Malu Kirschbaum Zelfliefde 2 mei 2023, 09:46

Leestijd: 4 minuten

Welke perfectionist ben jij? En hoe laat je perfectionisme vóór jou werken

Veel vrouwen zijn perfectionisten. Ze pakken cadeautjes thuis opnieuw in, omdat ze vinden dat het pakpapier te kitscherig is en de dame in de winkel het niet netjes heeft gedaan. Ze koken graag voor anderen, maar dan moet het huis ook opgeruimd zijn en de tafel mooi gedekt. Ze houden niet van afgebladderde nagels en werken hun appjes bij terwijl ze de hond uitlaten. Perfectionisme is er in verschillende vormen.

Herkenbaar? Doe dan de test en leer hoe elke vorm van perfectionisme in je voordeel kan werken.

Het uiterste uit jezelf halen

Volgens psychotherapeut Katherine Schafler hebben we perfectionisme helemaal verkeerd bekeken. Het is niet iets waarvan we moet afkicken of genezen, maar juist iets wat we zouden moeten omarmen. Katherine: “Om te beginnen moet je toegeven dat je geen doorsnee leven wilt, dat je wilt uitblinken. Met erkennen dat je het heerlijk vindt om het uiterste uit jezelf te halen.

Wanneer je niet wordt uitgedaagd, wordt je leven saai en ga je je somber of zelfs depressief voelen. Je wilt jezelf niet klein houden. You’re born to shine! Tot nu toe heb je je misschien altijd verzet tegen je perfectionistische neigingen. Ook omdat de buitenwereld waarschijnlijk tegen je gezegd heeft dat het “allemaal niet zo perfect hoeft”.

Perfectionisme in het huishouden

Martha Stewart is misschien wel de beroemdste perfectionistische vrouw van deze tijd. Ze wordt bewonderd als de perfecte huisvrouw met de snelste brunchrecepten, de fraaiste kerstversieringen, de sprankelendste verfcombinaties en de mooiste bruiloftsfeesten.

Niemand zegt tegen haar dat ze doorschiet, dat ze naar de balans moet zoeken of dat ze haar ambitie moet matigen. Perfectie en ambitie voor vrouwen zijn acceptabel zolang die op het perfecte huishouden zijn gericht. Dat is zeker geen toeval. Perfectionisme is een bron van kracht en energie: dat is een van de redenen waarom perfectionisme bij vrouwen wordt ontmoedigd.

Vijf soorten perfectionisten

Voor elke bron van kracht (zoals rijkdom, taal, schoonheid en liefde) geldt ook voor perfectionisme dat je dit op de juiste manier moet inzetten, anders wordt het een bron van ellende. Perfectionisme kan je vooruithelpen, maar mag nooit de leiding krijgen, want dan kom je serieus in de problemen.

In De ultieme gids voor perfectionisten legt Katherine uit dat je jouw perfectionisme helemaal niet hoeft uit te bannen voor een gezonde levensstijl. Ze identificeert vijf soorten perfectionisten: de klassieke, de chaotische, de gedreven, de uitstellende en de Parijse perfectionist. Wanneer je jouw perfectionistische profiel identificeert, leer je om je perfectionisme juist voor je te laten werken in plaats van tegen je.

Welke perfectionist ben jij?

Lees de komende teksten goed door en bedenk welke het meest met jou resoneert. Denk er bij het doornemen van de profielen aan dat perfectionisme afhankelijk is van de context. Je kunt bijvoorbeeld een chaotische perfectionist zijn als het gaat over daten en een gedreven perfectionist op je werk. Inzicht in je profiel zal je helpen je unieke neigingen te waarderen.

A)  Gedreven perfectionisten drukken zich kort maar krachtig uit en zijn scherp gefocust op hun doel. Zonder zelfreflectie kunnen hun maatstaven van hoog tot onhaalbaar uitstijgen. Wanneer die onbereikbare doelen niet worden gehaald, worden ze boos op zichzelf en anderen.

B)  Klassieke perfectionisten zijn betrouwbaar en consequent, hebben oog voor detail en zorgen voor stabiliteit. Zonder zelfreflectie hebben ze moeite met spontane acties of veranderingen in de routine. Persoonlijk contact vinden ze moeilijk.

C)  Parijse perfectionisten kennen de kracht van persoonlijk contact en zijn heel empathisch. Zonder zelfreflectie zullen ze overmatig focussen op hun connectie met anderen en besteden ze te veel energie aan pleasen.

D)  Uitstellende perfectionisten leggen hun ziel en zaligheid in een perfecte voorbereiding en bekijken mogelijkheden van alle kanten. Ze springen niet overhaast in een project. Zonder zelfreflectie zullen ze ondanks hun goede voorbereidingen niet in actie komen.

E)  Chaotische perfectionisten beginnen moeiteloos aan spannende nieuwe projecten, zijn spontaan en enthousiast en zitten barstensvol goede ideeën. Zonder zelfreflectie vinden ze het moeilijk om te blijven focussen op hun doel en kunnen ze uiteindelijk niet de energie opbrengen om hun doel te bereiken.

Als je niet zeker weet welk profiel het beste bij jou past, kun je hier de quiz doen.

Perfect zoals je bent

Het is volgens Katherine belangrijk dat je begrijpt dat perfectionisten niet zeggen dat ze verwachten dat zijzelf, anderen, het weer of alle gebeurtenissen in het leven perfect zijn. Perfectionisten zijn krachtige, intelligente mensen die inzien dat niet altijd alles perfect kan verlopen. Waar ze soms moeite mee hebben is begrijpen waarom ze zich zo gedwongen voelen om eindeloos te streven, of waarom ze niet gewoon kunnen genieten van ontspanning, zoals ‘normale mensen’.

Katherine: “Perfectionisme is een kracht, en zoals elke kracht, kan het constructief worden ingezet. Als je jezelf herkent in de bovenstaande perfectionistische profielen, overweeg dan om je perfectionisme te onderzoeken. Het kan je verrassen hoeveel kracht je hebt. En besef je te allen tijde dat er helemaal niets mis is met jou. Je bent perfect zoals je bent.”

Een gelukspsycholoog over hoe je kunt omgaan met perfectionisme