Maral Qasemi Psyche Vandaag, 11:27

Leestijd: 3 minuten

Reptielenbrein: dit is waarom het zó lastig is om (eet)gewoonten te veranderen

Wist je dat je een stukje brein hebt ouder dan mensenheugenis? Dit stuk bestaat al honderden miljoenen jaren, lang voordat er überhaupt mensen bestonden. Het reageert volledig instictief en automatisch. Waarom is het voor de meeste mensen zo lastig om af te vallen? Simpel: je gezond verstand wilt één ding, namelijk afvallen. Maar je reptielenbrein is gebrand op iets heel anders: overleven. Dit zorgt voor een innerlijk gevecht tussen verstand én instinct. In dit artikel gaan we er dieper op in.

Het menselijk brein bevat miljarden neuronen die onderling allemaal met elkaar verbonden zijn. De wetenschap verdeelt ze in drie onderdelen: de neocortex, het limbisch systeem en de reptielenbrein.

De neocortex (het menselijke brein)

De neocortex wordt ook wel het denkende brein genoemd. Dankzij dit deel kun je plannen, redeneren, bewust denken, creatief bezig zijn én deze blog lezen. Dit gedeelte van je hersenen is wat je echt mens maakt. Wanneer je reptielenbrein roept: ‘doen!’, zal de neocortex rationaliseren en analyseren wat de meest verstandige keuze is.

Het lymbisch systeem

Het lymbisch systeem – ook wel emotionele brein genoemd – is jouw kompas. Hier liggen al je emoties (positief en negatief) opgeslagen gebaseerd op herinneringen uit het verleden. Dit zoogdierenbrein helpt je om fijne emoties zoals lachen, blijdschap en verbondenheid te ervaren. Het is verantwoordelijk voor een sneller kloppend hart bij verliefdheid en voor kippenvel bij een prachtig muziekstuk. Maar het is ook verantwoordelijk voor het ervaren onplezierige emoties, zoals angst, trauma en verdriet.

Het reptielenbrein

Het reptielenbrein is het oudste en kleinste deel van je hersenen. Dit gedeelte wordt volledig gedreven door dierlijke instincten. Het denkt én voelt niets, maar reageert puur op wat nodig is om te overleven. Het regelt automatische functies zoals ademhalen, hartslag, lichaamstemperatuur en de welbekende fight-or-flight mode. Dankzij de reptielenbrein kunnen we razensnel onze hand terugtrekken van een kokendhete plaat. Handig is dit gedeelte van de hersenen wel, maar niet altijd fijn. Vooral niet als je graag wilt afvallen.

Winning or losing?

Aangezien we heel wat evoluties ondergaan zijn, zou je denken dat de neocortex het hoogste woord voert. Dit is echter niet het geval. Zodra er stress, onzekerheid, vermoeidheid of emotie om de hoek komt kijken, grijpt het oudere brein de macht. Het reptielenbrein en je emotionele brein reageren sneller en krachtiger dan je neocortex. Ze wachten niet op toestemming. Ze doen gewoon.

En dus sta je ineens met een lege zak chips in je hand, zonder dat je nog precies weet wanneer je eraan begonnen bent. Je wéét dat je gezonder zou moeten eten, maar toch doe je het niet. Eén shot dopamine, en je logica ligt onder de tafel.

Wat kun je dan wél doen?

Jezelf streng toespreken helpt niet, dat merk je zelf ook wel. Maar wat valt er dan wél te doen? Discipline houdt het vaak maar een paar dagen vol tegen een oerinstinct dat miljoenen jaren is vastgeroesd. De sleutel ligt niet in harder je best doen, maar in slimmer samenwerken met je brein.

1. Maak vooraf beslissingen

Wacht niet tot je moe, gestrest of emotioneel bent om een gezonde keuze te maken. Eet je portie gezonde maaltijd vóór dat je honger krijgt. Denk aan: meal preppen, geen verleidingen in huis halen en vaste eetmomenten.

2. Maak het lekker makkelijk

Je oerbrein houdt van gemak en snel resultaat. Gebruik dat in je voordeel: leg gezonde snacks klaar. Als je ‘s avonds gezond kookt, maak dan wat extra zodat je het de volgende dag alleen hoeft op te warmen en op te eten. Haal geen koolzuurhoudende dranken in huis, maak water drinken de makkelijkste optie.

3. Creëer rituelen

Het reptielenbrein heeft één zwakte: het houdt van vaste patronen. Maak van gezond gedrag je nieuwe gewoonte. Wanneer je iedere dag na lunch een appel eet, zal je merken dat jouw lichaam automatisch een appel craved na het middageten. Speel slim, niet streng.

Wil je je bevrijden van je ego? Dan is dit artikel een must om te lezen.

Dit is de kracht van je onderbewustzijn volgens Joseph Murphy