Rosa Bertram Psychologie 8 sep 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Heb je een sociopaat in je omgeving? 6 tips om daar mee om te gaan

Dealen met een sociopaat in je omgeving is niet altijd even makkelijk. Hoewel veel mensen de echte betekenis niet precies weten, blijkt in 1 op de 25 mensen een sociopaat blijkt te zijn volgens psycholoog Martha Stout van Haverd Univerisity. De kans dat je omringt wordt door iemand met de persoonlijkheidsstoornis is dus zeker aanwezig. Hoe ga je daar als vriend(in), collega, buurman of kennis mee om?

Termen als psychopaat, sociopaat en narcist worden te pas en onpas gebruikt. Vaak onterecht. Wanneer je scharrel te veel berichtjes stuurt, je baas manipulerend gedrag vertoont of je ruzie hebt met je vervelende buurman.

Wat is een sociopaat?

Een sociopaat is iemand die kampt met een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP), zoals dat in de psychiatrie wordt genoemd. Dat betekent dat iemand met ASP moeite heeft met zich te verplaatsen in een ander en het moeilijk vindt de gevoelens van een ander te begrijpen.

Dat resulteert er geregeld in dat een sociopaat iets doet of een beslissing neemt en daarbij niet nadenkt over wat dat voor een ander kan doen en zich daar ook niet schuldig bij zal voelen.

Dat betekent niet dat dit persoon meteen een engerd is of een gevaar voor de samenleving, zo schreven we al eerder in het artikel: zó kan je een sociopaat herkennen.

Wanneer je eenmaal weet wanneer iemand in je omgeving ASP heeft, kan het handig voor jou en de ander zijn hoe jij daarmee om kunt gaan.

Omgaan met een sociopaat

Het dealen met een sociopaat kan frusterend zijn voor de omgeving, behoorlijk uitdagend en ook voor de nodige verwarring zorgen. Het is immers lastig om de ander te begrijpen, omdat die misschien keuzes maakt die niet logisch of ethisch lijken naar de sociale norm.

Aan deze 20 kenmerken kan je een psychopaat herkennen

Iemand met ASP kan zich van twee kanten laten zien, waarvan één kant erg charmant en vrolijk kan zijn terwijl de andere kant van de persoonlijkheid een stuk minder empatisch en meer intens kan zijn.

Psycholoog Meghan Marcum deelt een aantal belangrijke tips voor het dealen met een sociopaat.

Probeer begrip te hebben

Het is belangrijk om voorzichtig te zijn met het oordelen van iemand die last heeft van deze psychische stoornis en rekening te houden met het feit dat degene simpelweg bepaalde inzichten niet krijgt of kan ervaren.

Dit zijn de 3 verschillende types gaslighters (manipulators) waarmee je te maken kunt krijgen

Probeer met compassie en liefde naar de ander te kijken en die te begrijpen, maar ook duidelijk jouw grenzen aan te geven.

Grenzen aangeven

Omdat een sociopaat over het algemeen erg z’n best doet om z’n zin te krijgen, is het – zoals gezegd – belangrijk belangrijk om die grenzen voor jezelf duidelijk te hebben. Bijvoorbeeld: geen geld uitlenen, maar misschien ook de hoeveel tijd je aan en met de ander wilt spenderen.

Support om je heen

Het wordt voor de familie en partners dan ook aangeraden om psychotherapie te ondergaan om met het destructieve gedrag van de ASP’er te kunnen dealen op een gezonde manier. Schakel hulp in voor jezelf wanneer dat nodig is en zorg dat ook jij een gezond supportsysteem om je heen hebt.

Is jouw baas een psychopaat? Zo herken je ze

Ga niet in op het destructieve gedrag

Volgens experts is het belangrijk om niet te happen op de sociopaat, en een niet-reactieve benadering toe te passen. Stay calm en probeer de situatie van een afstandje te bekijken. Zie punt #1.

Wees duidelijk

Duidelijke communicatie is belangrijk om je eigen grenzen aan te geven en duidelijkheid te scheppen bij de ander. Probeer argumenten en discussies te voorkomen.

Bedenk voor jezelf wat jij wilt geven

Leats but not least is het belangrijk als familielid of kennis om voor jezelf te bedenken hoeveel tijd je wilt spenderen met de andere persoon. Als je merkt dat je emotioneel uitgeput raakt, is het oké om te tijd die je met dit persoon besteed wat terug te schroeven.