Annemarie Hartsuiker Spiritualiteit 12 mei 2023, 15:35

Leestijd: 3 minuten

10 tekenen van spirituele gaslighting om in de gaten te houden

Vroeger ging ik naar de kerk omdat we dat in de familie zo gewend waren. Mijn ouders deden het omdat hun ouders het deden en zo ging dat generatie op generatie door. De verhalen waren soms magisch en ik vond het altijd wel gezellig op die houten banken. Op een gegeven moment zijn mijn ouders (en ik dus ook) gestopt met naar de kerk gaan. De reden? Misschien wel spirituele gaslighting.

Er kwam een nieuwe pastoor die ‘anders’ predikte en bij veel mensen een verontrustend gevoel achterliet. Veel van wat er werd voorgeschoteld, paste niet meer bij de moderne overtuigingen. Hij was dwingend en veroordelend.

Dingen voelden niet goed en uiteindelijk hebben veel mensen in deze tijd de kerk verlaten. Nu, vele jaren later, hoor ik van meer mensen dat ze zijn gestopt met religieuze rituelen omdat ze een soortgelijke ervaring hadden. Ik vermoed dat het in de meeste gevallen gaat om spirituele gaslighting, waarbij er dingen worden gezegd die negatieve emotionele gevolgen hebben.

Manipulatie en controle

Gaslighters gebruiken manipulatie en dwingende controle voor persoonlijk gewin, of ze dit nu bewust of onbewust, subtiel of openlijk doen. Niet alleen in de kerk of in een moskee. Ik heb ooit een yoga teacher gehad die ons van de een op de andere dag opdroeg om niet meer te eten. Want hij deed dat zelf ook niet… zonder voedsel zou je meer focus krijgen.

Uiteindelijk bleek de man psychisch niet helemaal in orde en uiteindelijk is hij opgenomen. De meeste mensen zijn al na de eerste gekke uitspraak nooit meer in zijn les verschenen, toch had hij impact op een klein groepje yogi’s. Als teacher, coach, religieus leider of spiritueel invloedrijk persoon, maak je veel impact. Spirituele gaslighting kan dan ook iedereen overkomen.

Spirituele autoriteiten hebben veel invloed en daar wordt soms misbruik van gemaakt, terwijl dat juist niet het doel is.

Tekenen van spirituele gaslighting

1. Je voelt je schuldig als je niet meegaat in bepaalde spirituele overtuigingen.
2. De waarheid wordt verdraaid om bepaalde gedachten of overtuigingen te beïnvloeden.
3. Het beïnvloeden van jouw mening op een dwingende manier.
4. Je buitensluiten als je niet meegaat in bepaalde ideeën of richtingen.
5. Vertellen dat het je plicht is om ‘iets’ of ‘iemand’ te dienen.
6. Vertrouwelijke informatie over jou delen met een groep.
7. Weten hoe belangrijk het geloof voor je is en dit aanvallen. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Je bidt nooit, dus je hoort er niet bij.’
8. De acties passen niet bij de woorden.
9. Mensen worden tegen je opgezet.
10. Ze vertellen jou of anderen dat je gek bent.

Gaslighting kan gevaarlijk zijn

Er kunnen gevaarlijke situaties ontstaan wanneer je gehersenspoeld wordt met gaslighting door een invloedrijk persoon. Om te voorkomen dat iemand je hersenspoelt en zorgt dat je je eigen normen en waarden verliest, is het belangrijk om gaslighting te herkennen. Schakel hulp in als je merkt dat je lijdt onder bepaalde omstandigheden. Dit zijn signalen dat je jezelf verliest:

• Je voelt je niet meer dezelfde persoon.
• Je denkt vaak dat je iets fout doet of dat je schuldig bent.
• Je bent onzeker.
• Je zegt vaak (onnodig) sorry.
• Je hebt het gevoel dat er iets mis is, maar je weet niet precies wat.
• Je vraagt je regelmatig af of je te gevoelig bent.
• Je hebt het idee dat alles wat je doet verkeerd is.
• Je voelt je geïsoleerd en eenzaam.
• Je deelt je gedachten en gevoelens niet meer met familie of vrienden omdat je je schaamt of geen zin hebt in discussie.

De tekenen dat je in een toxische relatie zit (en stel jezelf deze vragen)