Malu Kirschbaum Maatschappij 5 jul 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Wat is het verschil tussen inclusiviteit en diversiteit?

De termen diversiteit en inclusiviteit worden vaak door elkaar gebruikt en dat is begrijpelijk. Beide thema’s leven momenteel erg in de maatschappij en vooral binnen (grote) organisaties worden ze steeds belangrijker.  Toch hebben deze twee woorden nét een andere betekenis.

We leggen het uit.

Diversiteit

Diversiteit gaat over alle mogelijke aspecten waarop mensen van elkaar kunnen verschillen. Het gaat om zowel zichtbare verschillen, zoals bijvoorbeeld aan leeftijd, sekse, huidskleur, een lichamelijke beperking. Maar ook onzichtbare verschillen, zoals cultuur, seksuele voorkeur, politieke overtuiging, talenten in je werk, je belastbaarheid of je persoonlijkheid.

Wat nog weleens gebeurt is dat deze kenmerken als losstaand van elkaar worden gezien. Het gevaar bestaat dan dat iemands identiteit wordt gereduceerd tot bijvoorbeeld ‘diegene met een beperking’, of ‘die activist’. Terwijl juist iedereen verschillende kenmerken in zich heeft.

Je kind opvoeden met diversiteit: hoe doe je dat? Een antropoloog geeft tips

Waar het bij diversiteit om gaat is dat de mix van verschillen tussen mensen er juist mogen zijn en worden gerespecteerd. Diversiteit brengt immers verschillen in opvattingen en werkstijl met zich mee.

Inclusiviteit

Wat is dan precies inclusiviteit en hoe ziet dat eruit? Het is een term die vanuit Amerika is komen overwaaien en daar in een adem wordt gebruikt met het begrip diversiteit. Men spreekt van D&I – Diversity & Inclusion.

Het is niet exclusie (mensen uitsluiten), niet segregatie (mensen uitsluiten en actief in aan ander subcluster zetten) en niet integratie (mensen als subcluster opnemen). Inclusie is mensen werkelijk betrekken, insluiten, opnemen in de groep. Het zegt dus iets over hoe we met diversiteit omgaan.

Diversiteit is niks zonder inclusiviteit

Diversiteit gaat dus over ‘de mix’, de verschillen. Inclusie over hoe we met ‘de mix’, de verschillen omgaan. Diversiteit gaat over aantallen en percentages. Inclusie gaat over gedrag, waarden en spelregels.

Soms leidt meer diversiteit zelfs tot meer problemen. Als je alleen aandacht geeft aan het vergroten van de diversiteit in een team of organisatie en niets doet aan het verbeteren van de inclusie, dan is de kans groot dat er meer conflicten komen.

Wat jij actief kunt doen voor een inclusievere maatschappij

Miscommunicatie, onzekerheid, ongelijkheid, het zijn allemaal voorbeelden van de gevolgen die diversiteit zonder inclusie kan hebben. Omdat niet iedereen zich thuisvoelt of gezien wordt en hun kwaliteit niet 100 procent kan inzetten.

Op de werkvloer

Een inclusieve werkcultuur is dan: ‘een sfeer en werkwijze waarbij alle aanwezige talenten worden gezien en benut, waar verschillende ideeën worden gehoord en waar niemand op basis van zijn of haar ‘andersheid’ impliciet of expliciet wordt buitengesloten’.

Inclusieve do’s

• ieders mening telt. Ongeacht de (hiërarchische) status en positie.
• leiders stimuleren de uitwisseling van verschillende perspectieven en zijn zelf ook zo open mogelijk.
• mensen kunnen hun mening op professionele wijze geven, zonder angst voor hun positie.
• mensen werken samen aan een gemeenschappelijk doel en respecteren elkaars verschillen.
• culturele en gender verschillen worden omarmd, niet geminimaliseerd.
• mensen benaderen elkaar open en geïnteresseerd. Men neemt de tijd om naar elkaar te luisteren, in plaats van elkaar te vertellen wat te doen.

Una Collective: een nieuwe agency voor meer (gender)gelijkheid op de werkvloer

Inclusieve dont’s

• alles mag en alles kan.
• iedereen zijn of haar zin geven.
• de illusie hebben dat iedereen met iedereen vrienden kan worden.
• doen alsof je het ergens mee eens bent om daarmee conflicten te voorkomen.
• culturele of gender verschillen ontkennen.

Kortom

Inclusiviteit is niet duur en levert veel op. Wanneer verschillende invalshoeken werkelijk op waarde worden geschat, kunnen de doelen van een organisatie sneller en beter worden bereikt. De wij/zij dynamiek en het eilandjes denken wordt geminimaliseerd.

Het hogere collectieve doel dat ieder verbindt staat centraal en mensen krijgen de vrijheid om mee te denken hoe dit doel het beste te behalen. Daarmee is inclusie niet iets voor ‘erbij’. Geen nice-to-have, maar een must-have.