Maaike Kooijman Psyche 2 feb 2018, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Dit is waarom we zoveel over onszelf praten (en hoe we daarmee kunnen stoppen)

Mensen praten graag veel en vaak. Logisch ook, want praten is niet alleen gezellig, maar communicatie is ook gewoon onmisbaar om te overleven. Maar soms draven we een beetje door, vooral als het gaat om praten over onszelf.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat zo’n 60 procent van onze aandelen in gesprekken, over onszelf gaat. Op social media loopt dat zelfs op tot wel 80 procent! Maar waarom doen we dat? Nou, vooral omdat het goed voelt.

Beloning

Onderzoekers keken naar de breinregio’s die actief zijn als we over onszelf praten. 195 participanten moesten eerst praten over hun eigen meningen en karaktereigenschappen, en vervolgens over die van anderen. Wat bleek: toen ze het over zichzelf hadden, werd niet alleen de breinregio geactiveerd die over zelfgerelateerde gedachten gaat, maar ook delen van het mesolimbische dopaminesysteem die gaan over beloning.

Als we over onszelf praten, ervaren we dus fijne gevoelens en motivatie, op dezelfde manier als we bijvoorbeeld ervaren door seks, cocaïne en lekker eten. En die intrinsieke beloning zorgt ervoor dat we alleen maar méér over onszelf willen praten, zelfs als we merken dat anderen dat niet bijster interessant vinden.

Extrinsieke beloning

Tegelijkertijd ontstaat er een soort rare paradox, want hoewel persoonlijke informatie de band met vrienden of je partner heel erg kan verbeteren, maakt veel over jezelf praten je niet altijd geliefder bij anderen. Hoewel de intrinsieke beloning toeneemt, neemt de extrinsieke beloning in sommige gevallen dus af.

Toch heeft het voor onszelf én voor anderen ook voordelen als we over onszelf praten: aan de ene kant ontvangen we feedback op onze ideeën, aan de andere kant kunnen we anderen soms helpen met onze ervaringen.

Zo praat je minder over jezelf

Oké, dus over jezelf praten heeft wel voordelen, maar geef toe: 60 procent is misschien een beetje veel. Misschien is hooguit 50 procent beter? Luisteren is ondergewaardeerd, maar wel heel belangrijk. Zo praat je minder over jezelf:

Let op de tijd

Coach Marty Nemko bedacht een soort stoplichtstrategie: in de eerste twintig seconden is het groen, dan wordt de informatie over jezelf gewaardeerd – mits het een beetje relevant is, natuurlijk. De twintig seconden daarna is het oranje, dan moet je je ‘beurt’ afronden en misschien zelfs eindigen met een vraag voor de ander. Daarna is het rood, en kom je meestal ‘in gevaar’ als je doorrijdt.

Zet je eigen mening opzij

Hoe open minded ben jij? Vaak zijn we zo overtuigd van onze eigen mening dat we anderen niet de kans geven om daar tegenin te gaan, maar dat is natuurlijk niet de bedoeling. Als je jezelf inprent om open te staan voor nieuwe dingen, ga je automatisch minder over jezelf praten.

Bedenk waarom je zoveel over jezelf praat

Volgens business psychiater Mark Goulston helpt het heel erg om de reden te achterhalen. Wil je graag indruk maken op iemand? Praat je veel uit onzekerheid of zenuwen? Ben je bang wat de ander gaat zeggen? Of is het een manier om je eigen ervaringen te verwerken? Vooral in de de eerste paar gevallen kan het helpen om je te bedenken dat het effect dat jij in gedachten hebt, waarschijnlijk niet echt wordt bereikt.

Gebruik zo min mogelijk ‘ik’

Maak er maar een spelletje van: elke keer dat je ‘ik’ zegt, en na vijf keer geef je de beurt aan de ander. Grote kans dat je nauwelijks meer over jezelf praat.

Heb bewust interesse in de ander

Goed, misschien boeit het je niet écht hoe iemands kerstvakantie was. Maar je weet dat je het heel leuk zou vinden als iemand het aan jou zou vragen, dus soms moet je anderen dat plezier ook gunnen. Vragen stellen en complimentjes geven worden heel erg gewaardeerd! Hoe vaker je daar bewust mee bezig bent, hoe meer het een gewoonte wordt.