Lisanne de Vaan Psyche 31 dec 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Zenuwachtig? Met deze 3 woorden zet je angst om in succes

Over 5 minuten moet je het podium op om een presentatie te geven, en je voelt dat je zenuwachtig wordt. Je hartslag gaat omhoog, je handen worden klam, en je gedachten schieten alle kanten op. ‘Gewoon rustig blijven’ zeg je tegen jezelf. Keep calm and…

HOEZO kalm? Denk je vervolgens. Je bent freakin’ zenuwachtig voor die presentatie, en je probeert jezelf dan misschien te kalmeren met geruststellende woorden; ze hebben helemaal geen effect!

Niet de juiste tactiek dus. Dat beaamt ook Alison Wood Brooks, een professor aan de Harvard Business School die het fenomeen bestudeert. Wat je volgens haar veel beter kan proberen als je zenuwachtig bent of angstgevoelens hebt, is een cognitieve truc genaamd anxiety reappraisal.

I’m so excited

De tactiek komt erop neer dat je tegen jezelf zegt dat je opgewonden of enthousiast bent, terwijl je eigenlijk super nerveus bent. Je probeert jezelf dus niet te kalmeren met gedachten als ‘probeer rustig te blijven’, maar jezelf juist op te peppen met de woorden ‘ik ben enthousiast’.

De reden? Angst en enthousiasme zijn beide aroused emoties. Dat betekent dat in beide gevallen je hart sneller gaat pompen, je cortisol-niveau stijgt, en je lichaam zich voorbereidt op actie. De emoties zijn dus congruent aan elkaar. Het enige verschil is dat enthousiasme een positieve emotie is, meldt the Atlantic.

Lees ook: Leren spreken en presenteren als een baas: zo doe je dat

Al is dat niet helemaal waar. Kalmte of rust is natuurlijk ook een positieve emotie. Maar het probleem hierbij, is dat het laag in arousal (ook wel opwinding) is.

Zo vertelt Brooks: “Voor de meeste mensen kost het minder inspanning voor de hersenen om te springen van opwindende negatieve emoties naar opwindende positieve emoties, dan het zou zijn van opwindende negatieve emoties naar rustige, positieve emoties.”

Betere prestaties

Het is dus makkelijker om jezelf te overtuigen om opgewonden te zijn dan rustig te blijven wanneer je angstig bent. En dat komt je prestatie alleen maar ten goede, blijkt uit Brooks onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd in het Journal of Experimental Psychology.

Ze voerde een drietal experimenten uit waarbij ze deelnemers taken liet doen die vaak als eng worden bestempeld. Zo werden ze gevraagd een liedje te zingen voor een grote groep mensen, een twee-minuten-durende speech te geven voor een camera en een wiskundetest te maken. Vlak voor de angstige gebeurtenis kregen ze de opdracht om zichzelf te kalmeren, niets tegen zichzelf te zeggen óf juist enthousiasme op te wekken.

Lees ook: Zo ontspan je extreem snel als je zenuwachtig bent

Het grappige is: de deelnemers in deze laatste groep voelden zich niet alleen ook echt meer opgewonden, ze zongen ook beter, spraken langer bij de speech test, en waren beter in het oplossen van wiskundige sommen.

Minder angst?

Je prestaties gaan er dus op vooruit als je jezelf inprent dat je enthousiast bent. Maar of je angstgevoelens daardoor ook minder worden? Nee. Je moet niet verwachten dat de drie ‘magische woorden’ je ook écht minder angstig gaan maken.

In beide condities van het onderzoek was de onderliggende angst hetzelfde en was de hartslag van de deelnemers even hoog. Maar dat maakt dus in principe niets uit. Je zenuwen hoeven ook niet te verdwijnen, zolang je er maar mee kunt dealen. En dat kan dus met dit cognitieve trucje.

Must read: Afgewezen voor een baan? Zo deal je met een afwijzing voor een sollicitatie

Waarom het volgens Brooke werkt is omdat enthousiasme ervoor zorgt dat je een opportunity mindset creëert. Je legt de nadruk op de goede dingen die kunnen gebeuren als je iets goed doet. Op het moment dat je jezelf kalmeert heb je een threat mindset, en ben je gefocust op de negatieve gevolgen van een slechte prestatie. Goed om te weten toch?

Meer lezen over angst?

• Zo ontspan je extreem snel als je zenuwachtig bent
• Angstig voor een sollicitatiegesprek of een date? Dit is het voordeel
• Zo ontspan je extreem snel als je zenuwachtig bent