Maartje Vis Betere wereld 8 mei 2024, 10:04

Leestijd: 4 minuten

Theater kan vooroordelen verminderen

Theater is een kunstvorm die ingezet wordt om vooroordelen uit de weg te gaan. Op die manier kan het zelfs bijdragen aan het verminderen van discriminatie.

Theater kan een goede manier zijn om vooroordelen bij mensen te verminderen. Dat komt naar voren uit verschillende onderzoeken. Als mensen minder snel een vooroordeel hebben, is de kans ook kleiner dat iemand te maken krijgt met discriminatie of racisme.

Theater is een goed middel om vooroordelen te verminderen

Theater kan iets betekenen voor hoe je jezelf en anderen ziet in deze maatschappij. De betekenis kan dan ook veel dieper gaan dan het maken van een mooie theatervoorstelling. De kennis die je opdoet over jezelf en anderen, neem je mee naar huis én dat kan zorgen voor minder vooroordelen.

Theater zorgt voor inlevingsvermorgen en empathie

Het Kennisplatform inclusief samenleven deelde een dossier over het verminderen van discriminatie. Daarin haalden zij verschillende onderzoeken aan. Theater wordt daarin benoemd als één van de kunstvormen die ingezet wordt om discriminatie aan te pakken.

Dat werkt op de volgende manier: als je naar een theaterstuk kijkt, ga je jezelf inleven in de personages. Op dat moment gaat je zelfbeeld overlappen met het beeld van de ander. Het beeld hoe jij zelf naar iets kijkt en hoe de ander iets ziet, komen daardoor dichter bij elkaar. Veel mensen hebben een positief beeld over zichzelf. Door zichzelf dus in te leven in de ander, krijgen zij ook een positiever beeld over die andere persoon.

Verzameling van expressievormen

Daarnaast zorgt empathie er ook voor dat je graag andere mensen wil steunen. Als je doorhebt dat jouw mening iemand anders pijn kan doen, wil je dat liever voorkomen. Het kijken naar een theatervoorstelling kan er dus voor zorgen dat je minder snel iemand judget en dat hebben we nodig om discriminatie tegen te gaan!

Dat theater ingezet met deze doeleinden ingezet kan worden, licht Yolanda van Haags Theaterhuis toe. Op allerlei verschillende manieren kan je een situatie schetsen. “Voor mij is theater een verzamelplek voor verschillende expressievormen. Daardoor kan je vanuit diverse invalshoeken iets vertellen”, zegt Yolanda. Beweging, dans en muziek komt bijvoorbeeld samen en dat in combinatie met elementen als het decor, licht of geluid. Op veel verschillende manieren kan je dus iets vertellen en empathie oproepen.

Terug in de tijd

Een voorbeeld van een theatervoorstelling die mensen aanspoort om na te denken over hun vooroordelen, is ‘Taki’. Twee zussen vertellen de verhalen over hun voorouders die weggevoerd werden vanuit Afrika en moesten werken op de plantages in Suriname. Uiteindelijk zijn ze toen ontsnapt. De zusjes zijn in Nederland opgegroeid, maar wel in Suriname geboren. Deze voorstelling gaat onder andere over de volgende vragen: Wat betekent het werkelijk om slaaf te zijn? Welke gevolgen heeft dit tot op de dag van vandaag?

De zusjes willen het niet alleen over het verleden hebben. “We willen het verleden verweven met hoe het er nu aan toe gaat. Het gaat ook over de verrijking die kennismaking met andere culturen oplevert”, vertelden zij aan de buurtkrant van de Rivierenbuurt en Spuikwartier in 2022. Met hun verhalen willen de zusjes het ook hebben over kwesties van nu, zoals gebrek aan respect voor elkaar of pesten.

Naast zien, kan meedoen aan theater ook vooroordelen tegengaan

Naast dat het kijken naar een theatervoorstelling vooroordelen uit de weg kan gaan, kan het zelf beoefenen van theater ook invloed hebben op hoe je naar jezelf en anderen mensen kijkt. Dat licht Yolanda toe.

Jezelf en anderen accepteren

Bij theater draait het erom dat mensen hun eigen proces doormaken. “Er is ruimte om jezelf te ontwikkelen en jezelf te laten zien. Het draait er om hoe jij als mens je tegenover een andere groep verhoudt en tegenover de samenleving. Daarover ga je in dialoog met elkaar. Daarin gebruik je ook verbeelding om tot iets nieuws te komen”, zegt Yolanda. Deze mix zorgt ervoor dat je jezelf leert uiten, maar ook leert verplaatsen in de schoenen van een ander. Je kunt namelijk vanuit verschillende invalshoeken iets vertellen. Dat kan er voor zorgen dat je minder snel een vooroordeel over iemand krijgt.

Theater zorgt ervoor dat mensen meer zichzelf durven te zijn. “Met theater scheppen we de voorwaarden dat je altijd de regie hebt over je eigen leven. Voel wat je behoeftes zijn en waar je grenzen liggen. Dat begint met vertrouwen, een open ruimte waarin je jezelf durft te ontwikkelen”, vertelt Yolanda.

Roos de Bruijn (52) koos bewust voor een kleinere vriendenkring: ‘Geen kwantiteit, maar kwaliteit’