Lisa van den Akker Psyche 26 mei 2023, 14:29

Leestijd: 5 minuten

Wat is traumabinding? En hoe weet ik of ik in een traumaband zit?

Heb je ooit in een explosieve relatie gezeten, waarin je van aanbidding naar kritiek ging en niets wat je deed ooit goed genoeg leek? Dit kan een teken zijn van traumabinding (of trauma bonding in het Engels). Maar wat zijn de signalen van een traumaband en waarom is het zo moeilijk om eruit te stappen?

Een traumaband ontstaat wanneer je je emotioneel bindt aan iemand die je beschadigt. Het wordt gekenmerkt door misbruik, waarbij de dader manipulatieve tactieken gebruikt om controle te behouden. Dit misbruik kan emotioneel, fysiek, seksueel, huiselijk, financieel en/of cultureel zijn. Traumabanden kunnen gemakkelijk worden verward met gevoelens van passie en nabijheid.

Wat is traumabinding?

Dr. Patrick Carnes, een expert op het gebied van verslaving en trauma, bedacht de term ‘trauma bond’ om uit te leggen waarom mensen soms in misbruikrelaties blijven. Het is afgeleid van het ‘Stockholm-syndroom’, dat verklaart waarom gijzelaars een psychologische band ontwikkelen met hun gijzelnemers en sympathie hebben voor hun doelen.

Mensen raken verstrikt in traumabanden doordat ze heen en weer geslingerd worden tussen intense emoties. Het begint met overweldigende gevoelens van passie en bewondering. Maar uiteindelijk voel je je niet meer jezelf en vind je het bijna onmogelijk om los te komen van de relatie, ook al weet je diep van binnen dat het niet goed voor je is.

Stadia van traumabinding

Na de aanvankelijke fase van overweldigende liefde zijn er meestal nog zes stadia van traumabinding. Deze zeven stadia verklaren waarom het in de eerste plaats kan gebeuren dat je in een traumaband terecht komt én waarom het zo moeilijk is om te stoppen:

Vertrouwen en afhankelijkheid

Alles voelt zo goed dat je verslaafd raakt – niets of niemand anders doet er nog toe. Je wilt steeds meer tijd met die persoon doorbrengen en bent afhankelijk van zijn of haar aanwezigheid om je geliefd te voelen. Ze testen je: ben je er helemaal voor hen?

Kritiek

De overweldigende aanbidding neemt af en de realiteit dringt door. Het begint met kleine kritiek, zoals met wie je omgaat, waaraan je je geld uitgeeft of wat je draagt. Je begint aan jezelf te twijfelen of zelfs je excuses aan te bieden. Het voelt als hard werken om je geliefde tevreden te stellen, maar je komt nooit echt ergens.

Gaslighting

Nu wordt het intenser en begin je te twijfelen aan je eigen gezond verstand. Je relatie beschuldigt jou van alle problemen in de relatie en ontkent misbruik, waardoor het lijkt alsof jij dingen verzint. Gaslighting is een manipulatieve manier om je te overtuigen dat je het helemaal verkeerd ziet en het is verbonden aan narcistisch misbruik.

Gaslighting: zo herken je deze vorm van manipulatie

Resignatie

Je hebt geprobeerd het misbruik ter discussie te stellen en grenzen te stellen, maar het put je alleen maar uit. Hij of zij versnelt het tempo, omdat ze zien dat je toegeeft aan de manipulatie. Je verlangt naar hoe het in het begin was, maar je voelt je zo losgekoppeld van je eigen gedachten dat het bijna onmogelijk lijkt om iets aan de situatie te veranderen.

Verlies van identiteit

Je weet niet meer wie je bent, je bent je ware zelf uit het oog verloren. Al je energie gaat nu naar het zorgen dat je misbruiker in orde is, maar wat je ook doet, het is nooit goed genoeg. Mensen die om je geven maken zich echt zorgen, omdat je niet meer jezelf bent en ze zich afvragen waarom je niet gewoon opstaat en weggaat.

Emotionele verslaving

De extreme hoogte- en dieptepunten lijken nu normaal te zijn; je brein hunkert nu naar de dopaminekick die gepaard gaat met deze eindeloze cyclus van misbruik. Hij of zij kan opnieuw beginnen met love-bombing, waardoor je denkt dat het nu beter zal worden. Het voelt alsof je niet zonder die persoon kunt leven.

Hoe herken je een trauma bond?

Let op deze rode vlaggen:

• Het voelt alsof je partner het middelpunt van jouw wereld is en je niet zonder hem of haar kunt.
• Je begint je te distantiëren van anderen, vooral degenen die wijzen op het misbruik.
• Je negeert adviezen en waarschuwingen van anderen.
• Je blijft gefixeerd op je partner en je gevoelens voor hem of haar, zelfs als de relatie is beëindigd.
• Het voelt alsof je op eieren moet lopen en altijd het ‘juiste’ antwoord moet geven uit angst diegene te ‘triggeren‘.
• Je twijfelt aan je eigenwaarde en gelooft dat niemand anders interesse in je zou hebben.
• Je raakt steeds meer afstandelijk van het misbruik, alsof het normaal is, en voelt vaak verwarring over wat je wilt en wie je bent.
• Het is onmogelijk om je partner te verlaten of je vreest voor je welzijn als hij of zij jou verlaat.
• Je twijfelt aan je herinneringen of vraagt je af of je dingen verzint.

Waarom is het zo moeilijk om een trauma bond te verbreken?

Misbruikers zijn vaak bedreven manipulators en maken gebruik van technieken zoals gaslighting en love bombing om de band te versterken. Ze isoleren je vaak van vrienden en familie door je ervan te weerhouden om uit te gaan of mensen te ontmoeten. Dit maakt het nog moeilijker om weg te gaan.

Als je vermoedt dat je in een traumaband zit, zoek dan hulp van vrienden, familie of een professional. Zij kunnen je helpen de situatie te beoordelen en een veilig plan te maken om los te komen van de relatie. Weet dat er altijd hulp beschikbaar is.

5 typische manipulatie-trucjes waarvoor je wilt oppassen