Annemarie Hartsuiker Psyche 25 sep 2023, 07:10

Leestijd: 3 minuten

The fawn response: wanneer je door trauma nooit écht jezelf bent

Fawning is een vorm van coping, een overlevingsmechanisme, ontstaan vanuit een langdurig trauma waarbij mensen conflicten vermijden en zichzelf compleet wegcijferen door te pleasen.

De meeste mensen willen vrienden en familieleden gelukkig maken, maar als je voortdurend voor iedereen je uiterste best doet of je schuldig voelt als je een ander niet op de eerste plaats zet, ervaar je mogelijk een traumareactie die ‘the fawn response’ wordt genoemd.

Fawn response

Fawning, vaak gezien bij personen die een trauma hebben meegemaakt, is pleasegedrag waarmee je conflicten probeert te vermijden. Op de korte termijn kan pleasen ruzies voorkomen en een gevoel van veiligheid creëren, maar op de lange termijn kan het zeer negatieve gevolgen hebben voor je geestelijke gezondheid.

De fawn response is een mate van weerloosheid die je hebt ontwikkeld in een stressvolle periode. Het is een manier om met moeilijkheden te dealen, niet door te vechten of vluchten, maar door te bevriezen en het leed gewillig te ondergaan.

Wat betekent pleasegedag?

Pleasers zijn mensen die de behoeftes van anderen boven die van zichzelf zetten. Dit type persoon is empathisch, behulpzaam en wil graag aardig gevonden worden.

Om dit voor elkaar te krijgen, cijferen ze zichzelf weg. Ze handelen niet vanuit een intrinsieke motivatie, maar vanuit externe factoren.

Anderen boven zichzelf plaatsen komt vaak voort vanuit onzekerheid, angst voor afwijzing of door een laag zelfbeeld.

Complex trauma

De gewoonte om te pleasen of fawnen komt dus niet uit de lucht vallen. Vaak hebben deze personen een complex en langdurig trauma waar ze mee moeten dealen.

Oorzaken van fawnen kunnen zijn:

• Al vroeg dealen met een zieke of overleden ouder.
• Zorgen voor je ouders op jonge leeftijd.
• Emoties wegstoppen omdat je bijvoorbeeld nooit boos of teleurgesteld mocht zijn.
• Dagelijks omringd zijn door iemand met psychische problemen.
• Op jonge leeftijd verantwoordelijkheid krijgen in het gezin.
• Opgroeien in een onveilige situatie (emotioneel of fysiek).
• Nooit bang mogen zijn.

Gevolgen van de fawn response

De Fawn response heeft, zoals we al schreven, verschillende gevolgen voor je emotionele welzijn. We zetten ze even op een rij:

• Gevoelens van eenzaamheid; ook al heb je veel vrienden en familie.
• Laag zelfbeeld.
• Je ware authenticiteit verbergen.
• Niet weten wie je bent en waar je voor staat.
• Extreem gevoelig voor misbruik, manipulatie en narcisten.
• Geen écht contact met anderen omdat je jezelf nooit helemaal laat zien.
• Je anders voordoen dan dat je je voelt.
• Grenzeloosheid.
• Gevoeliger zijn voor verslaving.
• Afhankelijk zijn van andermans mening, oordeel of compliment.

Hoe ga je hiermee om?

Een trauma blijft altijd een onderdeel van je leven. Het heeft plaatsgevonden en wegstoppen heeft geen zin. De manier waarop je dealt met het trauma, kan gelukkig wel veranderen. Door de jaren heen heb je een overlevingsmechanisme gecreëerd en dit proces is omkeerbaar.

Verwacht niet dat dit vanzelf gebeurt. Het kost moed en zelfinzicht om jouw gedrag te veranderen en het patroon te doorbreken. Bewustwording is de key. Als je door hebt dat je te maken hebt met de fawn response, kun je werken aan herstel.

De mate waarop dit patroon zich in jouw leven heeft ingeworteld, maakt uit voor de weg naar genezing. Of je het alleen kunt doen, of met hulp van een therapeut.

Uiteindelijk wil je al jouw maskers afzetten, de pijn eronder ontdekken en dichter bij jezelf komen. Weer authentiek leven.

Wat is traumabinding? En hoe weet ik of ik in een traumaband zit?