Valéry de Voijs Maatschappij Vandaag, 12:30

Leestijd: 3 minuten

De 4B-beweging: waarom vrouwen wereldwijd hun hoofd kaal scheren

Je hebt het vast wel eens voorbij zien komen: vrouwen die zichzelf filmen terwijl ze hun haren afscheren als protest om Zuid-Koreaanse vrouwen te steunen. Dit protest maakt deel uit van de 4B-beweging. Maar wat houdt deze beweging precies in? Waar komt het vandaan en wat zijn de gevolgen van deze beweging?

De 4B-Beweging

De 4B-beweging is een protest tegen de maatschappelijke verwachtingen en onderdrukking van vrouwen in Zuid-Korea. De B’s staan voor de Koreaanse woorden bihon (huwelijk), bichulsan (bevalling), biyeonae (daten) en bisekseu (seks).

Deze termen verwijzen naar de vier gebieden waarin vrouwen in Zuid-Korea vaak onder druk staan: de verwachting om te trouwen, kinderen te krijgen, een partner te daten, en seks te hebben volgens traditionele normen. De 4B-beweging is bedoeld om vrouwen aan te moedigen zich los te maken van deze beperkende en vaak verstikkende normen, en om hun eigen keuzes te maken over hun leven, hun lichaam en hun toekomst.

Hoe is de 4B-beweging ontstaan?

De 4B-beweging kreeg grote bekendheid na de publicatie van het boek ‘The Things I Don’t Want to Tell You‘ van de Koreaanse auteur Jang Joo-yeon. In het boek wordt de harde realiteit van het leven van veel Koreaanse vrouwen beschreven, die zich constant geconfronteerd zien met seksisme, traditionele genderrollen, en een maatschappij die hen vaak niet toestaat om buiten de norm te denken.

De hoofdpersoon in het boek schrijft over haar strijd tegen de maatschappelijke verwachtingen rondom huwelijk, moederschap, seks en hoe vrouwen voortdurend worden beoordeeld op hun uiterlijk. Dit boek maakte veel los in Zuid-Korea, waar de traditionele rol van de vrouw diepgeworteld is in de cultuur. De combinatie van de druk om te voldoen aan schoonheidsidealen, het verlangen om een gezin te stichten en de verwachting dat vrouwen zich onderdanig opstellen in relaties, leidde tot de geboorte van de 4B-beweging.

Als gevolg van deze beweging zijn de termen ‘geboorte-staking’ en ‘huwelijks-staking’ steeds populairder geworden. Veel vrouwen in Zuid-Korea hebben besloten geen kinderen meer te krijgen of niet te trouwen, omdat zij zich gevangen voelen in een systeem.

Dit heeft invloed op het vruchtbaarheidscijfer in Zuid-Korea, dat momenteel het laagste ter wereld is. Vrouwen krijgen daar namelijk gemiddeld minder dan één kind, een direct gevolg van de verhoogde maatschappelijke druk en de beperkte keuzevrijheid.

Vrouwen scheren hun hoofd kaal

Een van de krachtigste symbolen van de 4B-beweging is het scheren van het hoofd. In Zuid-Korea wordt lang, verzorgd haar vaak gezien als een teken van vrouwelijkheid en schoonheid. Door hun haar af te scheren, verwerpen deze vrouwen dit schoonheidsideaal en komen zij in verzet. Ze laten zien dat zij zichzelf willen bevrijden en verzetten.

Niet alleen Zuid-Koreanse vrouwen komen in verzet. Vrouwen wereldwijd sluiten zich aan bij de 4B-beweging en scheren hun haar af als teken van solidariteit en steun voor de Koreaanse vrouwen. Op sociale media zie je steeds meer vrouwen die zich laten inspireren door de beweging en dezelfde actie ondernemen.

Als je bijvoorbeeld de hashtag #4Bmovement opzoekt, zie je talloze video’s en foto’s van vrouwen die hun haren afscheren, waarmee ze zich solidair tonen met de Koreaanse vrouwen die strijden voor gelijke rechten en meer vrijheid.

• Susan Smit over de rol van vrouwenhaat en genderongelijkheid in heksenvervolging.

Waarom we genderongelijkheid pas oplossen als we erover blijven praten