Josephine Kay Beweging 21 sep 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Yoga nidra: een extreem ontspannen manier om op te laden (+leer de methode zelf!)

Ashtanga yoga, yin yoga of bikram yoga… Van deze soorten yoga heeft iedereen weleens iets gehoord. Maar yoga nidra is voor velen nog een onbekende vorm. Eigenlijk zonde, want door yoga nidra te beoefenen laad je je batterij weer helemaal op. Matsyendra – van Mangalam meditation & yoga in Amsterdam – beoefent yoga nidra al ruim 25 jaar.

We spraken hem over deze bijzondere vorm van ontspanning.

Alles over yoga nidra

Wat is yoga nidra?

“Yoga Nidra betekent ‘yoga slaap’ in Sanskrit. Het betekent dus een staat van bewustzijn, en het staat voor het beoefenen hiervan. In de Vedische literatuur refereert yoga nidra aan de mythologische ontbinding van de kosmos, of Vishnu’s (hindoeïstische god die een van de belangrijkste in de goddelijke hiërarchie is) kosmische slaap. In de 60’er jaren is het populair geworden door Swami Satyananda (yogi en goeroe).

Het is een soort vereniging van slaap én een wakker bewustzijn. Eigenlijk kan iedereen het beoefenen, omdat je alleen maar op je rug hoeft te liggen en moet luisteren naar diegene die het begeleidt. Het lichaam blijft stilliggen, terwijl het bewustzijn wordt gegidst op een ontdekkingsreis.

Must read: Yes: yoga is goed voor je immuunsysteem

Omdat je geest gedurende yoga nidra is gepreoccupeerd, is er geen ruimte voor de normale gedachtes die ons bezighouden. Binnen de kortste keren bevind je jezelf in de alpha-status, waar de hersenen als het ware in zichzelf keren. Het bewustzijn bevindt zich op het randje van slaap en bewustzijn, waardoor er een pad vrijkomt naar de onderbewuste en intuïtieve geest. Hierdoor kun je tot creatieve inzichten komen.”

Waarom zou je yoga nidra beoefenen?

“Het meest overduidelijke effect is de heerlijke ontspanning van het zenuwstelsel en het helen van het lichaam doordat het eindelijk de rust krijgt die het nodig heeft en waar we veel te weinig van krijgen door onze drukke levens. Als we slapen nemen we toch vaak spanningen van de dag mee. Dat uit zich dan in nachtmerries of rusteloos slapen.

Er zijn twee hoofdfuncties van het zenuwstelstel. De ene is wanneer je in de stress schiet (fight or flight). We reageren op zo’n manier om ons snel te redden uit moeilijke situaties. Het is een overlevingsmechanisme, maar als we er te lang in blijven hangen, kan dit extreem vermoeiend voor het lichaam zijn.

De andere respons is ontspanning, als we ons op ons gemak en veilig voelen. De bloeddruk zakt dan en het immuunsysteem krijgt een boost. Deze staat van ontspanning kun je met yoga nidra stimuleren.”

Maar hoe weten we of yoga nidra écht werkt?

“Yoga nidra is wetenschappelijk bewezen een van de meest krachtige methodes om deze diepe staat van ontspanning te bereiken, zonder het gebruik van chemische middelen. Dit is door verschillende onderzoeken bewezen in Amerika en in Denemarken.

Hier werd een PET-scanner (positronemissietomografie) gebruikt om naar de verandering in de hersenen te kijken tijdens en na het beoefenen van yoga nidra. Hierdoor werd duidelijk dat de alpha-hersengolven langer actief bleven.

Lees ook: Waarom yoga onmisbaar is in deze tijd (en waarom het de laatste tijd zo populair geworden is)

Andere studies wijzen weer aan dat meer alpha-hersengolven gelinkt zijn aan de ontspanning van het zenuwstelsel. Deze golven ontstaan als je nog net niet slaapt en kenmerken zich door mentale ontspanning.”

Je kunt dus aan de hand van hersengolven meten hoe ontspannen je bent?

“Ja, er zijn vier basis hersengolf-frequenties en elke frequentie is verbonden aan een staat van bewustzijn. Net als geluidfrequenties, zijn hersenfrequenties te meten in Hertz, of cycli per seconde.

Beta-golven worden geassocieerd met het normale bewustzijn, als je wakker bent, alert bent en logisch na kunt denken. Hoe hoger de frequentie, hoe gestresster en onrustiger je bent. Alpha-golven worden geassocieerd met ontspannen zijn en dagdromen. Veel mensen zijn bijvoorbeeld ‘in alpha’ als ze televisie kijken.

Tip: Wil je een betere nachtrust? Volgens onderzoek wil je dan deze yogapose doen

Het wordt ook wel een hypnose-staat genoemd en kan gezien worden als een vorm van meditatie, die de brug vormt tussen je bewuste en onderbewuste geest. Net voordat je in slaap valt produceer je alpha-golven en net voordat je wakker wordt.

En dan heb je ook nog theta-golven die worden gemeten als je in een diepe meditatie zit, licht slaapt of tijdens de REM-droomfase. Delta-golven zijn zichtbaar als volwassenen slapen en babies zijn over het algemeen vaak in delta. Deze frequentie is het meest langzaam en wordt gemeten tijdens een diepe droomloze slaap.”

Hoe vaak moet je het beoefenen om het effect te voelen?

“Je voelt deze staat van extreme ontspanning al meteen de eerste keer. Als je het regelmatig beoefent kun je dat gevoel ook terugroepen als je gestresst bent.”

En hoe blijf je wakker?

“In slaap vallen komt eigenlijk veel voor, en veel mensen gebruiken yoga nidra met precies dat doel: om rustig in slaap te vallen na een drukke dag. Maar als dat écht niet mag, kun je je onderarm verticaal op je elleboog laten rusten.

Als je dan in slaap dreigt te vallen, valt je arm naar beneden en ben je binnen no time weer bij bewustzijn.”

Meer over yoga?

• Yoga kan helpen om angsten te bestrijden, wijst nieuw onderzoek uit
• Waarom yoga levensverbeterende krachten heeft (volgens de wetenschap)
• Yoga-oefeningen voor als je veel achter je bureau (of keukentafel) zit