Redactie Psyche 1 jan 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Het verschil tussen een burn-out en overspannen zijn

Burn-out, overspannen, chronische stress, gewone stress of gewoon moe. Termen die allemaal door elkaar gebruikt worden. Hoe weet je nu of je een burn-out hebt of overspannen bent? En zijn er verschillen tussen die twee?

Om met het laatste te beginnen: ja, er zijn verschillen.

Stress als startpunt

Zowel overspannenheid als en burn-out beginnen met stress. Bij stress is er niet zoveel ernstigs aan de hand met je lichaam. Als je gedurende een korte periode erg druk bent, komt er in je lichaam een gewone stressreactie in je lichaam op gang.

Stress heeft dan een positieve eigenschap, het zorgt ervoor dat je scherp blijft. Wanneer je de periode van stress regelmatig afwisselt met periodes van rust is er ook niet veel aan de hand.

Langdurige stress

Wanneer de stress langere tijd duurt, bijvoorbeeld het zwangerschapsverlof van een collega waardoor jij meer werk moet verrichten, bezig bent een bedrijf op te starten of net een kind hebt gekregen, en er weinig momenten zijn voor herstel, begint dit zijn tol te eisen.

Lees ook: Feeling stressed? Relax: een aantal oefeningen om direct te ontspannen

Je hebt lange tijd onder druk gestaan en de stress die dit je heeft opgeleverd heeft je over je grenzen geduwd. Je raakt overspannen.

Klachten zijn minder intens

Zo’n periode van intensieve inspanning kan dan schadelijk zijn voor je lichaam. Je hormoonhuishouding kan ontregeld raken en je kunt last krijgen van lichamelijke en psychische klachten als vermoeidheid, piekeren en slecht slapen. De klachten kunnen lijken op die bij een burn-out, maar ze zijn vaak minder intens.

Overspannen zijn is omkeerbaar

De belangrijkste verschillen tussen overspannenheid een burn-out zijn de mate van uitputting en de duur van het herstel. Het ‘voordeel’ van overspannen zijn ten opzichte van een burn-out is dat je het nog kunt ‘omdraaien’. Haal je de trigger, de oorzaak, weg dan kun je over het algemeen binnen afzienbare tijd weer goed functioneren.

Ook lezen: Overspannen? Deze symptomen kun je beter niet negeren (een huisartsen checklist)

Bijvoorbeeld als je collega weer terugkomt van haar zwangerschapsverlof, valt de input van stress weg. Je hebt dan genoeg veerkracht om jezelf te hervinden. Houden de klachten langer dan zes maanden aan, dan ben je echt opgebrand.

Even opladen lukt niet

Bij een burn-out ben je niet een periode, maar vaak jarenlang over je grenzen gegaan. Ook al haal je de oorzaak weg, het is dan al veel te laat. Vergelijk het met een elastiekje: het is té lang, té ver opgerekt. Het is echt helemaal op. Je bent niet meer in staat om iets futiels als de vaatwasser in te ruimen, hebt geen energie om te wandelen en raakt overprikkeld als je tv kijkt.

Even opladen lukt dan niet meer. Je bent het overzicht helemaal kwijt, waardoor je professionele hulp moet zoeken.

Stress en rust afwisselen

Zit je in een stressvolle periode of ervaar je veel druk? Wissel de periodes van stress en ontspanning regelmatig met elkaar af, waardoor je lijf goed kan herstellen van de stressreactie. Wees lief voor jezelf, neem voldoende rust en zorg goed voor je lichaam!

Dit gastartikel is geschreven door Christel. Zij is freelance journalist en redacteur en schrijft graag over persoonlijke ontwikkeling. 

Voorkom stress en te veel prikkels:

• Denk je dat je overprikkeld bent? Dit zijn de symptomen
• Ben je snel overprikkeld? Dit is hoe een overprikkeld brein werkt
• Wordt het te veel? 6 tips die helpen wanneer je snel overprikkeld bent