Joanne Wienen Psyche 20 aug 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

10 praktische tips die jou een tactvoller persoon maken

Tact is the art of making a point without making an enemy, zei Isaac Newton ooit. En daarmee slaat ‘ie de spijker op de kop. Wie iets wil bereiken, kan zichzelf maar beter trainen in tactvol en diplomatiek communiceren. Op kantoor, in vriendschappen of in je relatie; de meeste situaties knappen op van de juiste dosis tact.

Tactvolle mensen kunnen zo inspelen op de gedachten, gevoelens, het standpunt of de situatie van de ander dat irritaties voorkomen of weggenomen worden. Anderen walsen overal overheen met hun mening – ongeacht hoe de gesprekspartner ergens in staat. Het zal niet als verrassing komen dat die tweede methode niet echt lekker werkt.

Situaties beter inschatten

Logisch ook. Niemand wordt er vrolijk van als je op een botte of aanvallende manier wordt aangesproken. En ook als iemand simpelweg te kritisch of te kort door de bocht is, roept dat veel weerstand op. Natuurlijk valt er ook wat te zeggen voor eerlijkheid, maar geloof ons… het leugentje om bestwil is niet voor niets uitgevonden.

Ook lezen: Duurt eerlijkheid echt het langst? Deze relatietherapeut betwijfelt het

Tactvolle mensen kunnen situaties en andere mensen goed inschatten. Wanneer zij een delicaat onderwerp gaan bespreken, passen ze hun boodschap aan op de toehoorder. Voor heel directe mensen klinkt dat misschien berekenend of ‘nep’, maar het is uiteindelijk voor zowel verteller en toehoorder prettiger.

Tactvolle mensen zijn daardoor geliefder en krijgen meer voor elkaar in werk en leven. Klinkt goed? Onthoud deze tips et voila… diplomatiek en tactvol communiceren is een makkie.

Pick your battles

De eerste stap naar tactvol communiceren is bedenken of je überhaupt wel wil communiceren. Denk voordat je jouw zegje wil doen goed na over het punt dat je wil maken. Is het echt de moeite waard? Niet alles hoeft benoemd te worden.

Sommige mensen laten zich erop voorstaan dat ze altijd maar alles durven zeggen en overal een mening over hebben, maar dat zijn dan ook vaak de mensen die niet gevraagd worden voor verjaardagsfeestjes. Het is nooit tof om mensen te kwetsen, beledigen of in verlegenheid te brengen.

Dit vind je misschien ook leuk: Thuiswerken is niet altijd goed voor je (en zo doe je er iets aan)

Knal er niet gelijk in met je snedige commentaar

Je kunt natuurlijk op het bureau van je lieftallige collega afstampen en haar meteen even flink de waarheid zeggen, maar kleine kans dat het je in dank wordt afgenomen. Wie iets wil bereiken, kan beter beginnen met small talk.

Vraag naar die lieve hond, het afgelopen weekend of begin desnoods over de deplorabele Nederlandse zomer. Sluit je small talk af met een welgemeend ‘waar ik het ook nog even over wilde hebben…’ en geef dán pas eventuele kritiek.

Niet wat je zegt, maar hoe je het zegt

Wanneer je je in je gesprekspartner verplaatst, kan je ook beter bepalen wat de juiste benadering is. Is iemand zelf ook erg direct? Of juist onzeker en kwetsbaar? Je boodschap hoef je er niet op aan te passen, jij moet immers gewoon zeggen wat je wil. Maar de manier waarop je die boodschap brengt, kan véél uitmaken. Besteed daarom ook aandacht aan het soort woorden dat je gebruikt en je non-verbale houding.

Stel je hulpbehoevend op

Volgens Beatrijs Ritsema (dé etiquette-expert van Nederland) is dit een vuistregel bij tactvol gedrag. In Psychologie Magazine zegt ze: “Op die manier blijf je gelijkwaardig. Je verzoek komt dus neer op: sorry, ik heb een probleem, kan je me hiermee helpen?”

Als voorbeeld wordt een appel- of wortel knagende collega genoemd. Een tergend geluid, maar hoe zeg je dat netjes? Nou, volgens Ritsema zo dus: “Zeg, beste collega, ik heb last van je appelgeknaag, het haalt me uit mijn concentratie – is er misschien een oplossing voor te verzinnen?”

Ook interessant: We luisteren niet meer naar elkaar – 10 regels om weer goede gesprekken te voeren

Hou het bij jezelf

Voortbordurend op het vorige punt: probeer de ander niet te veel te beschuldigen. Of tenminste: doe het op een subtiele manier. Niet door zinnen te beginnen met ‘jij deed zus of zo…’ in ieder geval. Wel door een fout neutraal te benoemen en vervolgens te delen hoe jij je daarover voelt of met welke oplossing iemand zou kunnen komen.

Listen en repeat

Door af en toe de argumenten van de ander kort samen te vatten, laat je zien dat je goed luistert. Bovendien toon je zo aan dat je de ander niet alleen hoort, maar ook begrijpt. Zeg dus af en toe: “Als ik het goed begrijp, bedoel je…” of “Klopt het dat je bedoelt dat……..”.

Dit vind je vast ook leuk: Hoe je geluk op het werk vindt (volgens een organisatie-psycholoog)

Stel open vragen

Soms hoor je binnen twee seconden al dat jouw plan beter is dan die van je gesprekspartner. Dan kan je zo iemand natuurlijk meteen afkappen en zeggen dat jij een beter idee hebt, maar wie dat te vaak doet, wordt over het algemeen als klootzak beschouwd. Niet doen dus. In plaats daarvan kun je beter open en neutrale vragen stellen. Denk: “Hoe kunnen we dan omgaan met…..” of “In hoeverre heb je argument X meegenomen in je afweging?”.

Begin altijd met iets positiefs

Dat houdt in de praktijk vooral in dat je jullie overeenkomsten benoemt. Er is vast wel iets dat je met je gesprekspartner eens bent. Start dan daarmee. “Ik ben het met je eens dat….” of “Ik snap dat….”.

Vermijd het woord ‘maar’

Knal er daarna niet meteen een ‘maar’ in, maar probeer dat woord helemaal te vermijden. In de praktijk komt dat neer op: “Ik kan me voorstellen dat (…), toch denk ik (….)”

Soms kan je beter liegen

In het begin ging het al even over ‘het leugentje om bestwil’. Die bestaat voor een reden. Wanneer je wordt uitgenodigd voor een saai verjaardagsfeest of het haar van je beste vriendin foeilelijk is geknipt, is het echt beter om je eerlijke mening even voor je te houden. Iedereen blij.

Meer lezen?

• Zeg waar het op staat (maar doe het wel op de juiste manier)
• 4 redenen waarom arrogante mensen vaak succesvol zijn
• Waarom oogcontact vermijden soms beter is dan de ander aankijken