Rosa Bertram Psyche 15 apr 2024, 09:37

Leestijd: 4 minuten

Waarom vrouwen gevoeliger zijn voor angsten en depressies

In Nederland kampt één op de vijf volwassenen ooit in zijn of haar leven met een depressie. Hoewel we in één van de meest welvarende landen ter wereld wonen, is er blijkbaar toch genoeg om angstig over te zijn. Of hebben die twee misschien wel met elkaar te maken? Wat in elk geval uit cijfers duidelijk blijkt, is dat vrouwen een stuk gevoeliger zijn voor angsten en depressie dan mannen. Hoe kan dat?

In Nederland heeft bijna 2 op de 100 mannen last van angsten en wel 4 op de 100 vrouwen, aldus cijfers van Volksgezondheid en Zorg. Tenminste, dát zijn de cijfers die van angststoornissen die bij de huisarts bekend zijn. Maar ook van het wereldwijde percentage dat kampt met angstklachten is het overgrote deel vrouw. Hoe kan het dat vrouwen gevoeliger zijn voor angsten dan voor mannen?

Het vrouwenbrein en angsten

Ondanks dat er nog te weinig onderzoek gedaan wordt naar angsten bij vrouwen om daar een eenduidig antwoord op te kunnen geven, zijn er wel onderzoeken die duiden op een verklaring. Volgens een Amerikaans onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de meeste hersengebieden van vrouwen significant actiever zijn dan bij mannen en dan met name de prefrontale cortex (het hersendeel dat belangrijk is voor concentratie en impulsbeheersing) en het limbische systeem (het deel dat angsten en emoties bestuurt). Dat kan de vatbaarheid voor angsten en depressie bij vrouwen verklaren.

Vrouwen staan er bijvoorbeeld om bekend een groter empatisch vermogen te hebben dan mannen; zij bekommeren zich sneller om een ander die het minder goed heeft, om oorlogen of om het milieu bijvoorbeeld. Deze ’emotionele’ kant van een vrouw, maar ook de capaciteit om meer zelfcontrole te hebben, is dus te herleiden naar de bovengenoemde actieve hersendelen.

Alleen kan die verhoogde bloedstroom van het limbische systeem in (steeds meer) gevallen dus helaas óók leiden tot angsten, depressie, eetstoornissen en zelfs slapeloosheid, aldus Scientias.

Dubbel zoveel kans op angsten en depressie

Uit weer een andere studie uit de Verenigde Staten blijkt dat vrouwen (10,4 procent) maar liefst twee keer (!) zoveel kans hebben om angsten of een depressie op te lopen dan mannen (5,5 procent). Die cijfers zijn niet mis. Dat betekent dat je als vrouw veel gevoeliger bent om een gegeneraliseerde angststoornis, sociale angststoornis of een paniekstoornis op te lopen dan een man.

Vrouwen beleven steeds vaker zogenaamde ‘panic years’

Dat alles heeft dus te maken met een mix aan verschillende genetica, een verschillend metabolisme (het is immers niet voor niets dat je darmen je tweede brein worden genoemd), een ander hormoonhuishouden en culturele impact (waarbij er andere dingen van vrouwen dan mannen wordt verwacht).

De bijzondere mentale gezondheid van een vrouw

Om goed te kunnen begrijpen waarom je als vrouw gevoeliger bent voor een depressie, is het zaak om de zogeheten ‘zes P’s‘ te kennen. Wat zijn de zes P’s?

• Puberteit
• Premenstruele cycli
• Zwangerschap (pregancy in het Engels)
• Postpartumdepressie
• Perimenopauze
• Postmenopauze

Elke keer wanneer een vrouw met een verschuiving in de geslachtshormonen te maken krijgt, zoals tijdens de puberteit, elke menstruatie, een zwangerschap of de menopauze, vinden er grote veranderingen plaats in de neurotransmitters en neurosteroïden die het humeur aanzienlijk beïnvloeden.

Neurosteroïden hebben namelijk impact op de manier waarop de neuronen in het brein ‘vuren’, onderzoekers denken daarom dat ze een grote rol spelen bij de ontwikkeling van een ernstige depressie, PTTS of postpartumdepressie bijvoorbeeld.

De rol van geslachtshormonen

De geslachtshormonen spelen dus een grote rol bij het ontwikkelen en ervaren van angstklachten. Denk maar eens aan de veranderende niveaus van progesteron en oestrogeen tijdens de menstruatie bijvoorbeeld, maar ook tijdens het hele leven an sich, kunnen deze hormonen de ontwikkeling van angststoornissen flink beïnvloeden.

Zo gaat een zwangerschap vaker gepaard met een gegeneraliseerde angststoornis of sociale angststoornis en natuurlijk een depressie ná de zwangerschap. De verandering in hormoonlevels die bepalen hoe je je voelt, kunnen op die manier dus voor een hoger risico op angsten of depressies zorgen.

Sociale en economische rol van vrouwen

Naast de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen, bestaan er ook nog culturele verschillen tussen vrouwen in de samenleving. Tot niet heel lang geleden hadden vrouwen immers amper recht tot spreken, mochten zij niet werken en waren zij in veel culturen voornamelijk eigendom van de man. Een wereld die nog steeds wordt geregeerd door mannen, kan de rol die een vrouw daarin speelt voor hen voor stress zorgen.

Je wordt immers minder serieus genomen op de werkvloer, krijgt minder betaald, moet harder je best doen om te bewijzen dat je minstens zo goed kunt zijn als een man en kampt bovendien met seksisme.

Geest en lichaam zijn met elkaar verbonden

Uiteindelijk zijn onze geest en ons lichaam natuurlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ons humeur heeft invloed op hoe we ons lichamelijk voelen, op hoe veerkrachtig we zijn en op hoeveel energie we hebben en zo heeft onze lichamelijk staat óók weer invloed op hoe we ons voelen.

Er zijn dan al veel grote stappen gemaakt, maar er is nog veel meer begrip nodig voor de veranderende hormoonwisselingen van vrouwen om het welzijn van vrouwen verder te kunnen optimaliseren!

Zo leer je grenzen aangeven volgens psycholoog Sabine Klaver