Rosa Bertram Welzijn 18 jul 2023, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Dit gebeurt er als je slaapverlamming hebt (en het is geen pretje)

Slaapverlamming: het is misschien één van de engste en vervelendste gebeurtenissen tijdens je slaap. Het heet ook wel ‘slaapparalyse’ en betekent dat je (deels) bent verlamd tijdens je slaap, maar je hoofd wél wakker is. Vijftien procent van de wereldbevolking heeft tenminste één keer een aanval van slaapverlamming.

Dit is alles wat je moet weten over slaapverlamming. Slechts een klein deel van de bevolking heeft er last van, of zal er ooit last van krijgen: slaapverlamming. Als je het eenmaal meemaakt, kan je flink schrikken. Gelukkig kan er verder niets ernstigs gebeuren en is alles wat je meemaakt en voelt een illusie, maar schrikken is het wel.  We leggen je alles uit over slaapverlamming.

Wat is slaapverlamming?

Bij slaapverlamming is je lichaam gedeeltelijk of helemaal verlamd terwijl je nog wakker bent. Je lichaam luistert dan dus niet naar je hersenen. Het komt in allerlei vormen en maten en bij sommigen gebeurt het eenmalig en bij anderen komt het vaker terug.

Sommige mensen die de slaapverlamming intensief ervaren, kunnen zelfs te maken krijgen met hallucinaties. Creepy, want je bent wakker en kan niet praten of bewegen. Het is verder niet gevaarlijk want je kan gewoon ademen. Gelukkig duurt het vaak niet heel lang. Vaak varieert het van een paar seconden tot maximaal een paar minuten.

Zo wordt slaapverlamming veroorzaakt

Slaapverlamming ontstaat op het moment dat je in je REM-slaap valt of als je er net uitkomt. Dat is de periode waarin het allerdiepste slaapt, de fase waarin we dromen en de ademhaling en hartslag omhoog gaan. Het is dus niet te verwarren met een nare droom of nachtmerrie.

De slaapverlamming begint altijd met een droom, bijvoorbeeld dat je aan het rennen bent. Om te voorkomen dat je niet écht gaat rennen, schakelt je lichaam zichzelf uit; een normale verlamming tijdens je slaap. Doodnormaal dus, want anders zou je tijdens elke droom echt gaan bewegen, rondrennen, vliegen of met draken vechten. Het is een soort beschermingsmechanisme van je lichaam.

Lees ook: Lucide dromen: zo kun je jouw dromen sturen

Maar bij slaapverlamming, verlamt je lichaam zich als je nog wakker bent als je net in de REM-slaap valt. Of als je er net uit komt. Een soort bad timing van je lichaam dus.

Slaapverlamming kan ook worden aangewakkerd door andere factoren als: slaaptekort, onregelmatige slaap, stress en als je op je rug slaapt.

De kenmerken van slaapverlamming

Naast dat je je niet kan bewegen tijdens je slaap, zijn er nog een aantal kenmerken waaraan je kan herkennen dat je een slaapverlamming hebt:

• Hoofdpijn of andere pijnen
• Een verstikkend gevoel
• Angstig of paniekerig gevoel
• Zweverig gevoel
• Je hoort of voelt suizen en bonzen in je hoofd en/of oren
• Je voelt een nare aanwezigheid
• Hallucinaties

Een stapje verder: hallucinaties

De verlamming tijdens je slaap kan nog een stapje verder als jij tijdens dat je wakker bent, maar dus niet kan bewegen, begint te hallucineren. Dat kan nóg angstaanjagender zijn omdat het heel realistisch aanvoelt. Het is opvallend dat wanneer iemand zulke ‘hypnagoge hallucinaties’ heeft, deze vaak overeenkomen:

• De deur of raam gaat open
• Het horen van stemmen of voetstappen
• Boven je hangt een schim (wolken of geesten bijvoorbeeld)
• Er verschijnen letters of bewegende dingen op de muur. Soms zijn het patronen, insecten of zelfs bloed
• Het voelt alsof iemand aan je voeten trekt of op je borst zit
• Het kan voelen alsof je wordt opgetild en boven je bed zweeft.

Wees niet bang, deze gebeurtenissen zijn slechts hallucinaties en is niets anders dan een slechte timing van je lichaam. Mocht je er echt veel hinder van hebben, zoals slaaptekort of andere klachten, neem dan contact op met je huisarts, deze kan je verder helpen!

Lees ook: We mochten een slaapexpert (en neurofysioloog) het hemd van het lijf vragen

Slaapverlamming kan bij iedereen voorkomen, bij mannen en vrouwen. Toch is er wel bekend, meldt het platform Dokterdokter dat de eerste slaapverlamming bij iemand vaak voor het eerst in de tienerjaren voorkomt. Verder kan het iedereen van elke leeftijd overkomen, hoewel uit onderzoek blijkt dat het het meest plaatsvindt bij mensen tussen de twintig en dertig jaar.

Slaap lekker!

Meer lezen over dromen?

• Lucide dromen: zo kun je jouw dromen sturen
• Praat jij in je slaap? Het kan gekker
• Nachtmerries voorkomen? Probeer deze verschillende trucjes
• Slaapmeditatie helpt je bij een betere nachtrust en dit is waarom