Malu Kirschbaum Maatschappij 19 jul 2020, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Wat voor privileges een witte huidskleur met zich meebrengt (zonder dat je het misschien weet)

Door de gewelddadige dood van George Floyd is de Black Lives Matter beweging wereldwijd gigantisch op gang gekomen. Ook in Nederland vormt het een kantelpunt: veel mensen beseffen zich dat wegkijken, wegmoffelen en ontkennen écht niet meer kan. En dat willen wij ook niet!  

Toch is er nog steeds veel onwetendheid. En praten over racisme is ongemakkelijk, pijnlijk en vaak taboe. Daarom geven we hierbij een kort lesje over witte privileges en geven we aantal voorbeelden, waarvan je misschien niet eerder wist of hebt gerealiseerd dat ze bestonden.

Wat is witte privilege?

Privilege is eigenlijk een ander woord voor voorsprong. En met een witte privilege heb je dus een voorsprong op mensen met een gekleurde huid. Het wordt ook vaak omschreven als een soort onzichtbare kracht, die voordelen met zich mee brengt waarvan je je nauwelijks bewust bent.

Zoals de mogelijkheid om te leven zonder etnisch geprofileerd of gestereotypeerd te worden, of overal huidproducten te kunnen kopen die gewoon overeenkomen met je huidskleur.

Lees ook: Boeken over rasicme en gelijkheid om aan je boekenlijst toe te voegen

Het zijn voordelen die witte mensen hebben ten opzichte van de gekleurde mensen. En het is eigenlijk te bizar voor woorden dat we hier in 2020 nog mee te maken hebben, maar het zit zo diep geworteld in onze systemen, dat we misschien nog wat dieper moeten doorduwen. Dus, daar gaan we!

Heb je een witte huidskleur en een Nederlandse nationaliteit? Besef je dan dat…  

… je overal naartoe kunt reizen zonder je zorgen te maken over veiligheidsproblemen vanwege je huidskleur, en je hoeft van tevoren niet te googelen of er veel racisme heerst op je vakantiebestemming.

… je meer toegang hebt tot geestelijke gezondheidszorg omdat je er meer geld voor hebt, en de mensen die je vervolgens helpen zijn waarschijnlijk ook wit, en daardoor beter in staat om zich in jou in te leven.

… je veilig naar elke club kunt gaan, met de garantie dat je niet geweigerd zal worden vanwege je huidskleur. In tegenstelling tot mensen die niet wit zijn, die het slachtoffer kunnen worden van discriminerend deurbeleid.

… je een baan kunt aannemen zonder je zorgen te hoeven maken of er ook andere mensen met dezelfde huidskleur werken, of dat je misschien wel niet in de groep wordt opgenomen vanwege je achtergrond.

… je gewoon kunt winkelen zonder dat het personeel of de beveiligers je extra goed in de gaten houden.

… je nooit hoort dat je ‘verrassend’ knap, slim of welbespraakt bent ‘voor iemand die wit is’.

… je vleeskleurige pleisters kunt kopen, die daadwerkelijk de kleur van jouw vlees hebben. Hetzelfde geldt voor ‘huidkleurige’ bh’s.

… je als wit persoon jezelf overal vertegenwoordigd ziet, en dat heeft een reden: 91 procent van de mensen die in 2017 – 2018 nieuwe tv-series maakten in Hollywood zijn wit, 79 procent van het personeel van Amerikaanse uitgevers is wit en slechts 16 van de 100 best scorende films uit 2018 hadden een zwarte regisseur.

… als je mensen van jouw huidskleur op tv ziet, zijn het meestal volwaardige personages met rijke levens, en geen stereotypes die speciaal gecast zijn om de set wat ‘divers’ te houden.

… de kans kleiner is dat een verhuurder je afwijst uit angst dat je z’n behang zal aantasten met je ‘exotische’ kookgewoontes.

… je veel vaker wordt vaker uitgenodigd bij sollicitaties dan wanneer je een buitenlands klinkende naam zou hebben, zelfs als je verder over precies dezelfde opleiding en ervaring beschikt.

… bij de drogist altijd een foundation kunt vinden die perfect past bij je huidskleur. Voor zwarte vrouwen is dat lang niet altijd even vanzelfsprekend geweest. En nog altijd zijn er een hoop make-upmerken die geen donkerdere tinten hebben dan ‘honing’.

Must watch: Netflixtip: de Black Lives Matter-collectie vol films, documentaires en series

… je op school over je eigen geschiedenis hebt kunnen leren, in plaats van dat je het zelf ergens op moest zoeken. De zeventiende eeuw wordt in een Nederlandse geschiedenisles trots de Gouden Eeuw genoemd, een eeuw van welvaart en vooruitgang, waarbij onderwerpen als kolonialisme, imperialisme en slavernij vanuit jouw perspectief worden verteld. De gruwelijkheden die zich toen hebben voltrokken krijgen amper of helemaal geen aandacht.

… de grote meerderheid van de technologie is ontwikkeld met jou in het achterhoofd: zoals de fotocamera, waarbij het in eerste instantie vooral belangrijk was dat de witte huid er zo realistisch mogelijk uitzag.

… in veel landen, waaronder de VS, Groot-Brittannië en Nederland, rond de 80 procent van alle schooldocenten wit is. De kans is dus groot dat je les hebt gehad van iemand die eruitziet zoals jij.

… in de Nederlandse Tweede Kamer momenteel geen zwarte politici zitten. De mensen die de beslissingen maken handelen daardoor ook waarschijnlijk sneller uit jouw belang.

… rapper Typhoon in 2016 door de politie aangehouden werd, simpelweg omdat hij in zijn eigen, vrij duur uitziende auto reed. Het was niet de eerste keer dat het hem gebeurde: de Nederlandse politie doet aan etnisch profileren.

… mensen je makkelijk van andere witte mensen kunnen onderscheiden. Dit geldt helaas niet voor mensen van kleur: die worden vaak op werk door de war gehaald met de enige andere niet-witte collega, of nog veel erger: die worden bij getuigenverklaringen ten onrechte voor een misdadiger aangezien.

… je waarschijnlijk niet onderworpen wordt aan een extra controle van de Nederlandse Belastingdienst, aangezien het hebben van een tweede nationaliteit als gebruikt criterium dient. Ook worden alle Nederlanders met een Ghanese achtergrond standaard extra gecontroleerd. Het vermoeden bestaat dat dit de reden is dat een groot deel van de gedupeerden van de toeslagenaffaire – waarbij toeslagen voor kinderopvang onterecht werden stopgezet, met ontzettend veel financiële ellende tot gevolg – een dubbele nationaliteit hebben.

… jouw pijnklachten serieuzer worden genomen. Vanwege vooroordelen tegen zwarte mensen zijn artsen minder snel geneigd om ze te geloven, met als gevolg dat etnische minderheden vaker ziek worden, ergere klachten krijgen en vaker voortijdig overlijden dan witte mensen. De kans dat zwarte mensen pijnmedicatie krijgen voorgeschreven is zelfs twee keer zo klein. In het Verenigd Koninkrijk overlijden zwarte vrouwen 5 keer zo vaak tijdens de bevalling dan witte vrouwen.

… je in New York gewoon overal een taxi kunt krijgen. Als zwarte man of vrouw wordt je vrijwel zeker gepasseerd, terwijl de taxi wel beschikbaar is.

Ongemakkelijk

Vond je dit allemaal moeilijk en verrassend om te lezen? Dan wordt het misschien tijd om je er wat meer in te verdiepen. Op de website van Wit Huiswerk vind je veel artikelen, podcasts en video’s over de strijd tegen het racisme. Die helpen je een handje op weg.

Om je effectief in te zetten voor de strijd tegen racisme is het belangrijk om te weten wie je bent, wat je zelf doet en kan doen en waar je het over hebt. Je inlezen is een goed begin, maar ook alleen dat: een begin. Anti-racistisch zijn betekent open staan voor kritiek, pro-actief plaats maken, pijnlijk zelfonderzoek en algehele systeemverandering.

Niet racistisch zijn is niet meer voldoende. Je moet anti-racistisch zijn.

Bronnen: Wit Huiswerk en VICE UK

Meer Bedrock?

• Speak up & stand up – dit is wat je zelf kunt doen tegen racisme
• De satirische komedie Dear White People op Netflix bespreekt ook identiteit en racisme
• Racisme in de Efteling: dit is wat we moeten beseffen