Winnie Verswijvel Welzijn 19 dec 2021, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Interview met een slaapexpert: zo verzorg je je slaaphygiëne tijdens de donkere wintermaanden

Ter gelegenheid van de lancering van het nieuwe Boxspring Bed Deluxe van Emma – The Sleep Company kreeg Bedrock de kans op neurobiologoog Verena Senn te interviewen. Verena is tevens hoofd van Emma’s Sleep Research afdeling. Als er íémand is die wat weet van slaap, is zij het wel. Wij hangen aan haar lippen wanneer ze vertelt over donkere dagen en slaap, en over de factoren die bijdragen aan een goede slaapkwaliteit.

We trappen het interview af met de hamvraag:

In een notendop en nog eens glashelder: waarom is slaap zo belangrijk?

Verena Senn: “De lijst met antwoorden is eindeloos, maar als ik kort en bondig moet zijn: voor overleving. Dat wordt heel duidelijk als je weet dat zelfs insecten en vissen inactieve stadia doorlopen. Er is geen enkele soort die kan overleven zonder slaap. Maar nogmaals: er zijn genoeg andere factoren die dat lijstje aanvullen.”

Zoals?

“Ten eerste zorgt slaap ervoor dat we minder snel ziek worden. Onderzoek na onderzoek toont aan dat je sneller ziek wordt bij een slaaptekort. Om je een idee te geven: mensen die minder dan 6 uur slapen, worden twee keer zo snel ziek. Slaap je minder dan 5 uur, dan is dit 3 keer zo snel. Dat is momenteel natuurlijk onwijs relevant vanwege de pandemie. Niet alleen werkt slaap preventief, het helpt je ook sneller herstellen van ziektes.

Hoeveel slaap je eigenlijk nodig hebt op jouw leeftijd (en dat verschilt nogal)

Ten tweede staan ook onze cognitieve vaardigheden in verband met slaap. Beslissingen maken, creatief zijn, redeneren: dat zijn allemaal dingen die heel sterk samenhangen met slaapkwaliteit.

Ten slotte is slaap ook superbelangrijk voor een goed korte- én langetermijngeheugen. Tijdens de REM-slaap zetten geheugensporen zich namelijk vast, wat op zijn beurt natuurlijk ook weer een positieve invloed heeft op je cognitieve prestaties.”

Welke factoren hebben de grootste invloed op slaap?

“Mindset, temperatuur en licht. Mindset is daarbij vaak leidend. Als je in bed ligt en denkt “ik móét slapen”, dan gaat het waarschijnlijk niet zo makkelijk lukken. Piekeren helpt ook niet: om te kunnen slapen moet je op een gegeven moment mentale rust vinden.

Ook de temperatuur in je slaapkamer is belangrijk. Tussen de 16 en de 19 graden is ideaal.

Qua licht is het belangrijk om de juiste signalen naar onze hersenen te zenden. Blauw licht houdt je ‘s avonds wakker, dat is bewezen. Maar het is ook belangrijk om overdag voldoende daglicht te krijgen.”

Welke factoren zien mensen vaak over het hoofd?

“Alles wat je tijdens de dag doet heeft invloed op je slaap, dus eigenlijk is er niets dat je ervan kunt loskoppelen. Voeding en beweging zijn daarin twee hele belangrijke factoren. Eet de juiste porties op het juiste moment, vermijd zware maaltijden te laat op de dag en beweeg genoeg.”

Slaap je niet goed? Deze slaappositie kan daar wellicht verandering in brengen

Welke elementen in je slaapkamer kun je aanpassen voor een betere slaapkwaliteit?

“Temperatuur en de keuze van je materialen. Je matras is natuurlijk ook extreem belangrijk, die moet je ruggenwervel optimaal kunnen ondersteunen.”

Hebben de donkere wintermaanden veel impact op slaap?

“Ja! Zoals ik al zei is licht super belangrijk voor onze slaapkwaliteit. Te weinig licht verhoogt je melatonine: dat is het hormoon dat je slaperig maakt.”

Wat kun je doen om dan ‘s ochtends toch energiek wakker te worden? De donkerte is niet bepaald uitnodigend om uit bed te springen…

“Het is normaal dat mensen een beetje meer slapen in de winter, dus misschien moeten we dit ook gewoon wat meer leren omarmen. Daarnaast zijn wekkers die zonsopgang in je kamer simuleren een goede optie. Die werken echt: enerzijds vanwege het licht, anderzijds omdat je veel meer geleidelijk wakker wordt in vergelijking met een gewone wekker. Hierdoor voel je je automatisch minder humeurig ‘s ochtends.

Persoonlijk helpt het me ook om een duidelijke motivatie te hebben om op te staan. Voor mij is dat mijn eerste koffie in de ochtend. Die 10 minuten vind ik zó waardevol, dat maakt het makkelijker om op te staan, zelfs wanneer het buiten koud en donker is.”

De onzekerheid die corona met zich meebrengt, houdt heel wat mensen wakker. Hoe kun je ervoor zorgen dat je goed slaapt, ondanks dat er veel is om over te piekeren?

“Wat piekeren betreft is het belangrijk om jezelf daarvan los te maken op het moment dat je naar bed gaat. Check je e-mails en het nieuws niet meer voor je gaat slapen en leg je telefoon minstens twee uur voor bedtijd weg.

Creëer vervolgens je eigen routine om tot rust te komen. Dat kan van alles zijn, van lezen tot bijpraten met je partner en van TV kijken tot meditatie. Vooral dat laatste is heel effectief: het leert je focussen op jezelf en op het nu, niet op wat er zich allemaal in de wereld afspeelt. Werk ook nooit vanuit bed. Hoe kan je brein anders begrijpen dat je bed bedoeld is om te ontspannen?

Merk je echter dat je naast piekeren ook last krijgt van depressieve gedachten? Zoek dan professionele hulp, en weet dat je niet alleen bent.”

Waarom wordt het belang van slaap toch nog vaak onderschat?

“Interessante vraag, vooral omdat ik de indruk heb dat er tegenwoordig juist meer mensen het belang van slaap beginnen snappen. Dat komt ook deels door het feit dat er steeds meer slaapinfluencers zijn, wat ik natuurlijk toejuich.

Maar inderdaad: vooral in het verleden onderschatten mensen wel eens hoe belangrijk slapen is. Dat is waarschijnlijk ontstaan bij de industrialisatie, toen fabrieksarbeid massaal opkwam. Voor een fabrieksdirecteur was het natuurlijk alleen maar vervelend dat mensen moesten slapen, want dat betekende dat er minder gewerkt kon worden. Die notie leeft misschien nog een klein beetje voort in ons DNA. Vandaar waarschijnlijk dat het nog steeds voorkomt dat regeringsleiders soms hele nachten vergaderen. Maar als er íéts is waar ik rillingen van krijg, dan is het dat wel!”.

Na het interview kreeg Bedrock de kans om het nieuwe Boxspring Bed Deluxe van Emma te testen. Onze bevindingen? Dit bed is puur comfort. Kijk voor prijzen en verdere details zeker eens naar hun website. 

5 simpele manieren om meer slaap te krijgen (volgens een expert)