Leonie Collombon Betere wereld 15 jul 2023, 08:58

Leestijd: 4 minuten

Duurzaam dilemma: is vegan of dierlijk leer de groenste optie?

Van PVC- en PU-leer tot leersoorten gemaakt van appel, schimmels en cactus. Veganistische en dierproefvrije variaties op leer zoals we het oorspronkelijk kennen, zijn in opmars. Tegelijkertijd lijkt er te pas en te onpas gestrooid te worden met de term vegan leer.

Is het een gevalletje greenwashing waarbij een merk zich groener voordoet dan het in werkelijkheid is, of is het echt duurzamer? Dit is het verschil tussen vegan of dierlijk leer.

Vegan of dierlijk leer: wat is duurzamer?

Om te beginnen is het goed om te weten dat vegan leer niet per se duurzaam hoeft te zijn. Kijk je naar leer gemaakt van gefermenteerde appelschillen, de binnenkant van een cactus of de vezels van een plant, dan kunnen we die ontwikkeling enkel toejuichen. Er zitten makers achter die de wereld beter willen maken en natuurlijke middelen willen gebruiken voor een groener alternatief. Hoewel de details van de productie achter deze leersoorten niet altijd bekend zijn, lijkt het een mooie stap naar nieuwe materialen.

Tegelijkertijd is daar PVC- of PU-leer, een leersoort die vroeger als ‘nepleer’ werd aangeduid, maar nu steevast als ‘vegan leer’ wordt verkocht. Want vegan, dat verkoopt anno 2023. Hoewel er letterlijk gezien niets mis is met de benaming -leer gemaakt van kunststof ís immers plantaardig- komt er veel kritiek op merken die het als zodanig verkopen.

Aan PU-leer is namelijk weinig duurzaam, doordat er liters en liters water worden gebruikt en er veel chemische stoffen vrijkomen tijdens de productie ervan. Vegan leer mag dan wel diervriendelijk zijn, het hoeft niet altijd duurzaam te zijn.

De levensduur maakt een product óók duurzaam

Dan is er nog de levensduur van een tas. Gaat een tas al jaren (of zelfs generaties) mee, maar is-ie van dierlijk leer gemaakt? Reken er maar op dat deze tas aan het einde van z’n leven een stuk liever voor Moeder Aarde is geweest dan een tas gemaakt van PU-leer, die soms bij de minste of geringste wrijving al beschadigd raakt.

Hoewel de kwaliteit van plantaardige leersoorten zich razendsnel ontwikkelt, blijkt in de praktijk dat dierlijk leer ook nog altijd een kwalitatief goed product is, dat volgens veel modeliefhebbers zelfs mooier wordt met de jaren. Natuurlijk komt er dan wel nog dat stukje dierenliefde bij kijken -voor veel vegetariërs en veganisten dé reden om weg te blijven van dierlijk leed. Wie zich hierin herkent, heeft verschillende opties.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Verken de opties van alternatief leer

Want wie voor de bewezen kwaliteit van dierlijk leer wil gaan om haar tas door te kunnen geven aan volgende generaties, hoeft heus niet direct dierenleed in stand te houden. Zo is de tweedehands markt groter dan ooit en dat biedt veel opties om een al bestaande tas nieuw leven te geven.

Tweede-, derde- of zelfs vierdehands betekent geen nieuwe productie, geen extra chemicaliën de lucht in en geen koe, paard of geit waar leer van gelooid moet worden. Dat is immers al gebeurd bij de productie van die tweedehands tas. De levensduur van het product verlengen, maakt van het dierlijke leer opeens iets duurzaams. ‘Gebruik wat al bestaat’ is niet voor niets een geliefd motto onder eco-activisten.

‘Gewoon’ leer versus ecologisch gelooid leer

Kies je, om wat voor reden dan ook, toch liever voor een nieuwe tas? Heel wat fair trade merken verkopen items van ecologisch gelooid leer. Weer een loze greenwashing-term, of een groene basis voor jouw nieuwe aankoop? Menig dierenliefhebber en duurzaamheidsspecialist is het erover eens: valt je keuze op een leren product, ga dan op z’n minst voor ecologisch leer. Waar ‘m het verschil in zit, is in de schadelijke stoffen die gebruikt worden bij het looien van leer. Chroom, aluminium en titaniumzouten om er maar een paar te noemen.

Dat is niet alleen heel slecht voor het milieu, maar minstens net zo pijnlijk en belastend voor de huid van het dier. Bij ecologisch leer wordt hier geen gebruik van gemaakt en gebeurt het looien met taninnes afkomstig uit bomen en planten.

Leer blijft dan wel een dierlijk product, maar is het tassenmerk transparant over haar productiewijze? Dan kun je ervan uitgaan dat de dieren met respect behandeld worden. En zeg nou zelf: van een tas waar geen dier voor heeft hoeven lijden, wordt je outfit direct een plaatje.

Op de vraag wat duurzamer is, vegan of dierlijk leer, is uiteindelijk dus moeilijk antwoord te geven: het heeft namelijk ook te maken met jouw persoonlijke voorkeur. Ga je voor dierlijk leer, dan is tweedehands of ecologisch een goede optie, ga je voor vegan leer dan is het goed om greenwashing in de gaten te houden. En in alle gevallen geldt: geef een (namaak)leren item een zo lang mogelijk leven.

Duurzaam dilemma: verbod gratis wegwerpplastic creëert onrust bij ondernemers