Winnie Verswijvel Psyche 10 jan 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Koning(in) van het uitstellen? Dit is de verklaring voor je uitstelgedrag

Je wéét dat je binnen een paar maanden een groot werk moet inleveren, je wéét dat je kamer aan een schoonmaakbeurt toe is en je wéét dat als je nú gaat hardlopen, je daarna met een tevreden gevoel kunt ontspannen. Toch stel je al die dingen liefst zo lang mogelijk uit en verkies je om doelloos op Instagram te scrollen. Herkenbaar? Dit is de verklaring voor je uitstelgedrag.

Uitstelgedrag is een wijdverspreid fenomeen. Onderzoeken in Japan, Duitsland en Canada laten allemaal hetzelfde zien: zo’n 95 procent van de volwassenen doet aan uitstelgedrag. (Bijna) iedereen stelt dus geregeld dingen uit en je bent dus zeker niet de enige. Maar hoe kunnen we dat verklaren?

Negatieve gevoelens

In de New York Times lezen we dat uitstelgedrag veel te maken heeft met het feit dat taken een negatief gevoel bij ons oproepen en dat we niet in staat zijn om met die negatieve gevoelens om te gaan. Als je voor een uitdaging staat dan kan dat bijvoorbeeld angst, onzekerheid, frustratie of zelftwijfel oproepen.

Lees ook: Hoe stress ervoor zorgt dat je minder voedingsstoffen opneemt

Het zijn deze gevoelens, en niet zo zeer de taak zelf, die maken dat we een bepaalde klus uitstellen. Klinkt logisch. Maar waarom lijken we dan voornamelijk op lastige momenten uitstelgedrag te vertonen?

Dit is waarom je uitstelgedrag op lastige momenten vertoont

Wanneer we gestrest zijn (en dus moeten copen met lastige gevoelens), dan is extra stress van een bepaalde taak natuurlijk het laatste waar we op zitten wachten. Om te vermijden dat je die stress ook daadwerkelijk gaat ervaren, schuif je die taak intuïtief het liefst zo ver mogelijk van je af.

Ook interessant: Je wéét het wel, maar het lukt maar niet: dit is waarom verandering zo lastig is

Eigenlijk is uitstelgedrag op lastige momenten een manier om niet nóg meer negatieve gevoelens te ervaren. Door eerst iets leukers te doen en je dan pas aan een klus te zetten.

Op die manier zou je het zelfs kunnen zien als een soort van zelfbescherming. Je voelt je oncomfortabel en je vermijdt dat je je nóg minder fijn gaat voelen door jezelf niet meteen op een uitdagende of vervelende klus te storten.

Zo kom je van je uitstelgedrag af

Dat klinkt misschien als een goed psychologisch mechanisme. Maar let op: door dingen uit te stellen voel je je op korte termijn misschien (even) gelukkiger, maar als je later in tijdsnood komt dan ondervind je hiervan opnieuw de nodige stress. Wil je jezelf op de lange termijn beter voelen, dan loont het om dingen minder vaak uit te stellen.

En als je een geboren uitsteller bent, dan lijkt het misschien een onmogelijke klus om hiervan af te komen. Toch is het dat niet. De eerste stap is bewustwording, en beseffen dat je gevoelig bent voor uitstellen.

Vervolgens kun je jezelf meer verdiepen in het onderwerp (zoals je net hebt gedaan) en anti-uitstelmethodes uitproberen.  Ook onderstaande TED Talk over uitstelgedrag is razend interessant: hierin belicht wetenschapper Tim Urban wat er gebeurt in de hersenen van geboren uitstellers.

Door hier meer over te lezen, verwerf je meer inzicht in het fenomeen en kun je bij jezelf ook makkelijker patronen herkennen en proberen veranderen. Succes!

Meer over productiviteit?

• Dit zijn de 7 tips voor productiviteit van Elon Musk
• Waar slimme productiviteitssystemen je niet mee kunnen helpen (en hoe je zélf productief kunt zijn)
• Hoe kom je af van toxic productivity: dat constant zeurende gevoel dat je meer zou moeten doen?