Rosa Bertram Welzijn 28 jul 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Problemen met slapen? Alles wat je wilt weten over een goede nachtrust

Geen goede slaper? Je bent zéker niet de enige. In 2018 had bijna een kwart van de Nederlanders van 25 jaar en ouder slaapproblemen, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. Waarom hebben zoveel mensen moeite met slapen? Hoe krijg je een goede nachtrust? En wat kan een goede nachtrust precies betekenen voor je gezondheid? 

Dit is alles wat je moet weten over eventuele slaapproblemen en (het krijgen van) een goede slaap.

Slaapproblemen

Slaap is één van de belangrijkste – zo niet de belangrijkste – bouwstenen van een gezonde levensstijl, vertelde slaapexpert Hans Hamburger expliciet in het interview met Bedrock Talks. “Je kan nog zo gezond leven, gezonde voeding eten, veel sporten en biologische producten kopen, maar zonder een goede slaap, doe je dat allemaal weer te niet.”

Dat slaap belangrijk is, weten we natuurlijk al wel. Maar dat het zó belangrijk is en niet iets is wat je doet wanneer het uitkomt, wordt door velen onderschat. En dat is zonde, juist als je een gezonde en bewuste levensstijl wilt nastreven.

Mer lezen: Kom je soms slecht in slaap? Dit zijn de do’s en don’ts als je niet kunt slapen

De voordelen van goed slapen

Goed slapen staat dus aan de basis van onze gezondheid omdat het een ontzettend grote invloed heeft op verschillende lichamelijke én mentale functies.

Een kwalitatieve slaap zonder problemen zorgt er bijvoorbeeld voor dat de hersenen goed kunnen functioneren, het geheugen goed werkt en ons immuunsysteem sterk blijft.

Daarnaast bevordert slaap je humeur, kan je stress beter verwerken (ofwel: door voldoende slaap ervaar je minder stress) en voldoende slaap zorgt voor een lagere bloeddruk dat het de risico’s op hart- en vaatziekten verlaagt.

Must read: Val je meestal direct in slaap? Waarom dat niet altijd een goed teken is

Verder zal het je niet verbazen dat je met voldoende slaap wakker wordt met een helder hoofd. Maar wist je ook dat een goede nachtrust zonder slaapproblemen ervoor zorgt dat je minder trek krijgt in zoetigheid?

Slaapgebrek zorgt ervoor dat het niveau van ghreline, een hormoon dat de eetlust reguleert, in ons lichaam daalt, waardoor we zin krijgen in snacks met een hoog suiker- en zoutgehalte.

Helaas is het niet voor iedereen weggelegd om geen slaapproblemen te ervaren tijdens de nacht of bij het in slaap vallen.

Ook interessant: 8 dingen die gebeuren met je lichaam als je één nacht slaapt als een roos

Zo ziet je slaapcyclus eruit

Om erachter te komen waarom je kampt met slaapproblemen, is het handig om eerst te weten wat er überhaupt gebeurt wanneer je in slaap valt.

In totaal zijn er 5 verschillende slaapfases gedurende een slaapcyclus. Binnen deze fases kan er een onderscheid worden gemaakt tussen de REM-slaap en de non-REM-slaap (ook wel NREM-slaap genoemd). REM staat voor Rapid Eye Movement en duidt op de snelle oogbewegingen en andere grote hersenactiviteit die je ervaart gedurende deze slaap.

Meer lezen: Dit is de impact van (REM) slaap op je brein en waarom je áltijd genoeg wilt slapen

De eerste 4 fasen van een slaapcyclus vallen onder de NREM-slaap, fase 5 is de REM-slaap. De fasen van een slaapcyclus worden dus onderscheiden door het aantal oogbewegingen en de mate van de hersenactiviteit.

Kort samengevat is een slaapcyclus de voortgang tussen de verschillende stadia van de NREM-slaap naar de REM-slaap, voordat je vervolgens weer opnieuw begint met de NREM-slaap.

Meer lezen: Zo ziet je slaapcyclus eruit (leer je ‘m beter kennen voor een betere nachtrust)

Slaappillen bij slecht slapen

Heb je een aantal nachten niet goed geslapen of weet je dat je morgen fit moet zijn voor een afspraak? Dan kan het verleidelijk zijn om slaappillen te nemen. Je haalt de onschuldige versies easy peasy bij de drogist en die lijken geen kwaad te kunnen. Want wat is er nou erger: niet kunnen slapen of een onschuldig slaappilletje?

Zo’n 750.000 Nederlanders nemen slaapmedicatie om hun slaapproblemen op te lossen en dat is flink veel voor een oplossing die op de lange termijn niet werkt. Vergis je niet. “Geen enkel pilletje kan je problemen oplossen,” vertelt Patricia van den Bemt, hoogleraar medicatieveiligheid, aan Radar Plus.

Meer lezen: Waarom je geen slaappillen wilt gebruiken (ook niet die onschuldige)

De gevolgen van slaapmiddelen

Als je gedurende een langere tijd slaapmiddelen gebruikt, raakt je lichaam eraan gewend. En denk nu niet in maanden of jaren, want dit gebeurt al na 2 weken. Dit heeft tot gevolg dat je er steeds vaker gebruik van gaat maken of meer pillen moet nemen voor hetzelfde effect.

Ook kan je door de pillen andere problemen ervaren, zoals vermoeider wakker worden, waardoor je overdag slechter presteert of ongelukken veroorzaakt. En misschien wel het lastigste van allemaal: je hebt het gevoel dat je niet meer zonder kan slapen en wordt afhankelijk van de pillen.

Meer lezen: Waarom je geen slaappillen wilt gebruiken (ook niet die onschuldige)

Slaapstoornis?

Als slechte slaper wil je dus te allen tijde van de slaapmedicatie afblijven. Tenzij je écht kampt met een slaapstoornis, zoals slaapapneu.

Wel zegt slaapexpert Hamburger hierover: “Veel mensen denken een slaapstoornis te hebben omdat ze niet goed kunnen slapen. In werkelijkheid kijken ze nog veel te lang naar schermen en drinken ze tot laat koffie of alcohol.” Een slaapstoornis en slaapproblemen ervaren zijn dus 2 verschillende dingen.

Sluit je bovenstaande scenario’s langere tijd uit en heb je dan nog steeds last van slaapproblemen? Ga dan naar de huisarts.

Meer lezen: Slaapapneu is misschien één van de redenen dat je ‘s nachts wakker ligt

Tips bij slaapproblemen

Dan zijn er altijd nog de natuurlijke manieren om je lichaam en geest klaar te maken voor bed zonder dat daar (al dan niet natuurlijke) pilletjes aan te pas hoeven te komen.

• Zoek balans tussen inspanning en ontspanning. Je gedrag gedurende de dag beïnvloedt ook hoe jij je ‘s nachts voelt.
• Kijk 2 uur voordat je naar bed gaat, niet meer naar blauw licht zodat je lichaam kan beginnen met zelf het slaaphormoon melatonine aan te maken.
• Skip alcohol en cafeïne.
• Zorg dat je slaapkamer niet te warm is, tussen de 15 en 19 graden is de beste slaaptemperatuur.
• Ritme en regelmaat. Als je steeds rond dezelfde tijd naar bed gaat, zal je lichaam daar op den duur rekening mee houden en aan wennen.

We deelden eerder meer slaaptips om als een roosje te slapen, tips bij het in slaap vallen, tips voor een betere nachtrust en een app die helpt in 6 weken beter slapen.