Malu Kirschbaum Psyche 19 jun 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Wat het bewerken van een foto met je zelfbeeld kan doen

Met filters, Facetune en andere fotobewerking-apps kunnen we in een mum van tijd onze foto’s bewerken, waarmee we een nét iets mooiere versie van onszelf aan de buitenwereld laten zien. Een gladdere huid, een witter gebit, een dikkere kont of een slankere taille. Alles om maar iets meer richting het huidige ideaalbeeld te gaan. Online dan, want in de spiegel verandert er niks. Maar wat doet dat eigenlijk met ons zelfbeeld?

Hoewel onderzoek heeft uitgewezen dat het maken van selfies goed zou zijn voor ons zelfbeeld, is gebleken dat het bewerken ervan een stuk minder goed is.

Vergelijking tussen ons en ‘ons’   

Pukkels verwijderen, haargrens verplaatsen, armen dunner maken. Voor veel mensen is het een doodnormale routine-klus om zogenaamde ‘flaws’ aan te passen, voordat ze een foto op social media plaatsen. Ze willen er namelijk zo knap mogelijk uit zien en omdat toch (bijna) iedereen het doet, is het soort van veroorloofd om de realiteit een beetje mooier te maken.

Zo sta je altijd goed op foto’s (het is minder ingewikkeld dan het lijkt)

Nu zijn we door media als tijdschriften, televisie en films al wel gewend om onwerkelijke en perfecte beelden te zien. Maar op social media is het een stuk gevaarlijker. Dat is namelijk veel persoonlijker en intiemer. Het creëert een vergelijking tussen ons en ‘ons’. Een wedstrijd waar uiteindelijk niemand wint.

Meer angst en schaamte

Een recente studie van de Universiteit van Arizona bevestigt dat. Hieruit blijkt dat mensen die meer tijd besteden aan het bewerken van hun foto’s en het selecteren van de beste foto om online te plaatsen, zichzelf méér als een object zagen, dan degenen die daar minder tijd in staken. Dit zou kunnen leiden tot een grotere focus op het zelfbeeld, oftewel zelfobjectivering.

4 stappen om je negatieve zelfbeeld terug te draaien naar een positieve

Deze zelfobjectivering was op zijn beurt gekoppeld aan een grotere angst en lichamelijke schaamte onder de deelnemers en een negatiever beeld van hun eigen uiterlijk. De mensen die dus meer investeerden in het nadenken over, of bewerken van selfies, hadden over het algemeen meer negatieve gevoelens over hun eigen lichaam.

Onrealistisch schoonheidsideaal

Ook communicatiewetenschapper Jolanda Veldhuis kwam tot die conclusie. Ze doet onderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam naar het effect van het delen van bewerkte selfies en ziet dat er een schoonheidsideaal wordt gecreëerd waaraan ze in het echte leven niet kunnen voldoen.

“Er is een discrepantie tussen het plaatje dat je aan de buitenwereld laat zien en hoe je echt bent. Dat kan inderdaad voor problemen zorgen,” vertelt ze aan de Volkskrant.

Je kunt een beter zelfbeeld kopen (op deze vijf manieren)

Eerst wordt er een hele serie foto’s gemaakt en wordt er uit tientallen foto’s de mooiste gekozen. Vervolgens wordt die nog even bewerkt voordat hij op Intsta mag, en daarna is het wachten op de onvermijdelijke likes. Of je daar blij van wordt verschilt per persoon, zegt Jolanda. “Wie al onzeker is en een laag zelfbeeld heeft, zal extra gevoelig zijn voor het gapende gat tussen de bewerking en het origineel.”

Social media is niet de realiteit

Eigenlijk wijst het bestaan van filters en Facetune op een veel groter maatschappelijk probleem. Namelijk dat het lijkt alsof alles maakbaar is en dat er iets mis is met de ongefilterde persoon die je bent. Maar dat is niet zo! Daarom kunnen we niet vaak genoeg benadrukken dat social media geen afspiegeling is van de realiteit, en dus ook niet iets is waar je jezelf mee moet vergelijken.

Het is een geidealiseerde interpretatie van de werkelijkheid. Herinner je jezelf hier bewust aan als je weer eens door je Instagram feed scrollt. En nog belangrijker: bedenk waar je aan meewerkt, als je zelf bewerkte foto’s post op social media. Want jij, met al je oneffenheden en opgeblazen buik, verdient het om gezien te worden. Die is helemaal perfect.

Hoe ga je om met happiness guilt ofwel je schuldig voelen om je eigen geluk?