Josephine Kay Psyche 25 apr 2016, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Wil je een optimist worden? Met deze nieuwe methodes is het dichterbij dan je denkt

Is jouw glas altijd halfvol, of halfleeg? Ga je er bij voorbaat vanuit dat je die nieuwe baan niet krijgt, ook al voldoe je aan alle eisen, of ga je met een overtuigd gevoel het gesprek in? Vaak wordt er gedacht dat je een geboren pessimist of optimist bent. Niets aan te doen. Maar volgens psycholoog en neurowetenschapper Elaine Fox kun je er wel degelijk iets aan doen. Uiteraard heeft pessimisme ook een geldige functie. Het bereidt je voor op het ergste en kan de klap van teleurstelling verzachten. Maar pessimisme kan langzaam maar zeker je leven in sluipen en steeds meer invloed hebben op je gemoedstoestand en je gezondheid. Als je constant negatieve (en dus pessimistische) gedachtes hebt, “dan wordt dat negatieve gevoel in je hersenen geprent,” aldus Fox.

Rainy brain versus Sunny brain

Fox verklaart: “Als je positiever gaat denken en positiever gaat handelen worden er nieuwe verbindingen gecreëerd in je hersenen. Hoe vaker je positief bent, hoe meer deze verbindingen worden versterkt.” Elaine Fox noemt de negatieve verbindingen een ‘rainy brain.’

De rainy brain-verbindingen zijn extreem moeilijk om te doorbreken, omdat ze zijn gevormd door lange periodes van negativiteit. Doordat deze verbindingen zijn gevormd in je hersenen, zul je eerder geneigd zijn om pessimistisch te reageren op bepaalde situaties. “De sunny brain-verbindingen vormen de basis voor optimistische gevoelens. Hoe meer de positieve verbindingen in de hersenen worden gestimuleerd, hoe makkelijker het is om positief te reageren in de toekomst.

Maar hoe komt het dat de één een pessimist is en de ander een optimist? Volgens Fox is een van de belangrijkste redenen waarom het zo verschilt per persoon de selectieve aandacht die onze hersenen hebben. Zo hebben volgens Fox sommige mensen de neiging om de slechte of negatieve aspecten van het leven selectief te onthouden. Waar we op focussen is wat we het meeste onthouden, zonder dat we het door hebben.

Fox legt uit: “Een voorbeeld van hoe dit werkt is tijdens een feestje. Je staat met iemand geboeid te praten, de muziek staat hard en opeens hoor je iemand jouw naam aan de andere kant van de ruimte roepen. Automatisch kijk je op. Je hersenen zijn dus in je onderbewustzijn alles nog aan het monitoren. Je selectieve aandacht neemt dus alles om je heen op, en de een neemt de negatieve dingen meer op dan de ander.” De negatieve gedachtes die je dus gedurende je leven opneemt, vormen steeds sterkere verbindingen in een ‘rainy brain.’

Hoe wordt een pessimist een optimist?

Volgens Elaine Fox is er goed nieuws voor pessimisten en kun je je hersenen trainen om meer positieve verbindingen te maken zodat je optimistischer in het leven gaat staan. Één techniek die ze noemt is – je raadt het nooit – mindfulness en meditatie. Op deze manier train je je hersenen om in het ‘nu’ te zijn én creëer je een grotere bewustzijn. Er is veel onderzoek gedaan naar meditatie en de gezondheidsvoordelen. Fox onderstreept deze onderzoeken: “Als je kijkt naar de hersenen voor meditatie en de hersenen na meditatie, zie je echt een verschil.”

Lees ook: Ja, je hersenen werken echt anders als je hoogsensitief bent (en dit is hoe)

Een tweede techniek noemt ze de cognitive bias modificatie (CBM). CBM tackelt de negatieve verbindingen in de hersenen met een simpel computerprogramma. Het programma toont twee afbeeldingen zij aan zij, snel achter elkaar. Op de afbeeldingen worden kleine lichtpuntjes geplaatst en de kijkers worden gevraagd naar het lichtpuntje te kijken. Zo hertrain je je hersenen om niet naar de negatieve afbeeldingen te kijken, maar naar de positieve. Volgens Fox is hier veel onderzoek naar gedaan. “Het schijnt verbazingwekkend makkelijk te zijn. Het is wel een redelijk nieuwe techniek en we moeten nog veel leren over de effecten van CBM.”

Meer over geluk?

• Endorfine boost? 8 manieren om zelf het gelukshormoon aan te maken
• Hoe een halt toeroepen aan steeds maar meer willen? Gelukspsycholoog Josje geeft tips
• Als je zo slim bent, waarom ben je dan niet gelukkig?