Tanja Terstappen Psychologie 23 mrt 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Waarom we vaker hardop tegen onszelf moeten praten (dat is dus niet raar)

Praat je wel eens tegen jezelf? Op de fiets, als je alleen thuis bent of om jezelf te motiveren? Je bent niet de enige. Iedereen doet het. Maar toch is het super gênant als iemand je betrapt. Het lijkt alsof je een beetje gek bent, maar onderzoek laat nu gelukkig zien dat niets minder waar is.

Technisch gezien praten we continu tegen onszelf. Gedachten en verschillende stemmetjes fluisteren je constant motivatie, demotivatie en (ongevraagd) advies in. En of je er nu blij mee bent of niet: dat is allemaal goed bedoeld. Hoewel die stemmetjes soms superirritant zijn (want: aaah, wat moet je nou kiezen!), hebben ze stuk voor stuk het beste met je voor. Door het ‘gesprek’ met je aan te gaan proberen ze je een bepaalde richting in te duwen, en op die manier controle te houden over je levenskeuzes.

Onderzoek naar hardop praten

En precies daarom zou het geen gek idee zijn om die adviezen af en toe ook eens hardop uit te spreken, legt neuropsychologe Paloma Mari-Beffa uit op NY Mag’s Science of Us. Ze refereert aan een recent onderzoek dat ze deed voor Bangor University, dat aantoonde dat hardop tegen jezelf praten je daadwerkelijk meer controle over je gedrag kan geven. Een groep van 28 deelnemers kreeg een lijst met geschreven instructies om een ingewikkelde taak te volbrengen.

Must read: Lees dit als je vaak tegen jezelf (hardop) praat

Er werd hen gevraagd deze zowel zacht als hardop te lezen. Hun concentratie- en prestatie-vermogen werd vervolgens gemeten, en wat bleek? Dit verbeterde als de instructies hardop waren uitgesproken. De verklaring is simpel, volgens Mari-Beffa en haar onderzoeksteam: we reageren beter als we instructies horen, dan als we ze alleen lezen. Opdrachten die we via ons gehoor binnenkrijgen, hebben meer controle op ons gedrag dan geschreven orders. En dit werkt dus zelfs zo als we ze tegen onszelf uitspreken.

Hardop praten ter motivatie

Eigenlijk is het dus gewoon een heel goed idee om wat vaker hardop tegen jezelf te zeggen wat wel of niet verstandig is. Zo kun je controle uitoefenen op je gedrag en dat kan je prestaties verbeteren, of er bijvoorbeeld voor zorgen dat je inderdaad die zak chips niet opentrekt. Sterker nog, topsporters doen het all the time. Om zichzelf te motiveren en aan te sporen om te focussen bijvoorbeeld.

Lees ook: Lessen in motivatie: waarom je ‘s ochtends je bed uit komt

Overigens doen we dit automatisch als we peuters zijn. De Zwitserse psycholoog Jean Piaget observeerde hoe kleine kinderen hun acties leren te controleren. Zijn conclusie: dat lukt beter zodra ze gaan praten. Een voorbeeld. Een kind komt in de buurt van een hete pan en weet dat dat niet mag. Automatisch zegt het kind dan zoiets als: ‘heet, heet’, wat helpt herinneren dat ze de pan niet mag aanraken.

Je kan het!

En nog steeds doen we dit af en toe. Als je tegen jezelf zegt dat je je sleutels niet moet vergeten, iets mompelt als: ‘kom op je kan het’, of iets minder positief: ‘doe eens normaal’.

We hebben in de loop der jaren echter keurig netjes geleerd niet alles meer hardop te zeggen, omdat het wellicht een beetje gek overkomt. Maar hardop tegen jezelf praten – tenzij het wartaal is uiteraard – is misschien wel dé perfecte motivatie en kan je verder brengen dan je denkt.

Meer lezen?

• Zelfgericht praten kan je ook helpen gefocust te blijven
• Hoe belangrijk praten met je ogen is (iemand niet aankijken komt bijvoorbeeld ongeïnteresseerd over)
• Lekker weertje hé (waarom het goed is over koetjes en kalfjes te praten)