Martin de Coninck Planeet 2 nov 2022, 14:11

Leestijd: 2 minuten

We kunnen de poolkappen opnieuw bevriezen, maar wat kost het?

Het ijs rond de Noordpool en Zuidpool smelt in razend tempo. En dat kan serieuze problemen opleveren in de toekomst. Op zich geen nieuws. Maar in plaats van iets te doen aan de opwarming van de aarde, gooit een groep wetenschappers het nu over een totaal andere boeg. Ze willen de smeltende poolkappen opnieuw bevriezen. Maar is dat ook echt haalbaar. En wat kost zoiets?

Honderdduizenden hectaren water opnieuw bevriezen, dat klinkt als een surrealistisch plan. Toch is het in theorie mogelijk. Er ligt namelijk een ‘cool’ plan klaar om de poolkappen opnieuw te bevriezen, onder meer met behulp van straaljagers en microscopisch kleine aerosolen.

Smeltende poolkappen opnieuw bevriezen met zwaveldioxide-aerosolen

Ja, die aerosolen kennen we nog wel van de Corona-epidemie: piepkleine druppeltjes vloeistof die door de lucht zweven. De onderzoekers focussen we ons op aerosolen van een andere stof: zwaveldioxide.

De makkelijkste aanpassing van de mens om het klimaat te redden

Om de smeltende poolkappen opnieuw te bevriezen, hebben wetenschappers het plan Stratospheric aerosol injection (SAL) bedcht. De studie is gepubliceerd in IOP’s Environmental Research Communications en is geleid door Wake Smith van de Universiteit van Yale.

In een notendop is het de bedoeling dat een vloot straaljagers helemaal tot de rand van de atmosfeer vliegt. Op een hoogte van ruim 14.000 meter worden daar microscopisch kleine aerosolen losgelaten. Geen niesdruppeltjes dus, maar piepkleine druppels zwaveldioxide. Deze natuurlijke verbinding van zwavel en zuurstof heeft – naast de kenmerkende rotte eiergeur – de geweldige eigenschap dat het een deel van de zonnestralen weerkaatst.

Noordpool en Zuidpool terug naar niveau 19e eeuw

Minder zonlicht betekent minder opwarming van bepaalde regio’s. Volgens de wetenschappers kan SAL de temperatuur tot zo’n 2 graden doen dalen. Genoeg om de smeltende poolkappen dusdanig te bevriezen dat ze weer hetzelfde volume krijgen als vóór de industriële revolutie.

Vind je klimaatverandering ingewikkeld? We leggen het uit

SAL was eigenlijk in het leven geroepen als mogelijke oplossing voor de wereldwijde temperatuurstijging. Toch wordt er nu ook gekeken naar de inzetbaarheid voor bepaalde regio’s, zoals de Noordpool, Zuidpool en Patagonië.

De kosten en (ijs)beren op de weg

Wat moet dit plan dan kosten? Het geraamde bedrag ligt rond 11 miljard dollar. Een schijntje vergeleken met andere maatregelen die worden getroffen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Even Elon Musk lief aankijken en gaan, zou je zeggen.

Toch is het niet alleen maar rozengeur en maneschijn als het over SAL gaat. Er kleven zeker ook nadelen aan het plan. Zo zijn er ongeveer 175.000 straaljagervluchten nodig om de benodigde hoeveelheid aerosolen af te leveren. En niet geheel onbelangrijk: de effecten van een grote hoeveelheid zwaveldioxide in de atmosfeer op de lange termijn zijn nog onduidelijk.

Goed plan om achter de hand te hebben

Het hele plan om de smeltende poolkappen opnieuw te bevriezen, heeft misschien een beetje weg van een post-apocalyptische film. Zo wordt er in de wetenschap ook een beetje naar gekeken; als oplossing voor wanneer alle andere maatregelen hebben gefaald.