin is volgens Van Bolhuis ook wat het zo moeilijk maakt om later uit de relatie te stappen. “Diegene weet hoe het ooit ging en verlangt terug naar die goede tijd. Hij of zij doet er alles aan om die liefde en aandacht weer te voelen en verlegt daarbij steeds meer de eigen grenzen,” legt ze uit.
“Hoewel het niet makkelijk is om een relatie als deze te verbreken, is het essentieel voor je eigen geluk en welzijn.” Van Bolhuis haar belangrijkste tip om de eerste stap te zetten? Praat erover met een buitenstaander, bijvoorbeeld een psycholoog. “Die kan je een spiegel voorhouden zonder over de situatie te oordelen. Waarschijnlijk kom je dan zelf ook wel tot het inzicht dat de relatie niet gezond is.”