Rosa Bertram Psyche 15 nov 2024, 13:26

Leestijd: 4 minuten

Zelfverzekerde kinderen opvoeden? Maak deze fout dan niet

Veel ouders willen natuurlijk niets liever dan hun kinderen laten opgroeien tot sterke en zelfverzekerde volwassenen. Toch zijn de manieren die we gebruiken om dat te bereiken soms een beetje contraproductief. In plaats van het zelfvertrouwen te stimuleren kunnen sommige gewoontes van ouders de kinderen namelijk juist onzeker maken.

Dít is de meest voorkomende valkuil bij het opvoeden van zelfverzekerde kinderen.

Kinderen zelfverzekerd opvoeden

Iemand helpen met z’n zelfvertrouwen, doe je door het geven van complimentjes zou je denken. Ondanks dat complimenten inderdaad een positieve impuls kunnen geven, werkt het continu prijzen van kinderen vaak juist averechts, meent Aliza Pressmanm psycholoog en auteur van het boek ‘The 5 Principles of Parenting’. Hoe zit dat?

Complimenten geven die vervolgens leiden tot een boost in het zelfvertrouwen, kan namelijk leiden tot een gevoel van afhankelijkheid: een kind leert dan dat je (eigen)waarde afhangt van die externe validatie in plaats van interne kracht en zelfwaardering. Daarom is het veel krachtiger om kinderen te leren trots te zijn op hun eigen inzet en groei, in plaats van te wachten op een schouderklopje van buitenaf.

Vermijd complimentjes

Pressman vertelt aan Huffpost over het opvoeden van je kinderen met zelfvertrouwen: “Je kinderen vertellen dat ze geweldig zijn, zorgt er niet voor dat ze zich ook zo voelen. Het gaat om de competentie, zoals hen helpen om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen.” En die vaardigheden hoeven dus niet te betekenen dat je kind de beste sporter, knutselaar of lezer is bijvoorbeeld. “Het kan ook zijn dat je weet hoe je moet koken of de afwas moet doen. Gewoon een functionerend individu.”

Een andere reden om dat te doen, is de uitkomst van een langetermijnstudie die werd gedaan door de University of Minnesota. Daarin werd namelijk ontdekt dat kinderen die als jonge kinderen hielpen met huishoudelijke taken, als volwassenen zelfstandiger waren dan degenen die geen taken hadden of die ze pas in hun tienerjaren begonnen te doen.

Wil je wél graag complimentjes geven aan je kinderen? Dat kan natuurlijk gewoon, maar doe dat dan óók (of vooral) over hun doorzettingsvermogen, creativiteit of probleemoplossende vermogen. Dat kan bijvoorbeeld op deze manier: ‘Ik zag hoeveel moeite je hebt gedaan om deze puzzel op te lossen.” Dat helpt ze namelijk om hun zelfvertrouwen te bouwen op basis van hun eigen kwaliteiten, zonder de uitkomst. Voor kinderen is het vooral belangrijk om te laten zien dat jij in ze gelooft.

Geen curlingouders

Als je ziet dat ze een klusje nog niet zo goed doen, neem de taak dan niet meteen van ze over, omdat jij het beter kunt, aldus de psycholoog. “Laat ze er beter in worden door te oefenen.” Dat geldt niet alleen voor klusjes, meent Pressman. Wist je dat ze dat ook in inheemse stammen doen? Kinderen niet wegjagen als ze willen helpen, maar dat juist aanmoedigen. Ja óók als het eigenlijk even niet zo goed uitkomt, omdat je daarna weg moet.

Dat kan ook met dingen zijn waar ze al interesse in hebben, want dat motiveert alleen maar om die taak of skill verder te ontwikkelen. “Dan ervaren ze het plezier van het opbouwen van competentie, en dat kan worden vertaald naar dingen waar ze later misschien minder interesse in hebben.”

Ouders willen hun kinderen vaak beschermen tegen mislukkingen en teleurstellingen, ook wel de curlingouders genoemd. Ze willen hun kinderen behoeden voor al het slechte in de wereld. Alleen dat heeft juist allerlei nadelen voor de kinderen, omdat ze zo nooit de kans krijgen om met tegenslagen om te gaan, niet de kans krijgen om veerkracht te ontwikkelen en leren niet dat ze uitdagingen zelf kunnen overwinnen.

Door kinderen juist ruimte te geven om fouten te maken en zelf oplossingen te zoeken, groeien ze in hun zelfstandigheid en zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen door het goede voorbeeld

Bovenal leren kinderen hun eigenwaarde nog wel het meest door het goede voorbeeld van hun ouders. Ouders die onzeker of zelfkritisch zijn of constant bezig zijn met hun tekortkomingen, geven indirect de boodschap door dat perfectie de norm is. Door lief te zijn voor jezelf en compassie te hebben als het gaat om je eigen fouten, geef je kinderen het mooie voorbeeld om hun imperfecties juist te omarmen.

Door kinderen te leren dat ze goed zijn zoals ze zijn, zonder perfect te hoeven zijn en dat het oké is om fouten te maken, staan ze sterker én zelfverzekerder de wereld in.

Zó belangrijk is het om als kind een huisdier te hebben. En dít is waarom steeds minder vrouwen kinderen willen.

Mindful parenting: manieren om dieper te verbinden met je kind