Tessa Ham Welzijn 5 feb 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Is er een verband tussen je karakter en slapeloosheid?

Dat een grote cappuccino, het blauwe licht van je apparaten en nét voor het slapen gaan sporten niet altijd fijn zijn voor je nachtrust, hoeven we je waarschijnlijk niet te vertellen. Maar liefst één op de drie Nederlanders heeft weleens slaapproblemen, dus bovenstaande tips worden vaak genoemd. Maar wat nou als niet alleen externe factoren, maar ook je karakter invloed heeft op je slapeloosheid?

Uit nieuw onderzoek blijkt dat er een verband is tussen slapeloosheid en bepaalde karaktereigenschappen.

Gevolgen van slecht slapen

Uren draaien en piekeren, elke keer ‘s nachts wakker worden of niet kunnen doorslapen: het zijn veelvoorkomende problemen. Frustrerend, want één nacht slapen heeft al invloed op je gezondheid en je prestaties. Je kunt je niet meer concentreren, bent snel geïrriteerd en je bent hongeriger. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de ernstige gevolgen op de lange termijn: minder dan 6 tot 8 uur slapen per nacht verhoogt het risico op vroegtijdig overlijden met 12 procent.

Promovendus Tessa Blanken en haar collega’s van het Nederlands Herseninstituut kwamen er achter dat er vijf subtypen zijn van slapeloosheid. Ze lieten 4322 personen (waarvan de helft een controlegroep zonder slapeloosheid) tientallen vragenlijsten invullen. Natuurlijk over hun slaap en gezondheid, maar ook over hun persoonlijkheid en grote gebeurtenissen die ze hebben meegemaakt.

Vijf soorten slapeloosheid

De wetenschappers wisten vijf karakterprofielen te ontdekken die niet in de controlegroep voorkwamen.

• Type 1: mensen van dit type zijn emotioneel instabiel, hebben last van neuroses, zijn vaak somber en/of hyper en zijn lang van slag (19 procent is dit type).
• Type 2: het merendeel van de onderzochte personen (31 procent) is type 2. Deze mensen zijn matig stressgevoelig, maar sterk beloningsgevoelig.
• Type 3: dit type is minder stressgevoelig en emotioneel vrij vlak (15 procent).
• Type 4: dit type lijkt het meest op de goede slapers. Deze mensen zijn niet erg gestresst, maar kunnen dit wel (langdurig en heftig) worden als er iets belangrijks gebeurt.
• Type 5: in tegenstelling tot het type hierboven, wordt type 5 nauwelijks beïnvloed door belangrijke of significante gebeurtenissen. Ook hebben ze weinig last van stress. Dit type heeft last van slapeloosheid terwijl er niets belangrijks gebeurt.

Betere behandeling

Wat blijkt? De eerste resultaten van extra onderzoeken wijzen uit dat de karaktertypes verschillend reageren op behandelingen. Iemand die emotioneel instabiel is, heeft bijvoorbeeld meer aan meditatie, omdat hij of zij daar rustig van wordt. Iemand die wel stabiel is, maar niet veel emoties heeft, kan juist gebaat zijn bij het contact maken met het gevoel, door middel van therapie. Dit houdt in dat we slapeloosheid beter kunnen behandelen op basis van de karaktereigenschappen, in plaats van welke klacht iemand precies heeft.

Bij veel voorgaande onderzoeken werden de mensen ingedeeld in categorieën aan de hand van hun slaapproblemen: slechte inslapers, mensen die vaak ‘s nachts wakker worden en vroege ontwakers. Nu weten we waarom een slaappil die aan de ene patiënt werd gegeven, niet per se werkt bij een andere patiënt met dezelfde klacht.

De wetenschappers onderzoeken nu welke behandelmethodes het beste werken bij de verschillende karaktertypes. Tot die tijd zullen we voornamelijk moeten experimenteren. Zo zullen sommigen dus misschien gebaat zijn bij meditaties en anderen met een slaapschema.

Slaaptips die je kunt uitproberen

• Kom je soms slecht in slaap? Dit zijn de do’s en don’ts als je niet kunt slapen
• Slapeloosheid? Deze tips helpen je om vanavond beter in slaap te vallen
• Vier slaaprituelen die écht werken