Annemarie Hartsuiker Psyche 21 aug 2024, 07:25

Leestijd: 3 minuten

Dit is een symbiotische relatie en zo kan het jouw identiteit ontnemen

Een symbiotische relatie kan in verschillende vormen voorkomen, bijvoorbeeld in een ouder-kind relatie of een romantische relatie. In alle gevallen is deze vorm van samenzijn niet gezond. Het kan je zelfs jouw identiteit ontnemen.

We duiken dieper in dit onderwerp en beantwoorden ook de vraag hoe je een symbiotische relatie kunt herkennen.

Wat is een symbiotische relatie?

In de natuur, bij dieren, komen symbiotische relaties van nature voor. De term symbiose wordt in de Europese biologische wetenschap dan ook vooral gebruikt om een ‘wederzijds voordelige co-existentie‘ aan te duiden. In een menselijke relatie wordt de term gebruikt als mensen volledig in elkaar opgaan. Er ontstaat dan een sterke afhankelijkheid waardoor je jouw eigen identiteit als het ware onderdrukt. Je cijfert jezelf weg omdat je zo opgaat in de ander.

Welke symbiotische relaties zijn er?

Zoals we al zeiden kan een symbiotische relatie op verschillende manieren tot uiting komen.

Romantische relatie

In een romantische relatie heb je altijd een fase van symbiose. Ofwel: de fase van verliefdheid waarin je helemaal in elkaar opgaat en niet zonder elkaar kunt. Als je niet bij elkaar bent, denk je aan elkaar. Je smacht naar elkaars aanraking en aandacht. In deze fase vind je het lastig om alleen te zijn en je wil jouw partner het liefst de hele dag berichten sturen. Bij verliefdheid is dit een vrij normaal verschijnsel en het wordt pas een probleem als je elkaar niet los kunt laten. Mensen met een symbiotische relatie kunnen tegen het volgende aanlopen:

• Extreem afhankelijk zijn van de ander;
• Altijd goedkeuring nodig hebben;
• Je partner laten merken dat je het niet fijn vindt als hij of zij voor zichzelf iets gaat doen;
• De hele dag door berichten sturen;
• Dwangmatig controleren van de ander;
• Eigen identiteit wegcijferen;
• Moeite hebben met alleen zijn. 

Ouder-kind relatie

Ook in een ouder-kind relatie komt symbiose voor. Dit kan een grote impact hebben op het verdere leven van het kind omdat hij of zij zich niet volledig kan ontwikkelen. Zo kan zich dat uiten:

• Als kind niet leren om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen handelen. Je leunt te erg op jouw ouders en kunt de verantwoordelijkheid altijd daar neerleggen;
• Jezelf wegcijferen en onzichtbaar maken;
• Geen eigen identiteit ontwikkelen;
• Groot verantwoordelijkheidsgevoel voor het geluk van een ander;
• Moeite hebben met loslaten, wat zich kan uiten in bindingsangst.

Uiteindelijk zal een symbiotische relatie stroef verlopen of eindigen. Het is namelijk niet gezond om jezelf weg te cijferen of op te offeren voor de ander. Een relatie waarin beide partijen gelijk zijn is gezond, mits je jouw eigen identiteit bewaakt en niet volledig afhankelijk bent van de ander.

Iedere relatie vloeit beter als er ruimte is om jezelf te zijn.

Hoe ontstaat een symbiotische relatie?

Een symbiotische relatie ontstaat als je het gevoel hebt dat je niet zonder elkaar kunt. Wanneer je denkt dat je constant aan andermans eisen moet voldoen. Er zijn veel oorzaken, bijvoorbeeld door ziekte, trauma of vanuit angst klamp je je vast aan een ander. Dit leidt tot een ongezonde symbiotische relatie. Want je mag op iemand leunen, maar je kunt nooit iemand claimen.

Partners of kinderen zijn nooit van jou. Ze zijn van zichzelf.

Ben jij benieuwd wat de belangrijkste regel is voor een gezonde relatie?

Brecht (52) is relatietherapeut en bewust vrijgezel: ‘Mijn vrijheid is belangrijker’