Rosa Bertram Psyche 8 apr 2025, 08:31

Leestijd: 4 minuten

Dít is het geheim van een vakantie waarvan je écht oplaadt

Af en toe een vakantie inplannen, is essentieel om uit te rusten van het doorgaans behoorlijk drukke leven. Maar benutten we die tijd eigenlijk wel om écht uit te rusten? Hoe vaak komt het immers niet voor dat je helemaal uitgeput terugkomt van vakantie? Waarschijnlijk best vaak. Wetenschappelijk onderzoek laat nu zien hoe je ervoor kunt zorgen dat je daadwerkelijk uitgerust thuiskomt van vakantie.

Vrij nemen, je out-of-office aanzetten, koffers pakken en vertrekken: dat het klinkt als hét ideale recept om op te laden van de drukke werkweken, volle agenda’s, to-do-lijsten en het opstapelde huishoudelijke werk. Maar hoeveel mensen komen er werkelijk uitgerust terug van vakantie? Veel minder dan je denkt. Sterker nog, voor sommigen voelt thuiskomen bijna net zo vermoeiend als vertrekken.

Waarom komen we uitgeput thuis van vakantie?

In de drukte van het dagelijks leven zijn we massaal een ster geworden in het inplannen van onze dagen en onze to do’s zo snel en efficiënt mogelijk uitvoeren. Zowel op de werkvloer als thuis. Nog even een sportklasje voor je eerste meeting en nog even de was doen terwijl je kookt én nog wat laatste dingen afmaken voor je werk in de avond. Voor velen is het geen onbekend scenario.

Wanneer we dan eindelijk aan onze welverdiende vakantie toe zijn, kunnen velen het dan ook niet laten om óók tijdens deze van origine bedoelde rustperiode van hot naar her te rennen in plaats van het eens echt rustig aan te doen. Veel vaker komt het voor dat je de vakantie tot in de puntjes uitwerkt, de beste accommodaties uitzoekt, de bezienswaardigheden uitstippelt, restaurants boekt en van alles en nog wat inplant.

Maar niet alleen dat, ook kunnen we vaak niet helemaal afscheid nemen van ons werk en nemen we tóch onze laptop mee om nog wat werk op afstand te doen of wat werk-gerelateerde dingen te regelen. Maar guess what, dat zorgt ervoor dat we niet tot rust kunnen komen in een periode die daar nou juist voor was bedoeld.

Hoe komen we wél tot rust op vakantie?

Dat een vakantie nemen of een reis maken ook echt gelijk staat aan rust nemen, is dus helemaal niet altijd het geval. Uit een studie die werd gebaseerd op data uit wel 32 studies uit negen (!) verschillende landen, blijkt er een duidelijk verschil te zijn tussen een vakantie nemen en tot rust komen. Alleen vrij zijn van werk is dus niet genoeg.

Eén van de belangrijkste inzichten uit het onderzoek? Wie tijdens zijn vakantie nog steeds met werk bezig is – bewust of onbewust – komt mentaal niet tot rust. Denk dan aan nog even je mail checken op het strand of je laptop meenemen ‘voor het geval dat’. Je brein blijft dan actief, alert en in een lichte staat van stress.

Juist het mentaal loskomen van werk (ook wel ‘psychological detachment’ genoemd) blijkt cruciaal om je brein een rustperiode te geven. Dat betekent: geen updates checken, geen inbox bijwerken en ook niet nadenken over die to-do’s die je straks weer opwachten. Even echt offline dus, ook in je hoofd.

Beweging als herstelmiddel

Wat ook opvalt in de onderzoeksresultaten is dat mensen die fysiek actief zijn op vakantie (denk aan hiken, fietsen of surfen bijvoorbeeld), meer positieve effecten ervaren dan degenen die veel stilzitten op vakantie.

Dat hoeft niet eens een intensieve sport te zijn. Een strandwandeling, fietsen door een nieuw dorpje of zwemmen in een meer zijn allemaal vormen van bewegen die stresslevels verlagen en je systeem tot rust brengen. Als je die activiteit in de natuur doet, profiteer je bovendien dubbelop van de voordelen. Want onderzoek laat zien dat tijd doorbrengen in natuur je cortisol levels verlaagt (het stresshormoon), helpt bij focus én je vrolijker maakt.

Korte vakantie? Geen probleem

Het goede nieuws is dat je niet per se drie weken weg hoeft te gaan om op te kunnen laden. Het opladen gaat namelijk minder om hoe lang je gaat en meer om hoe goed je loskomt van de dagelijkse stress. Zelfs een lang weekend waarin je écht tot rust komt, kan al een positief effect hebben op je welzijn, tot wel drie weken na thuiskomst.

Wil je uitgerust thuiskomen van je vakantie? Deze tips helpen je om écht bij te komen op vakantie:

• Zeg je inbox gedag. Zet de meldingen op je laptop uit en vertrouw erop dat de wereld doordraait zonder jou. In noodgevallen kun je altijd gebeld worden.
• Beweeg op jouw manier. Wandelen, zwemmen, yoga, kies een manier van beweging tijdens de vakantie bij jou past. Zoals één van deze mooie hikes in Europa.
• Gun jezelf ruimte. Plan niet alles vol. Rust en spontaniteit zijn geen luxe, maar noodzaak. Als je ruimte over laat voor een spontane activiteit kun je veel meer leven in het moment in plaats van geforceerd een vakantie-agenda volgen.
• Verleg je focus. Focus je tijdens de vakantie dus niet op ‘productief zijn’, maar juist op voelen, verbinden en vertragen. Je wilt doen aan slow travel.
• Zoek de natuur op. Misschien is het hoog tijd voor een kampeer of wandelvakantie in de natuur, maar zelfs een wandeling door een stadspark kan al zorgen dat je rustiger wordt.

Op vakantie gaan is één ding, maar écht tot rust komen vraagt dus het loslaten van je werk en to-do-lijsten.

Hoe vakantiehuizen bijdragen aan duurzaam toerisme en de lokale economie.

Ga je een solotrip maken? Híér lopen de meeste soloreizigers aan