Rosa Bertram Planeet 1 jun 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Dit is de impact van melk op het milieu

‘Melk is goed voor elk’. Althans, dat werd er vroeger gedacht toen we ‘s ochtends aan het ontbijt nog gulzig een glaasje melk wegdronken. Maar, inmiddels weten we een stuk meer over het witte, romige goedje. Wat blijkt? Melk is helemaal niet zo goed voor elk.

In de laatste jaren blijkt dat veel mensen last hebben van een koemelk- en lactose-intolerantie, zo’n 75 procent (!) van alle mensen ter wereld heeft hier in meer of mindere mate last van. Maar dat is niet het enige probleem. Melk blijk namelijk helemaal niet zo goed te zijn voor je gezondheid, het milieu én uiteraard de koe zelf.

Melk is niet zo goed voor je gezondheid als je dacht

In principe is melk natuurlijk een rijke bron aan calcium en eiwitten, maar daar zit een staartje aan. Uit onderzoek blijkt dat melk botten niet sterker maakt of beschermt tegen osteoporose, sterker nog: in landen waar géén melk wordt gedronken, komt het minder vaak voor. Om sterk te zijn, heb je geen melk (of vlees) nodig. Wist je al dat er veel topsporters zijn die veganistisch leven?

Daarnaast bevat melk veel cholesterol en verzadigd vet, die beiden een rol spelen bij het ontstaan en verergeren van hart- en vaatziekten. Deze zelfde stoffen hebben ook invloed op de insuline-gevoeligheid van het lichaam. En dat is waar diabetes type 2 om de hoek komt kijken. Uit verschillende onderzoeken blijkt er ook een link te zijn tussen zuivelconsumptie en het ontstaan van borst- en prostaatkanker.

Maar dat is niet alles.

De impact van melk op het milieu

Melk, ofwel de witte motor; in een glaasje ziet het er onschuldig uit. Toch heeft de productie van melk een grote impact op de wereld. Wist je bijvoorbeeld dat de gehele vee-industrie zorgt voor 18 procent van alle uitstoot van broeikasgassen? En dat voor één liter kaas wel 10 liter melk nodig is?

Koemelk versus sojamelk

De impact daarvan zit hem vooral in de teelt van de gewassen voor veevoer (de koeien bijvoorbeeld) en het transport, deze zorgen namelijk voor de uitstoot van het broeikasgas CO2. De koeien zelf zorgen ook voor uitstoot, hun maag- en darmgassen bevatten methaan en dat is 20 keer (!) schadelijker dan CO2 en mest. Het resultaat is dat één liter melk 1,2 kilo CO2-uitstoot kost. Wie nu denkt: maar soja is óók slecht voor het milieu (door het verbouwen en de transport), true, but here are some facts for you: sojamelk zorgt per liter 0,6 kilo voor CO2-uitstoot. Met andere woorden: met het produceren van sojamelk, bespaar je dus 50 procent van de uitstoot.

Dit vind je vast ook interessant: Onderzoek: jouw impact op het milieu verlagen? Dit is de beste en makkelijkste manier

Wil je een koe één liter melk laten produceren, dan heb je 500 liter (!) water nodig. Bij de productie van sojamelk is dat de helft. Een snelle rekensom leert ons dat er voor de 10 liter melk die er in één kilo kaas gaat, 5000 liter water nodig is. Dan is dat plakje kaas en glaasje melk ineens toch iets onschuldiger dan het lijkt…

Het leven van een koe

Melk komt, net als bij een mens, niet zomaar uit een koe. Daar is eerst een zwangerschap voor nodig. Er wordt daarom gezorgd dat een melkkoe élk jaar kunstmatig zwanger wordt gemaakt. De kalfjes worden direct weggehaald bij de moeder. De stress en het verdriet van de moeder als dit gebeurt, is te zien in één van de vele filmpjes die online worden verspreid. Dit gebeurt trouwens óók bij biologische vee-teelt. De melk die bedoeld is voor haar kalfjes wordt met machines 2 keer per dag uit haar tepels gezogen door melkrobots, waardoor er vaak ontstoken tepels ontstaan. Daarvoor is echter een oplossing bedacht: antibiotica. Hoewel er streng wordt gecontroleerd op pus (dode witte bloedcellen), blijft er een bepaald percentage levende witte bloedcellen in je melk zitten.

Lees ook: Is dit de nieuwe trend onder de plantaardige melksoorten?

Koeien eten veel; een melkkoe eet zo’n 70 kilo aan voedsel per dag. Het voer bestaat uit gras en krachtvoer, dat weer deels bestaat uit soja uit Zuid-Amerika. En het nadeel van soja is, is dat er voor de verbouwing ervan regenwouden worden gekapt. In Nederland staan de koeien in weilanden die worden bemest (die zorgen voor broeikasgassen, weet je nog?). Dit geldt trouwens ook voor geiten en schapen die voor hun zuivel worden gebruikt. De mest van de dieren zorgt voor een hoop schadelijke stoffen zoals stikstof, fosfor, zware metalen en ammoniak. Als we niet zo gigantisch veel dieren zouden gebruiken voor hun melk en vlees, zou dat geen probleem zijn, maar in de getale waarin dat nu gebeurt, zorgt dat dus voor bijna eenvijfde van de totale uitstoot wereldwijd.

Zo verklein jij jouw impact

Je kan elke dag je steentje bijdragen aan een beter milieu. Hoewel jouw impact klein lijkt, zijn er toch een aantal dingen waarmee jij grootse problemen kan verminderen. De grootste milieuvervuiler is toch echt de vlees- en zuivelindustrie. Vind je een helemaal vegetarisch of veganistisch dieet nog een te grote stap? Overweeg dan een plant based dieet, dan kan je jezelf met trots een flexitariër noemen!

Alvast wat inspiratie opdoen? Dit zijn een aantal van onze favo-recepten:

• Vega Vrijdag: hartige socca pannenkoekjes (van kikkererwten) met hummus van rode biet
• Vega Vrijdag: zelf vegan eiersalade maken van pasta en kikkererwten
• Vega Vrijdag: vegan noodles met tempeh en pindakaas

Op zoek naar alternatieven voor koemelk of producten die ook calcium en eiwitten bevatten? Veel noten, zaden, bonen en bladgroenten bevatten óók calcium en sojadranken worden ermee verrijkt. De alternatieven voor melken zijn er bijna teveel om op te noemen: sojamelk, amandelmelk, havermelk. kokosmelk, macadamiamelk  en kikkererwtenmelk.

Happy Wereld (plantaardige)melkdag!

Bron: Melkjekanzonder