Kiara Louis Psychologie 1 apr 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

We zijn niet lui, we zijn gewoon bang

Als we eerlijk naar onszelf kijken, moeten we toegeven dat we af en toe écht lui zijn – denk aan eten bestellen omdat we geen zin hebben om te koken. Toch kan luiheid ook een teken zijn van onderliggende angst, bijvoorbeeld op het gebied van carrière. Wanneer je net lekker op de bank ligt te Netflixen, is de kans vrij klein dat je opspringt om een rondje te gaan hardlopen. Niks mis mee, want rust heb je ook nodig. En als je zo nu en dan sport of beweegt, zit het meestal wel goed. Mensen die regelmatig actief zijn, zullen namelijk ook in beweging blijven.

Niet te onderscheiden

Eigenlijk draait allemaal om motivatie, zou je denken. Maar de echte reden van luiheid is vooral dat we allemaal enorm bang zijn. En dan hebben we het niet over luiheid in de vorm van Netflix-avondjes, maar wel over geen moeite willen doen voor een uitdagendere functie op je werk.

Het lastige is dat verborgen angst niet te onderscheiden valt van luiheid. Het uit zich namelijk in redelijk vergelijkbaar gedrag: passief gedrag. Hoewel wij mensen veel vaker bang zijn dan lui, wordt ons gedrag negen van de tien keer dus toch als lui gezien – best een complex probleem.

Die bangheid heeft vooral te maken met een balans tussen comfort en resultaat. Het kan best lastig zijn om moeite en tijd te steken in een doel dat je voor de lange termijn stelt, omdat je er niet meteen voldoening uit kunt halen. Voor iemand die een project initieert, moet de uitkomst van dat project meer opleveren dan het comfortabele, veilige gevoel dat je inlevert.

Zelfverzekerd of niet

Hierbij is de mogelijke positieve uitkomst ver weg en onzeker. Het kan namelijk ook compleet mislukken. Dit kan een reden zijn om het vervolgens niet te doen en ‘lui’ te zijn. Toch is dit niet voor iedereen een probleem, want zelfverzekerde mensen hebben meer vertrouwen in succesvol worden en dus in een positieve uitkomst van de dingen waar zij tijd en moeite in steken.

Soms overschatten zelfverzekerde mensen hun kunnen, omdat ze automatisch uitgaan van een positieve uitkomst. Dit hoogmoedige gedrag kan achteraf teleurstelling creëren, maar het voordeel hiervan is dat die mensen hun luiheid makkelijker kunnen overwinnen.

Dit vind je vast interessant: Lui zijn is beter voor je dan je denkt.

Angst voor succes

Voor de minder zelfverzekerde mensen, kan ook een andere angst meespelen. Ten grondslag aan de angst voor falen kan namelijk een angst voor succes liggen. Sommige mensen zijn bang voor succes omdat ze zich hierbij niet comfortabel voelen; een laag zelfbeeld kan hier dan weer de oorzaak van zijn. Lui gedrag is dan de meest logische manier van zelfsabotage, een verkapte mantel voor angst. Want als je iets niet probeert, kun je ook nooit falen. Wel zo veilig.

Toch is het geen gek idee om je tot luiheid vermomde angst eens proberen te overwinnen. Want wie niet waagt, wie niet wint.

Angst de baas worden?

• Angst de baas: Judith had een angst om voor grote groepen te spreken en geeft nu zélf lezingen
• Angst de baas: Marly had een extreme spinnenfobie, nu zet ze een spin rustig buiten
• Angst de baas: stresscoach Ruth kwam zélf in een vicieuze cirkel van paniekaanvallen