Sijbrand Maal Psyche 2 nov 2023, 07:08

Leestijd: 6 minuten

Waarom iedereen ‘trauma-informed’ zou moeten zijn voor een gelukkiger leven

Waarom is het voor elk mens absoluut essentieel om geïnformeerd te zijn over trauma? Lees maar even mee. Want we duiken in de wereld van trauma.

Bijna iedereen heeft (onbewust) een klein of groot trauma. Alleen stoppen we het weg, praten we er niet over en weten we niet waarom bepaalde patronen ons leven ingeslopen zijn.

Waarom iedereen ‘trauma-informed’ zou moeten zijn

Waarom is het voor elk mens absoluut essentieel om geïnformeerd te zijn over trauma? Het antwoord in het kort: A (bijna) iedereen heeft een trauma, en B onopgelost trauma beïnvloedt ons leven en vaak niet op een positieve manier, meent Sijbrand Maal, de oprichter van De Nieuwe Yogaschool in Amsterdam en tevens ervaringsdeskundige op het gebied van spiritueel ontwaken vanuit een trauma- en zenuwstelsel geïnformeerd perspectief.

Peter Levine, grondlegger van Somatic Experiencing zegt het als volgt: “Trauma is hell on earth.Trauma resolved is a gift from the gods.”

Spoedcursus ‘trauma geïnformeerd zijn’

Niemand wil leven in een ‘hell on earth’, dus hierbij een spoedcursus ‘trauma geïnformeerd zijn’ in een paar alinea’s. Als we begrijpen hoe onverwerkt trauma ons leven beïnvloedt, dan kunnen we daar namelijk ook wat aan doen. Om te beginnen: wat is trauma precies?

Trauma is een overlevingsenergie die in het moment van een ingrijpende of schokkende gebeurtenis in het verleden niet door ons systeem geïntegreerd kon worden en dus nog vastzit in ons lichaam.

Dat kan bijvoorbeeld een auto-ongeval zijn, maar ook een gebeurtenis die op het eerste oog niet zo heftig lijkt. Op het moment dat we de gebeurtenis niet kunnen verwerken en deze vast komt te zitten in het lichaam, spreken we over trauma. Zo bepaalt je zenuwstelsel hoe je de wereld ervaart

Het autonome zenuwstelsel neemt over

Als we praten over trauma, dan kunnen we niet om ‘het autonome zenuwstelsel (AZS)’ heen. Ons AZS regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en processen in ons lichaam en dat zijn er nogal wat.

Denk onder andere aan je ademhaling, spijsvertering, bloeddruk en stofwisseling. Het is een echte eind(begin)baas die het fundament vormt waarop onze ervaring van het leven rust.

Het AZS is ook ons ingebouwde beveiligingssysteem. Altijd waakzaam om de vraag te kunnen beantwoorden: is het veilig? Van moment tot moment luistert het AZS naar wat er gaande is in ons lichaam, onze omgeving en in onze relatie met anderen. Het is continu op zoek naar signalen van veiligheid of signalen van gevaar.

Dit proces waarbij het AZS vaak op een onbewust niveau informatie verzameld wordt ‘neuroceptie‘ genoemd (Dr. Stephen Porges).

Dat betekent dat we zonder het te weten continu worden aangestuurd op basis van de informatie die het AZS verzamelt. Het AZS activeert namelijk een bepaalde staat die past bij het niveau van dreiging of veiligheid die op dat moment door het AZS wordt waargenomen.

De staten van ons zenuwstelsel

Er zijn drie smaken qua staten, die het AZS kan activeren.

1. Het is veilig

We zijn in staat om ons te verbinden met onszelf, de wereld, het spirituele maar ook met anderen (wat het overleven van ons soort garandeert). We zijn in het NU aanwezig. Hier leven we echt. Er is creativiteit, plezier en energie. Het stroomt.

2. Er is dreiging

We worden gemobiliseerd om direct in actie te komen. Het is vechten en/of vluchten. Er komt een enorme hoeveelheid energie vrij. Denk aan een Gazelle die direct kan vluchten als de Cheetah uit de bosjes verschijnt.

3. De situatie is levensbedreigend

Verbinden, vechten en/of vluchten werkt niet meer. Ons AZS activeert een staat van immobiliteit. We storten in. De energie verdwijnt en we voelen niks meer (handig op het moment dat we worden opgegeten).

Deze staat is een geveinsde dood in de hoop dat de bedreiger zijn aandacht verliest. Als je heel zacht een lieveheersbeestje aanraakt, dan zal je zien wat ik bedoel. Het lijkt dood, maar is het niet. Allemaal het werk van ons AZS. Het is geen bewuste actie.

Trauma en welzijn

Zo beïnvloedt onverwerkt trauma je welzijn en hoe het beter wordt.

Terug naar trauma, de vastzittende levensenergie, weet je nog? Als ons ASZ goed werkt dan wordt er een staat geactiveerd die in overeenstemming is met de werkelijkheid. We reageren adequaat op het gevaar en als het gevaar geweken is (en we hebben het overleefd) keren we weer terug in de staat van veiligheid. Trauma – en dit is belangrijk – zorgt er echter voor dat ons zenuwstelsel gedereguleerd kan raken.

Simpel gezegd staat ons AZS dan niet goed meer afgesteld en registreert het onnodig levensgevaar of juist helemaal geen gevaar als het wel aanwezig is. Het gevolg is dat ons lichaam continu in een overlevingsstaat wordt gegooid. Daardoor moet het heel hard werken en komt het niet meer toe aan de rust, het herstel en de verbinding die plaatsvindt als het signaal ‘veilig’ wordt gegeven. We ervaren vaker dan nodig dreiging of hebben juist moeite om überhaupt iets te voelen.

Hoe uit trauma zich?

Hoe trauma zich uit, is voor iedereen verschillend. De een begint zich meer zorgen te maken of is snel onrustig, angstig, geïrriteerd of boos. De ander heeft juist weinig energie, voelt zich somber, ervaart veel schaamte of is zelfs depressief.

Je kunt ook juist lichamelijke klachten ervaren. Denk bijvoorbeeld aan migraine, lage rugpijn, spijsverteringsproblemen maar ook auto-immuunziekten en verschillende vormen van kanker worden als uitingsvorm gezien. Weer een ander wordt extra gevoelig voor verslaving of ervaart een combinatie van dit alles.

Kortom: allemaal zaken die ons welzijn verminderen en tot dat wat de Boeddha ‘lijden’ noemt, kunnen leiden.

Trauma helen

Gelukkig is hier echt wat aan te doen. Met de juiste informatie, methoden en begeleiding kunnen we een stap zetten in de richting van het helen van onze trauma’s en het reguleren van ons AZS, waardoor het leven stukje bij beetje steeds leuker wordt.

Meer weten hierover? Dan nodigen we je uit om je te verdiepen in het werk van onder andere Peter Levine, Gabor Maté en Deb Dana.

Om te eindigen met een hoopvolle quote van Peter Levine:

“I have come to the conclusion that human beings are born with an innate capacity to triumph over trauma. I believe not only that trauma is curable, but that the healing process can be a catalyst for profound awakening.”

Dit gastartikel is geschreven door Sijbrand Maal, hij is eigenaar en medeoprichter van de yogaschool.

Om het 10-jarige bestaan te vieren biedt de Yogaschool graag aan alle BEDROCK lezers van 1 – 10 november:

• Alle livestream lessen gratis aan
• Alle lessen live in de studio’s 10 euro
• 25% korting op alle online trainingen, workshops en opleidingen

Gebruik de code: DNYS10BEDROCK25 deze is geldig 1 – 10 november. Via deze link.