Tanja Terstappen Spiritualiteit 22 aug 2017, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Waarom mantra’s werken (en hoe je de juiste voor jou kiest)

Met een diepe ‘Aaauuummm’ begint of eindigt vaak een yogaklasje. De klanken van deze oeroude hindoeïstische mantra kunnen je openen voor het oneindige, vormloze en tijdloze bewustzijn dat achter onze gedachten en emoties schuilgaat. Maar werkt dat dan echt? En áls het werkt: hoe krijg je ’t dan onder de knie? Het is een beetje een vage wetenschap, de kracht van woorden en klanken. De werking van gebeden en mantra’s. Eerder schreven we over de Japanse kotodama-filosofie, dat ervan uitgaat dat elk woord dat je uitspreekt een betekenis en gevoel heeft, en daarom invloed op zowel je lichaam, mind, ziel en je omgeving. Een bekend (en omstreden) onderzoek dat dat zou onderstrepen is die van de waterkristallen van Masaru Emoto. Deze Japanse onderzoeker stelde water bloot aan negatieve of positieve woorden en claimde dat elke betekenis een ander effect had op het water.

Goed voor de oogst?

En zo zijn er nog wat experimenten die de kracht van mantra’s onderzochten. De rijstoogst in een dorp in de Chinese provincie Fujian zou bijvoorbeeld met 15% gestegen zijn, sinds de boeren mantra’s over de velden lieten horen. Dat schreef de Global Times. Ze installeerden 500 speakers in lotusvorm om de volledige 26,7 hectare met de klanken te omringen.

Hoewel er natuurlijk geen wetenschappelijke consensus over het effect van mantra’s op de planten (laat staan op mensen) bestaat, bevestigde China Agricultural University de uitkomst van het experiment. Volgens hen stimuleren bepaalde geluidsgolven de poriën op de bladeren van planten waardoor ze meer zonlicht absorberen.

Je mind stilzetten

In eeuwenoude meditatietradities worden mantra’s ingezet volgens een precies en technisch proces. Een mantra wordt omschreven als een soort vlot, een brug, een houvast eigenlijk, om de rivier van het leven over te kunnen steken om uiteindelijk de andere kant te bereiken: de hoogste staat van bewustzijn.

Het doel in meditatie is voorbij onze mind te gaan en onze natuurlijke staat van zijn te ervaren, dat hogere bewustzijn (of peace of mind, verlichting, hoe je het noemen wilt). Maar iedereen die wel eens een poging tot meditatie gewaagd heeft, weet dat het juist de mind is die het grootste obstakel vormt.

Lees ook: Wat is het nut van spiritualiteit nou eigenlijk?

Als jij ’s ochtends in alle rust in lotushouding je ademhaling zit te observeren, heeft je mind je boodschappenlijst voor vanavond al gemaakt, je presentatie voorbereid én je outfit voor de dag uitgekozen. Werkt niet echt mee om die hoge staat van bewustzijn te bereiken. Veel mensen die mediteren ervaren misschien wel rust, maar zitten alsnog vooral in fantasieën, dagdromen of hallucinaties. Niet in de ‘peace of mind’ die er daadwerkelijk bedoeld wordt.

En daar komt de mantra om de hoek kijken. Een woord, zin, klank of lied dat gebruikt wordt om die stilte te bereiken. Wat je eigenlijk doet, is je mind interne focus geven. Een punt van concentratie, zodat het zich niet meer bezig hoeft te houden met je boodschappen of je kleding. Door met ultieme precieze de mantra te herhalen, brengt het je als een soort vlot of brug naar de staat waarin het zichzelf als bijna automatisch herhaalt.

Sanskriet

Het beste effect heeft chanten in een onbekende taal, zoals het Sanskriet, vertelt mantra-zangeres Deva Premal in Happinez. “Omdat we het Sanskriet niet kennen, verbinden we niet allerlei connotaties aan de woorden. Een voorbeeld: Ananda betekent bliss. Als we ananda chanten dan voelen we het gevoél van bliss. Het gaat niet om het woord maar om de ervaring. Ananda is alleen het pure geluid en niet al jouw ideeën over wat bliss is, of zou moeten zijn.”

Sowieso zijn authentieke mantra’s zijn niet ontwikkeld of bedacht door iemand, het zijn geluiden die werden ontvangen en ervaren door geoefende mediteerders in hun bewustzijnsstaat in diepe meditatie. Het zijn diepe, precieze geluiden die oneindig en universeel zijn en op een dieper niveau te voelen dan je je kunt bedenken.

Vind je vast ook interessant: Simpele mantra’s om meer van jezelf te leren houden (en vanavond voor de spiegel te oefenen)

Het voorbeeld van het veelgebruikte ‘Aum’ (of Om) werkt zo: de A zou je openen, de U (spreek uit als oe) heeft een soort trechter-effect en de nasale trilling van de M brengt je naar die hoge staat van bewustzijn.

De meest gebruikte mantra’s uit het Tibetaans boeddhisme zijn afgeleid van Aum. Bijvoorbeeld ‘Om manipadmé hum’, dat zoiets betekent als ‘eer de parel in de lotus’. En ook ‘Om Shanti’, dat betekent: ‘wens voor heilige vrede’. De kracht en de waarde van een mantra zitten ‘m echter niet in de letterlijke betekenis, maar dus in de subtiele vibratie van de woorden en klanken.

Jouw mantra

Voor wie het nog iets te zweverig vindt om meteen elke ochtend ‘Auumm’ door de slaapkamer te schallen, je kunt twee dingen doen: A) Je hoeft de woorden niet hardop uit te spreken, je kunt ze ook mompelen. Heeft ‘t zelfde effect. Of B) Begin eens met je eigen mantra. Probeer je goede intentie te vangen in woorden en daar je eigen mantra van te maken. Een quote van een van je helden bijvoorbeeld, ‘Ik hou van jou’ voor meer zelfliefde of ‘Ik omarm wat is’ voor meer empathie.

Het belangrijkste, als je de werking van een mantra wil ervaren, is geduld. Werk vól toewijding met je mantra tijdens je meditatiesessies en herhaal het keer op keer op keer. Totdat het je mind kan ‘stilzetten’. Totdat je op dat vlotje over de rivier kan drijven.