Eva Spigt Betere wereld 26 dec 2022, 12:50

Leestijd: 4 minuten

Seks in ruil voor drinkwater is in Afrika aan de orde van de dag: ‘Het is een overlevingstactiek’

In Nederland is seks in ruil voor drinkwater ondenkbaar. Wij kunnen een glas water pakken wanneer we willen, warm douchen of koken met schoon water. Een luxe als je het vergelijkt met het leven van veel vrouwen in Afrika. Daar is sextortion, waarbij meisjes gedwongen worden tot seks in ruil voor toegang tot water, aan de orde van de dag.

Wij spreken de Keniaanse activiste Sareen Malik, die samen met ontwikkelingsorganisatie Simavi aandacht vraagt voor deze problematiek.

Klimaatverandering zorgt voor de watercrisis

Hoewel een warme en zonnige zomer in Nederland heerlijk is, hebben deze hoge temperaturen door klimaatverandering grote gevolgen. “Helemaal in Afrika waar veel rivieren en putten uitdrogen. Het weinige water dat beschikbaar is, raakt langzaam aan vervuild. Veel vrouwen krijgen het hierdoor nog moeilijker. Vrouwen en meisjes in Afrika zijn namelijk vaak de waterleveranciers van het huishouden. Gemiddeld moeten ze per dag ongeveer 6 kilometer lopen om water te halen voor hun dagelijkse behoeften”, vertelt Sareen.

“Dit wordt steeds lastiger, waardoor vrouwen en meisjes vaak langere afstanden moeten lopen of lang moeten wachten om toegang te krijgen tot water. Het urenlang dragen van een jerrycan heeft negatieve effecten op hun gezondheid maar ook het lange wachten, zorgt ervoor dat veel meisjes niet naar school kunnen.”

Wat heeft klimaatactivist Elizabeth Wathuti gemeen met Greta Thunberg?

Water krijgen, is in Afrika een dagelijkse strijd geworden voor vrouwen en meisjes uit gemeenschappen met een laag inkomen. Het is zelfs zo dat deze mensen proberen te leven met slechts 20 liter water per dag, of zelfs minder, vanwege de kosten. Dit terwijl de gemiddelde mens zo’n 100 liter water per dag nodig heeft. Deze waterschaarste heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan de menstruele hygiëne die zo voor veel vrouwen een probleem wordt.

Seks voor water

Sareen geeft aan dat dit niet het enige probleem is. Ook sextortion, seks voor water, is iets waar veel vrouwen en meisjes mee te maken krijgen in hun zoektocht naar water. “Het komt voor dat vrouwen geen geld hebben om water te kopen, zelfs niet als ze urenlang in de rij hebben gestaan. Degene die controle heeft over de grondstof, heeft de touwtjes in handen. Hierdoor voelen veel vrouwen zich genoodzaakt om seks te ruilen voor water, een overlevingstactiek die ze moeten gebruiken om deze kostbare hulpbron te krijgen”, zegt Sareen.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Omdat veel waterpunten vaak worden beheerd door mannen, is het volgens Sareen belangrijk dat vrouwen de kans krijgen om ook waterverkoper te worden. “Samenlevingen waar vrouwen niet worden beschermd, gaan er niet op vooruit. Een initiatief van ons is dat we aangedrongen hebben om vrouwen op het verkooppunt te laten staan. De waterputten die worden beheerd door vrouwen, hebben weinig gevallen van seksueel en gender gerelateerd geweld, laat onderzoek zien.”

Hoe kunnen wij deze vrouwen helpen?

Volgens Sareen is awareness creëren rondom dit probleem noodzakelijk. De stemmen laten horen van vrouwen die hier dagelijks mee te maken hebben, is daarom belangrijk. Sareen hoopt te zien dat deze Zuidelijke vrouwen meer aan de Noordelijke tafels hun verhaal kunnen doen. “Alleen zo kunnen we inzichtelijk maken hoe mensen onder de gevolgen van de klimaatcrisis lijden.”

Seksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is het en waarom is het belangrijk dat er meer aandacht voor is?

”Maar ook investeringen zijn nodig zodat de veerkracht van gemeenschappen en landen verstevigd kunnen worden. We moeten de juiste ondersteuning bieden om de weerbaarheid te vergroten, zodat deze gemeenschappen en landen empowered worden om de problemen krachtig aan te pakken. Onder meer door de vrouwen die te maken hebben gehad met sextortion te steunen en in laten zien dat het niet hun schuld is dat dit is gebeurd. Maar ook door scholing zodat meisjes gestimuleerd worden om betrokken te raken bij de watersector.’’

Hoewel er nog een lange weg te gaan is, gelooft Sareen dat er hoop is. Daarom dringt ze er bij vrouwen op aan actief te worden op het klimaatthema. Vrouwen worden het meest getroffen hierin. Haar doel? Sareen: “Ik wil geen jerrycans meer op straat zien, dat betekent dat we meer vrouwen empowered hebben.”

Wil jij vrouwen steunen in deze watercrisis? Via Simavi kun je een donatie doen of zelf in actie komen. Zij pleiten ervoor dat preventie een structureel onderdeel wordt van ieder ontwikkelingsproject op het gebied van water en sanitatie. Onder meer door te zorgen dat waterpunten en sanitaire voorzieningen veilig zin voor vrouwen en meisjes, en dat wetgevingrondom seksueel geweld wordt nageleefd en gehandhaafd.