Redactie Psyche 4 mei 2020, 06:00

Leestijd: 8 minuten

Zijn mannen grappiger dan vrouwen? Het verlossende antwoord

Wat is het verschil tussen een dom blondje en een frikadel? In een frikadel zitten hersenen. Er zijn mannen die dat heel grappig vinden. Zoals er ook mannen zijn die ontzettend moeten lachen omdat ze Frans Bauers Heb je even voor mij kunnen boeren. Grote kans dat dit niet is wat vrouwen bedoelen wanneer ze een man zoeken met gevoel voor humor.

Toch is het woord ‘humor’ een veelgebruikte term in contactadvertenties. Dat is ook niet gek, want humor speelt een cruciale rol in de aantrekkingskracht tussen mannen en vrouwen. Alleen verandert de rol die humor speelt naarmate een relatie vordert.

Humor in relaties

Zodra een man en een vrouw zich enigszins tot elkaar voelen aangetrokken, is het de man die zijn humor inzet en de vrouw die daarom lacht. Maar krijgen ze een relatie en blijft de man de lolbroek uithangen, dan is er een grote kans dat de relatie geen stand houdt. Liefdesrelaties waarin vooral vrouwen grapjes maken, in het bijzonder tijdens stressvolle periodes, houden langer stand, zo blijkt uit onderzoek.

De vraag is: wat voor verschuiving vindt er plaats tussen die eerste ontmoeting en de jaren die volgen? Zijn mannen door hun arsenaal grappen en grollen heen? Zijn vrouwen opgehouden met om hen te lachen? Of worden vrouwen grappiger? Heel lang hebben psychologen humor onderzocht als een vaste karaktereigenschap.

Humor kent vele nuances

Ze keken of proefpersonen iets grappig vonden en classificeerden dat als gevoel voor humor. Maar in de ingewikkelde paringsdans tussen man en vrouw blijkt ook gevoel voor humor allerlei nuances te hebben. Een man die spreekt over een vrouw met humor, bedoelt eigenlijk een vrouw die om zijn grapjes lacht. Een vrouw die een man met humor zoekt, is op zoek naar een man die haar aan het lachen kan maken.

Lees ook: Hoe voorkom je communicatieproblemen in je relatie? We vroegen het een expert

Onderzoekers van de universiteit van Maryland verzamelden 200 contactadvertenties en haalden daar een aantal uitspraken uit. Proefpersonen kregen steeds even aantrekkelijke mannen of even knappe vrouwen te zien, met daaronder een willekeurige persoonsbeschrijving uit de advertentie.

Onderzoek naar humor

Tussen de huis-, tuin- en keukenmededelingen als ‘Ik ben sportief’ en ‘Geen bartype’ stonden bij een van de twee foto’s een paar grappige opmerkingen. Aan de proefpersonen werd gevraagd met welke van deze mensen ze een afspraakje zouden willen, eenmalige seks of een langdurige liefdesrelatie.

Mannen kozen even vaak voor serieuze als grappige vrouwen. Vrouwen daarentegen kozen significant vaker voor mannen die een grappige omschrijving van zichzelf hadden gegeven.

Zijn mannen grappiger?

De onderzoekers verbaasden zich daar ook over en dus bestudeerden ze nog eens 4000 advertenties. Ze vonden het woord humor even vaak bij beide seksen. Alleen spraken de mannen in hun advertenties vaak over hun eigen gevoel voor humor, en vrouwen vroegen om iemand met wie ze konden lachen.

Een man die grappig doet en een vrouw die daarom lacht, is een bekend beeld. Uit allerlei onderzoeken blijkt dat mannen vaker moppen vertellen en grappiger doen dan vrouwen wanneer ze in gemengd gezelschap zijn. Ook bekend is dat in gemengd gezelschap de vrouwen vaker lachen dan de mannen. Zou dat kunnen betekenen dat mannen grappiger zijn dan vrouwen?

Must read: Vrouwen hebben meer slaap nodig dan mannen omdat hun brein harder werkt

Om dat uit te zoeken kregen mannelijke en vrouwelijke proefpersonen cartoons met lege tekstballonnen voorgelegd, plus het verzoek er een humoristische tekst bij te verzinnen. De grappen werden later door onafhankelijke proefpersonen beoordeeld. Er bleek geen enkel verschil in gevoel voor humor tussen de seksen.

In een vervolgexperiment moesten alle proefpersonen cartoons beoordelen. Niet alleen moesten mannen en vrouwen even vaak lachen, uit hersenscans bleek dat ze ook dezelfde cartoons grappig vonden. Ook bij het horen van grappen verschilden ze niet in hun reactietijd. Ze lachten even snel, even vaak en even hard.

Lachen als deel van een verleidingsritueel

Maar als vrouwen ook grappig uit de hoek kunnen komen, waarom doen ze dat dan niet als ze in gezelschap zijn van een leuke man? Lachen is een belangrijk element in de aantrekkingskracht tussen mannen en vrouwen. Vrouwen lachen meer als ze een man leuk vinden of als ze denken dat een man interesse in haar heeft.

Mannen vinden op hun beurt vrouwen die lachen aantrekkelijk, blijkt uit weer ander onderzoek. En lachen doen vrouwen niet de hele tijd, want als ze in gezelschap van alleen maar vrouwen zijn, dan lachen ze de helft minder dan wanneer er een man in het gezelschap is. Dat lachen van de vrouw is een deel van het verleidingsritueel. Ze geeft daarmee aan dat ze een man leuk vindt. Dat doet ze niet eens bewust, want lachen is een reflex waar je nauwelijks controle over hebt.

Evolutionaire verklaring

Wanneer vrouwen een man zoeken, zegt psycholoog Scott Kaufman van de universiteit van New York, maakt humor deel uit van het evolutionair selectieproces. Volgens hem is er een verband tussen intelligentie, creativiteit en humor.

En intelligentie geldt weer als pluspunt voor vrouwen die op zoek zijn naar de man met de sterkste genen. Het is bekend dat vrouwen rond hun eisprong een voorkeur hebben voor mannen met sterke genen.

Lees ook: Is de mens wel gemaakt om constant gelukkig te zijn? Evolutionaire psychologie zegt van niet

Maar niet alleen hoge testosteronniveaus en de brede kaken en schouders die daarop wijzen, werken als een magneet op vruchtbare vrouwen. Rond de eisprong blijken vrouwen meer aangetrokken te worden door mannen met gevoel voor humor dan tijdens de rest van hun cyclus. Dat ondersteunt de hypothese dat mannelijke humor een rol speelt in de vrouwelijke zoektocht naar de beste genen voor haar eventuele kind.

Humor in lange relaties

In de loop van de relatie verandert het gebruik van humor namelijk, zowel bij de man als bij de vrouw. Eenmaal in een vaste relatie lachen vrouwen nog wel, maar steeds meer om hun eigen grappen. Mannen gebruiken humor sneller om confrontaties, moeilijke gesprekken en problemen uit de weg te gaan.

Hun humor is ook vaker tegen de ander gericht. Een grapje ten koste van iemand anders om zichzelf beter te voelen. De humor die vrouwen gebruiken, affiliatieve humor, heeft vooral als doel om onderlinge verbondenheid te versterken. Ook gebruiken vrouwen relatief vaak zelfspot.

Humor in tijden van stress

Verschillende onderzoekers hebben het gebruik van humor in relaties onderzocht in tijden van stress, zoals het verlies van een dierbare of ontslag. In een longitudinaal onderzoek werden mannen en vrouwen geobserveerd terwijl ze spraken over hun problemen.

De mannen die in dit experiment lollig deden over die problemen, er de draak mee staken of er woordgrappen over gingen maken, scoorden over het algemeen lager op een test waarmee hun tevredenheid over hun relatie werd gemeten. Hun relaties duurden daarna ook minder lang dan van mannen die in het bijzijn van hun vrouwelijke partner geen grappen maakten over hun problemen.

Tip: Feeling stressed? Deze impact heeft stress op je spijsvertering

De verschillen in gevoel voor humor – zelfrelativering en verbondenheid versus grappen ten koste van een ander – worden in ruzies en in stressvolle tijden uitvergroot. Hoe meer humor vrouwen op zo’n moment gebruiken, hoe beter ze met de stress kunnen omgaan. Bij mannen is dat effect precies omgekeerd. Waarschijnlijk omdat hun wat cynischer humor niet gericht is op tot rust brengen, maar meer op competitie.

In het liefdeslab

Psycholoog en relatiedeskundige John Gottman bestudeert al jaren stellen in zijn liefdeslaboratorium. De functie van humor tussen partners is een van de zaken die hij uitgebreid onderzocht.

Hij ontdekte dat bij stellen die ruziemaken, het heel belangrijk is dat de vrouw grappen maakt om de spanning terug te brengen. Tijdens ruzies neemt de hartslag van mannen af wanneer hun vrouw een grapje maakt. Andersom is dat niet zo. Hoe grappiger de vrouwen zijn, hoe meer de mannen tot rust komen. Hoe grappiger de mannen doen, hoe geagiteerder de vrouwen worden.

Homostellen als voorbeeld

Volgens Gottman kunnen heterostellen veel leren van homostellen. Homo’s en lesbiennes maken veel meer gebruik van humor in tijden van stress en in onderlinge conflicten. De soort humor die ze daarbij gebruiken is nooit gericht op macht, nooit een grap ten koste van de partner.

De homostellen die Gottman observeerde gebruikten humor als katalysator. En lesbische stellen doen dat volgens hem in onderlinge conflictsituaties nog meer dan homostellen.

Genoeg gelachen

Aan het begin van de (hetero)relatie is het dus belangrijk dat de mannen de grappenmakers zijn. En hoe harder de vrouw lacht, hoe leuker ze elkaar vinden. Eenmaal in een relatie is het afgelopen met de grappen. Dan is het de vrouw die de lolbroek moet zijn. Een vrouw die eenmaal een man met gevoel voor humor aan de haak heeft geslagen, heeft genoeg gelachen.

Zijn mannen grappiger dan vrouwen? Nee. Vrouwen lachen alleen maar meer om mannen dan andersom omdat dat bij het verleidingsspel hoort. Eenmaal in een relatie liggen de zaken heel anders.

Meer over humor?

• Mensen die van zwarte humor houden schijnen slimmer te zijn
• We lachen heel wat af, maar niet omdat we iets grappig vinden
• Hou jij het droog tijdens het lachen?