Rosa Bertram Betere wereld 14 aug 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe (on)verantwoord zijn de plezier reisjes naar de ruimte voor het klimaat?

Je ziet ze steeds vaker voorbij komen in krantenkoppen en nieuwsberichten, het is zover: er kunnen reisjes naar de ruimte worden gemaakt. Je hoeft er geen astronaut voor te zijn, het kan gewoon voor de lol.  Na jaren speculeren en uitgestelde deadlines kan het nu dan echt. Onder andere het bedrijf SpaceX van Elon Musk stuurt mensen naar de ruimte. Heel bijzonder natuurlijk, zo’n reis naar de ruimte, maar hoe verantwoord is het eigenlijk met het oog op klimaatverandering?

Nog maar net is het gloednieuwe ICPP-klimaatrapport uitgekomen met daarin op z’n zachtst gezegd slecht nieuws. Het klimaat verandert nóg sneller dan gedacht en dat is onmiskenbaar te danken aan de mens. Het komt er op neer dat het noodzaak is géén CO2 meer uit te stoten om de aarde niet meer dan 1,5 graad te laten opwarmen voor 2030.

Veel overheden, bedrijven en burgers doen hard hun best om hieraan mee te helpen en de opwarming zoveel mogelijk te beperken zodat de aarde een bewoonbare plek blijft. Maar aan de andere kant worden er nu ook voor de lol raketten de ruimte ingestuurd die goed zijn voor juist ontzettend veel uitstoot. Een beetje tegenstrijdig en pijnlijk tegelijkertijd…

Reisjes naar de ruimte

Voor deze nieuwe manier van reizen – en wel heel bijzondere manier als je het ons vraagt – bestaat er een heuse term: ruimtetoerisme. Wie denkt dat dit alleen in een futuristische films gebeurt: knipper nog maar een keer met je ogen, want it’s happening. 

Er zijn momenteel een aantal partijen die concurreren om commerciële ruimtevluchten. Het gaat om de Virgin Group oprichter Richard Branson en voormalig Amazon-CEO Jeff Bezos. Branson zou 80 km de lucht in vliegen en Bezos 120 km vanaf de aarde. Ook biedt Musk met SpaceX reisjes van 4 tot 5 dagen aan, in de ‘Crew Dragon Capsule’. 

Vliegen is heilig (of toch niet?)

Het gaat niet om gewoon toerisme, het gaat om reisjes voor de allerrijksten ter wereld. Branson zou zo’n 200.000 tot 250.000 Amerikaanse dollar per tochtje vragen. Wat los van klimaatverandering controversieel is omdat je van zulke bedragen ook delen van Afrika zou kunnen afhelpen van de honger…

Enfin, wie de ruimtreisjes boekt, kan in 10 minuten gewichtloos boven de aarde rondzweven of in het geval van de reisjes met Musk, dus zelfs een paar dagen.

De uitstoot van ruimtereizen

Vooropgesteld dat het bijzonder is om naar een andere planeet te kunnen gaan zónder dat je daar astronaut voor hoeft te zijn of een flinke dosis psychedelica voor hoeft te nemen, kan je je afvragen hoe je jezelf kunt verantwoorden een dergelijk reisje te maken terwijl de wereld om precies die reden letterlijk in de fik staat: de menselijke welvaart en de daarbij horende CO2-uitstoot.

Want wat zijn de gevolgen voor het milieu van die ruimtereisjes eigenlijk?

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

De brandstof

De raket van Bezos vliegt op vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof, die van Branson op hybride drijfgas (dat bestaat uit een vaste brandstof op koolstofbasis, polybutadieen met hydroxyl-eindgroep (HTPB) en lachgas en de SpaceX Falkon–reeks bestaat uit herbruikbare raketten die vliegen op vloeibare kerosine en vloeibare zuurstof.

Hoe dan ook komt de vervuiling vooral kijken bij het verbranden van deze stoffen, daardoor ontstaat de uitstoot van broeikasgassen en andere lucht-vervuilende stoffen, zowel dichterbij de aarde (stratosfeer: 12 – 50 km) als verder weg (mesosfeer 50 – 85 km).

vliegschaamte

Maar dat is het niet alleen: er ontstaan extreem hoge temperaturen wanneer de raket de aarde verlaat en wanneer deze weer terugkomt. Daarbij wordt stabiele stikstof in de lucht omgezet in reactieve stikstofoxiden. Die hebben weer een grote negatieve invloed op de atmosfeer.

In de stratosfeer zetten stikstofoxiden en chemicaliën – ontstaan door de afbraak van waterdamp – ozon om in zuurstof, en tasten ze de ozonlaag aan, die de aarde juist moet beschermen tegen schadelijke UV-straling.

Ruimtetoerisme versus klimaatverandering

Naast bovenstaande is het zo dat CO2 en roet warmte in de atmosfeer vasthouden, lezen we op TED. En dat is precies het probleem waar we nu meer dan ooit mee kampen: de aarde warmt op en dat heeft gigantische gevolgen voor de mens.

Maar er is een andere kant aan het verhaal: er kunnen ook wolken ontstaan door de uitgestoten waterdamp die binnenkomend zonlicht juist weer terugkaatsen naar de ruimte. En een minder-functionerende ozonlaag zou weer minder zonlicht kunnen absorberen en de stratosfeer daardoor minder verwarmen.

Je vliegticket compenseren, betekent dat dat je nu schuldvrij kan vliegen?

Complex

Het berekenen van de impact is zoals je misschien leest, best complex. Ook weten we nog niet hoeveel ruimte reizen er straks gaan plaatsvinden. Wel verwacht het ruimtebedrijf Virgin Galatic jaarlijks zo’n 400 ruimtereizen te faciliteren. De andere twee ruimtebedrijven kunnen er nog weinig over zeggen.

Maar als we dit artikel op The Conservation moeten geloven, zijn er in elk geval niet meer dan de huidige 100 ruimtereizen per jaar voor nodig om een negatieve invloed te hebben op klimaatverandering, die in de buurt komt van bijvoorbeeld de uitstoot van vliegen.

Kortom

Met andere woorden: hoe je het ook wendt of keert, ruimtereisjes zijn behalve voor de ervaring, niet bepaald van nut. Sterker nog: ze gaan hoe dan ook een slechte invloed hebben op het milieu. Want ondanks dat ruimtebedrijven duurzaamheid in acht nemen, is het onderaan de streep een extreem vervuilende hobby.

Maar hoe dat zich precies zal vormgeven of in welke mate, daar moeten wetenschappers zich nog over buigen…

Toffe (en duurzame!) reizen waarvoor je niet hoeft te vliegen