Leonie Collombon Psyche 23 mrt 2025, 08:24

Leestijd: 2 minuten

Volgens psychologen kom je er met één vraag achter of iemand een narcist is

Voor het herkennen van een narcist hoef je niet jaren gestudeerd te hebben, zo menen psychologen die dat op hun beurt wél hebben gedaan. De Amerikaanse Brad Bushman en Sara Konrath ontwikkelden de Single Item Narcissism Scale, ook wel SINS genoemd binnen de psychologie, een methode waarmee narcisme ontdekt kan worden.

Hoe werkt dat precies?

Ontdekken of iemand narcist is? Doe dat met deze vraag

En met snel bedoelen we héél snel, want de Single Item Narcissism Scale bestaat uit slechts één vraag. Vermoed je dat iemand in je omgeving narcistisch is? Bushman en Konrath zijn ervan overtuigd dat je enkel aan diegene hoeft te vragen hoe narcistisch ze zelf denken te zijn. Daarbij is de schaal van 1 (helemaal niet) tot 7 (helemaal wel) van belang.

Hoe dichter iemand bij de 7 zit, hoe minder empathie deze persoon voelt en hoe groter de kans dat hij of zij een narcist is. Hoewel je misschien zou denken dat iemand liever liegt over het antwoord op deze vraag, geldt dit voor narcisten niet. Zij lijden aan een vorm van grootheidswaanzin en zien narcistische eigenschappen niet als iets negatiefs: volgens de Amerikaanse psychologen zijn ze vaak zelfs trots op het feit dat ze narcistisch zijn. Ze ervaren hun narcisme als een positief persoonlijkheidskenmerk.

Hoewel er in eerste instantie vanuit de wetenschappelijke wereld kritiek ontstond op de methode, wordt deze inmiddels vaker gebruikt. Uit onderzoek dat gepubliceerd werd in Science Direct bleek al snel dat de vraag inderdaad betrouwbaar is: mensen die toegeven dat ze narcistisch zijn, krijgen in een later stadium daadwerkelijk vaak de officiële diagnose.

Een snel onderzoek

Natuurlijk, zo benadrukken Bushman en Konrath, de SINS is slechts een snel onderzoek. Om echt de diagnose ‘narcisme persoonlijkheidsstoornis’ te krijgen, moet iemand minstens op bezoek zijn geweest bij een deskundige en aan een uitgebreide vragenlijst zijn onderworpen. Deze vraag noemen zij echter betrouwbaar genoeg om een eerste voorzichtige conclusie te trekken.

De SINS wordt in het psychologische werkveld gezien als een verkorte versie van de Narcissistic Personality Inventory (NPI), de onderzoeksmethode die professioneel gezien vaak gebruikt wordt om iemand met narcisme te diagnosticeren. Deze methode kost echter veel tijd en bovendien kennis van zaken. De SINS werd ontwikkeld voor situaties waarin beide factoren beperkt aanwezig zijn. De vraag kan bijvoorbeeld gesteld worden wanneer er sprake is van een grootschalig onderzoek, maar dus ook wanneer je er zelf achter wil komen of iemand vermoedelijk narcistisch is.

De SINS is daarmee vooral een eerste stap volgens Science Direct. De vraag of iemand narcist is en zijn of haar antwoord daarop biedt veel inzichten, maar lang niet alle. Zie het dus vooral als een snel onderzoek dat extra nuance nodig heeft.

Hoe word je eigenlijk een narcist? BEDROCK deed er onderzoek naar.

Heb jij narcistische trekjes? Doe de test