WorkJuice Psyche 17 jun 2021, 06:00

Leestijd: 7 minuten

Waarom ‘trucjes’ als yoga en wandelen niet werken tegen stress en onrust

De tips tegen stress en onrust vliegen ons om de oren. Zeker sinds het coronavirus onze levens op z’n kop heeft gezet, weet iedereen dé oplossing om van dat onprettige gevoel af te komen. Maar dit gaat vaak om trucjes als yoga, wandelen en mediteren, vertelt psycholoog Rosalie van Gils (39) van Bureau Breinfijn. Op de korte termijn zorgen ze er misschien voor dat je dat angstige en onprettige gevoel even kwijt bent, maar op de lange termijn poppen die gevoelens altijd weer op. Het resultaat? Je raakt nog meer gestresst, omdat de tips bij jou niet werken.

Ons zusje WorkJuice belde met van Gils om haar alles te vragen over de manier waarop je lichaam en brein op stress reageren en wat je dan wél kunt doen om met stress en onrust om te gaan.

Hoe je op stress reageert

Rosalie van Bureau Breinfijn is al 17 jaar psycholoog en begon in 2017 met haar eigen onderneming, om psychologische hulp laagdrempeliger te maken. Ze is gespecialiseerd in neuro- en biofeedback. In simpelere termen: ze weet als geen ander hoe je lichaam en brein op stress reageren.

“Bij 1-op-1 begeleiding meet ik hoe je lichaam en brein reageren op stress”, legt ze uit. “Eerst meet ik je lichaamssignalen als je niets doet en vervolgens geef ik je een stresstaakje. Het alfabet achterstevoren opzeggen, bijvoorbeeld. Dan zie je dat je binnen een minuut in de stress schiet. Je ademhaling versnelt, je lichaamstemperatuur gaat omlaag en je huidgeleiding reageert snel – je krijgt klamme handen.

Vervolgens kan ik zien hoe snel je hiervan herstelt. Als je lichaamssignalen bij een biofeedbackmeting niet meer goed reageren op stress, dan zijn dat tekenen van een burn-out”

Feeling stressed? 5 manieren om lichamelijke spanning kwijt te raken

Begin 2020 heeft Rosalie de overstap gemaakt naar online. “Daarvoor kon ik maar een beperkt aantal mensen begeleiden”, legt ze uit. “Door mijn online cursussen en programma’s heb ik nu al duizenden mensen geholpen met langdurige stress, angst & paniek en lichamelijke spanningsklachten. Mijn focus ligt op de combinatie tussen het brein en het menselijk lichaam.”

Signalen dat je stress hebt

Een verrassend lichamelijk signaal dat je last hebt van stress, is bijvoorbeeld dat je vaak koude handen hebt. “Koude handen geven over het algemeen aan dat je je onveilig voelt”, legt Rosalie uit.

“Vaak doen vrouwen dit signaal af met een ‘Ik heb altijd koude handen’, maar je hebt geen koude handen als je net wakker wordt en je je veilig voelt. Vaak zijn deze vrouwen perfectionistisch. Ze herkennen niet dat ze stress hebben, maar zijn heel hard bezig om het goed te doen en goed genoeg te zijn.”

Andere signalen dat je stress hebt, kunnen zijn dat je stemming veel schommelt en je sneller geïrriteerd raakt. Signalen die we ook te snel afwimpelen als hormonen of een slechte dag. Hoe komt het toch dat veel van ons niet naar de signalen van ons lichaam en brein luisteren? “Het is niet alleen zo dat we niet naar de signalen luisteren, we herkennen ze ook vaak niet”, legt Rosalie uit. “Dat komt omdat we 90 procent van de tijd op de automatische piloot leven.”

Natuurlijk is het maar goed dat we niet overal over nadenken. Dat zou ons werkgeheugen helemaal niet aankunnen. “Maar het resulteert er wel in dat we te weinig stilstaan bij hoe we ons eigenlijk voelen”, vertelt Rosalie.

Reflecteren

Maar hoe doe je dat dan, leren luisteren naar je lichaam, naar hoe je je écht voelt? Rosalie raadt aan om na een drukke dag te reflecteren. “Als je zo’n dag hebt gehad waar je druk bezig was om alles in goede banen te leiden en je geen pauze hebt gehad, is het goed om achteraf terug te kijken op de situatie”, vertelt ze.

“Dit is een vaardigheid die je je eigen moet maken door veel te oefenen. Vraag jezelf na zo’n dag af: wat doet dit eigenlijk met mij?”

De wetenschap bewijst: ademhaling kan je stresslevel beïnvloeden

Op het moment dat je je in die drukke situatie bevindt, is het namelijk vaak lastig om helder na te denken. Rosalie legt uit dat dit komt door de manier waarop ons brein op stress reageert. “Op dat moment gaat het angstcentrum in je hersenen aan en ga je volledig in de overlevingsstand”, vertelt ze. Er zijn dan maar 3 opties: vechten, bevriezen of vluchten.

Je kunt met jezelf afspreken dat je bij het volgende drukke moment stilstaat bij hoe je je voelt, maar in de praktijk zal daar dus niet veel van terechtkomen. De oefening ligt daarom na zo’n situatie. “Maar je zal zien dat je door deze oefening steeds makkelijker de signalen kan herkennen als je nog in de situatie zit”, vertelt Rosalie.

Hoe overwerken je letterlijk fataal kan worden

Overigens druk je niet alleen het gaspedaal van je autonoom zenuwstelsel in als je een drukke dag op werk hebt. Dit kan net zo makkelijk gebeuren als je rustig in bed ligt, maar je brein overuren maakt omdat je aan het piekeren bent. Je denkt op dat moment dat je rust neemt, maar in werkelijkheid sta je nog steeds niet op de rem.

“Het is niet erg dat je negatieve gedachten hebt”, zegt Rosalie. “Iedereen is bijvoorbeeld weleens onzeker. Het gaat erom wat je ermee doet. Hoeveel lading geef je aan die gedachten?” Dit is volgens haar bijvoorbeeld ook de reden dat de één zoveel last heeft van de coronamaatregelen en de ander niet.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Oorzaak bestrijden in plaats van de symptomen

“In de media zie ik veel tips die zijn gericht op de situatie zelf”, zegt Rosalie. Ze maakt de vergelijking met iemand die paniekaanvallen in vergaderingen krijgt. Als je hieraan gaat werken, zal het zomaar kunnen dat je in de toekomst geen paniekaanvallen meer in meetings krijgt. “Maar als je de onderliggende oorzaak niet hebt aangepakt, zal deze paniekaanval in een andere situatie wel opduiken”, legt ze uit.

Als je tips als ‘mediteren’, ‘wandelen’ en ‘yoga’ gebruikt om die onrust te bestrijden, zal dat gevoel op een ander moment weer opduiken. “Ik kom er ook nooit vanaf, denk je dan”, zegt Rosalie. “Het resultaat is dat je nog dieper in die stresscirkel terechtkomt.”

Voor in je agenda: ‘Rust nemen’ (en met deze tips gaat het je lukken)

Dat jij je nu onrustig voelt, heeft niet te maken met de coronamaatregelen zelf, maar met dat wat eronder zit. Bijvoorbeeld met de angst dat je je vrienden minder ziet en zij daardoor misschien minder de behoefte krijgen om jou te zien. “Onderzoek waarom de maatregelen zoveel lading hebben voor jou”, tipt Rosalie. “Alleen daar kun je aan werken. Anders is het dweilen met de kraan open.”

Tips als ‘ga naar het bos om te wandelen’ werken dus misschien even om het onrustige gevoel weg te krijgen, maar zijn geen oplossing op de lange termijn. Je hebt de onderliggende oorzaak immers nog niet aangepakt. “Natuurlijk mag je mediteren of yoga doen als je dat prettig vindt”, zegt Rosalie. “Maar zie het niet als dé oplossing om je onrust aan te pakken.”

Niet machteloos

In werkelijkheid ben je helemaal niet machteloos. Naast het oefenen met reflecteren op stressvolle situaties, is het ook goed om te accepteren dat die onrust er in je lichaam kan zijn. “Vaak denken we meteen dat we er iets mee moeten doen, maar het mag er ook gewoon zijn zonder dat je er veel aandacht aan besteed”, zegt Rosalie.

Ook als je veel piekert, hoef je die gedachten niet in alle macht weg te duwen. “Erken dat je piekert en neem er dan afstand van”, geeft Rosalie als tip. “In plaats van te blijven hangen in de gedachte ‘Ik ben niet goed genoeg’, denk je ‘Oh, ik had weer de gedachte dat ik niet goed genoeg was’.”

Rosalie wil ten slotte meegeven dat je niet altijd zo streng voor jezelf hoeft te zijn. “Je mag ook weleens naar jezelf kijken zoals je naar een vriendin kijkt.”

Rosalie heeft korte online cursussen en langere programma’s over stress, piekeren, paniek en angst. Bekijk haar website voor haar hele aanbod. Hier vind je ook de gratis training ‘Hierdoor kom je nooit uit de stresscirkel’, waarin Rosalie nog meer uitlegt over dit onderwerp.

Luistertip! 🎧