Sharon van der Werf Psyche 24 feb 2022, 12:00

Leestijd: 4 minuten

Ineens alles vergeten? Dit gebeurt er in je hersenen tijdens een black-out

Je bent bezig met een belangrijk tentamen. Je hebt goed geleerd en weet alle informatie uit je hoofd, dus je begint ondanks de nodige stress vol zelfvertrouwen aan het tentamen. Maar zodra je de eerste vraag leest, kan je je ineens niets herinneren. Je hebt een black-out. Wat nu?

Het krijgen van een black-out is iets wat vaak voorkomt. Er hoeft niets ernstigs aan de hand te zijn, maar vervelend is het wel.

Denk aan die belangrijke presentatie waar je al weken aan werkt, en waar je tijdens het moment suprême alles tot in de puntjes wilt onthouden. Wat gebeurt er tijdens zo’n black-out precies in je hersenen?

Wat is een black-out?

In de Nederlandse Van Dale heeft het woord ‘black-out’ twee betekenissen:

black-out (de; m; meervoud: black-outs)

1. tijdelijk verlies van geheugen
2. grootschalige uitval van elektriciteit

Op de BEDROCK-redactie vragen we ons af: wat gebeurt er in je hersenen als je een black-out krijgt? Over de black-outs door alcohol schreven we eerder een artikel. In dit artikel focussen we daarom specifiek op een black-out door stress. want dat komt vaker voor dan je denkt in de huidige prestatiemaatschappij met zijn hoge werkdruk.

Storing in de hersenen

Een black-out omschrijf je het beste als een tijdelijke storing in de hersenen. Tijdens deze storing geeft het kortetermijngeheugen geen herinneringen door aan het langetermijngeheugen. Dat zorgt er dus voor dat je je tijdelijk niets meer kunt herinneren, hoe hard je het ook probeert.

Dat kan gaan over herinneringen van een bepaalde periode, of over een bepaald onderwerp. Deze (tijdelijke) blokkade kan worden veroorzaakt door stress, spanning en angst.

Hoe werkt stress eigenlijk? Dit gebeurt er in je lichaam als je gestresst bent

Een typisch voorbeeld: je kan niet op de naam van die ene film of dat leuke boek komen. Het ligt op het puntje van je tong, maar je komt er niet op. Dit is een kleine, herkenbare vorm van een black-out.

En denk je er even niet aan? Dat is dan precies het moment dat het antwoord je te binnen schiet. Je was het niet vergeten, maar kon er gewoon even niet op komen.

Een black-out door stress

Wanneer je moet presteren en je hierdoor stress ervaart, dan kan dit leiden tot een black-out. Dit wordt verklaard door de wet van Yerskon-Dodson, een wet die het verband tussen stress en presteren aantoont. Hier lees je meer over die wet.

De een is gevoeliger voor black-outs dan de ander. Heb je bijvoorbeeld last van faalangst, en ben je altijd erg nerveus voor een tentamen of presentatie? Juist door die angst is de kans op een black-out groter, ook als je tot in de puntjes voorbereid bent.

Waarom we beter presteren onder druk (of is dat helemaal niet waar?)

We spraken al eerder met coach Odette Koelewijn. Zij vertelde in dit artikel over presteren onder druk: “Spanning kan positieve effecten hebben op je alertheid en prestaties; denk aan het maken van een tentamen of houden van een speech. Stress daarentegen is nooit een goede drijfveer, het blokkeert je hersenen, verkrampt je spieren en zorgt voor black-outs.”

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Het drinken van cafeïne heeft een negatief effect en kan de kans op een black-out vergroten. Dat komt doordat je door cafeïne slechter slaapt, wat zorgt voor meer spanning op het moment dat we moeten presteren. Het gevolg: eerder kans op een black-out.

Het verschil tussen introverten en extraverten

Een introvert is niet per se het tegenovergestelde van een extravert, maar wist je dat je met een introverte persoonlijkheid meer kans hebt op een black-out dan wanneer je een extravert persoon bent?

Dat komt volgens psycholoog Hans Eysenck doordat introverte personen sneller geactiveerd zijn in hersenfuncties dan extraverte personen en dus vatbaarder zijn voor een hapering erin.

Wie is gelukkiger: een introvert of extravert? Een psycholoog legt uit

Geen officiële medische term

Medisch gezien is een black-out overigens geen duidelijk begrip, omdat iedereen het anders kan ervaren. Denk aan werkelijk het bewustzijn verliezen, maar ook even duizelig worden en zwarte vlekken zien of out gaan door de alcohol.

Ook lezen we  in het Eindhovens Dagblad dat M. Setz, neuroloog van het Maxima Medisch Centrum in Eindhoven, een black-out meerdere oorzaken kan hebben. Het kan bijvoorbeeld aan het hart liggen, maar ook in de hersenen. Omdat de oorzaak van een black-out zo verschillend kan zijn, wordt de term medisch dus niet vaak gebruikt.

Heb je wel eens last (gehad) van een black-out door stress? Kalmeer jezelf met ademhalingsoefeningen of een korte meditatie. Zo krijg je jouw rust terug en verdwijnt die black-out als sneeuw voor de zon.

https://www.bedrock.nl/waarom-de-beste-ideeen-onder-de-douche-ontstaan/

mens-en-gezondheid.infonu.nlverkenjegeesthartenzielmarketing