Annemarie Hartsuiker Psyche 18 apr 2023, 09:08

Leestijd: 5 minuten

Djai (30) geeft surftherapie: ‘Na een surfkamp spoelden alle zorgen van me af’

Surfen is behalve een watersport nog véél meer dan dat, zo schreven we al eerder. Surfen op de golven die de natuur ons brengt, kan ontzettend veel goeds doen voor je mentale gezondheid, bewijst ook onderzoek. Om die reden begon de Nederlandse (neuro)psycholoog en surfer pur sang Djai Baaten met therapie óp de golven.

Waarom is juist surftherapie zo krachtig? En wat kan het betekenen voor stress- en burn-outklachten, waar zo’n een op de zes (!) Nederlanders tegenwoordig mee kampt?

Djai is naast neuropsycholoog ook oprichter van Ripple Surf Therapy en neemt ons mee in de wondere wereld van surfen én mentale gezondheid.

Surftherapie: waarbij de zorgen van je afspoelen

Nog maar een paar jaar geleden kampte ik met flinke burn-out klachten. Ik werkte naast mijn fulltime baan als psycholoog, ook als manager bij een non-profit organisatie én startte mijn eigen praktijk. Alles kwam vanuit mijn passie, maar uiteindelijk was het te veel en kon ik het maar moeilijk bijbenen.

Tot ik die zomer naar een surfkamp in Frankrijk ging en het leek alsof alle zorgen van me af gespoeld werden. Ik was plots ontspannen en ik sliep voor het eerst in maanden een hele nacht door.

Dat gevoel en die periode zijn me altijd bijgebleven en hoe meer tijd ik in het water doorbracht, hoe meer mogelijkheden ik zag in de combinatie van het surfen met therapie. Ik bezocht het congres van het International Surf Therapy Organization. Het was duidelijk: wereldwijd denkt men er hetzelfde over: surfen werkt bevorderlijk voor onze geestelijke gezondheid. Elke surfer zal je vertellen dat surfen therapeutisch is, surftherapie is surfen opzettelijk gebruiken als therapeutisch middel.

De voordelen van surfen voor je mentale gezondheid

Behalve dat wie er dan ook in het water heeft gelegen, het stress verminderende effect van de zee kan beamen, laat ondertussen ook de wetenschap positieve resultaten zien. Wat blijkt? Zo vonden onderzoekers bewijs voor de effectiviteit van interventies die surfen gebruikten voor angst, depressie en stress-gerelateerde klachten en liet onderzoek bij mariniers met depressie zien dat 75 procent van hun diagnose afkwam na een 6-weeks surfprogramma!

Even ter referentie: gemiddelde resultaten van therapie volgens de richtlijnen liggen doorgaans rond de 50 procent (tussen de 30 procent en 60 procent komt zelfs niet van hun diagnose af en krijgt het label ‘behandelresistent’). Therapeuten zijn het er over eens: ‘Dit helpt.’

Wáárom is surfen zo’n perfect anti-stressmiddel?

Mijn theorie is dat surfen goed is voor je mentale welzijn vanwege vier redenen:

• In het water en in de natuur zijn zorgt voor kalmte. Veel mensen zijn standaard overprikkeld. De ontspanning die de oceaan voor zo veel mensen brengt helpt om daar even los van te komen.
• Fysieke inspanning is goed voor de mentale gezondheid. Bewegen is goed voor je gemoedstoestand, daar hoeven we niet lang over te discussiëren. Surfen helpt je in beweging te komen.
• Surfen is een activiteit die ‘flow’ bevordert. Onderzoek laat steeds meer het belang van flow-states zien. Je in een activiteit bevinden die je volledige aandacht op dat moment vraagt zorgt voor een sterk gevoel van beloning en ontspanning achteraf.
• Surfen doe je samen. Sociale connectie is belangrijk voor mensen en weinig verbindt zoals samen iets leuks ondernemen dat doet.

Er wordt dan ook gevonden dat alleen surfen als interventie helpt. In Engeland wordt het tegenwoordig zelfs voorgeschreven aan mensen die op de wachtlijst voor de psycholoog staan. Maar surftherapie is meer dan iedereen zomaar het water in sturen en hopen op het beste!

Een grote uitdaging van therapie is om het voelbaar te maken. Door mee te gaan het water in wordt de therapieruimte plots een stuk groter en kan je in real life oefenen met tegenslagen, frustratie, angst, onzekerheid, omgaan met uitdagingen en het vieren van successen.

Daarnaast is er iets te zeggen voor het meemaken van positieve ervaringen. De ‘thrill’ van het surfen kan mensen laten voelen dat ze nog plezier kunnen ervaren en het kan ze een gevoel van zelfvertrouwen geven omdat ze iets nieuws leren.

Surfen brengt mensen in een andere state of mind, dat is heel bijzonder om mee te maken en het geeft therapeuten een ontzettend krachtige tool om mensen verder te helpen.

Is surftherapie voor iedereen?

Het is dus niet gek dat we de afgelopen jaren een toename zien van organisaties die surftherapie aanbieden. Veel daarvan richten zich op kinderen, zoals bijvoorbeeld stichting Waves for Change die in Afrika met kinderen uit achterstandswijken gaan surfen. Maar ook voor volwassenen is er veel aanbod en zijn er organisaties die zich richten op rouw, trauma, depressie, verslaving en lichamelijke aandoeningen.

Zelfs in Nederland begint surftherapie aan een opkomst. Van Stichting Surfivor, die zich inzet voor mensen uit een uniformberoep die kampen met PTSS tot Surfproject.nl, die programma’s hebben voor kinderen met autisme, ADHD en het syndroom van Down.

Al met al zijn er genoeg redenen om zelf een surfplank te pakken en het water in te gaan als je niet zo lekker in je vel zit. Van het simpele feit dat het je van je bank af trekt en de natuur in helpt tot het gevoel van ‘flow’ dat het op kan wekken! Zien wij je in het water?

Wil jij zelf de kracht van surfen én therapie ervaren? Met yoga? Aan de Portugese kust? Deze 21-28 mei 2023 organiseert Djai met Ripple Surf Therapy een week lang surf therapie retreat in Aljezur, in Zuid-West Portugal. Nog beter nieuws? Er zijn nog plekjes beschikbaar. Boek jouw plekje nú.

Djai Baaten