Leonie Collombon Psyche 2 aug 2024, 11:47

Leestijd: 2 minuten

Relatietherapeut over ouderverstoting: ‘Het proces is vaak onzichtbaar voor de buitenwereld’

Als ouders met een vechtscheiding uit elkaar gaan, is het kind daar vaak de dupe van. Soms komt ouderverstoting voor, het proces waarbij de zoon/dochter geen contact meer met een van de twee ouders wil. Niet omdat het daar zelf in gelooft, maar omdat een van de ouders het kind manipuleert.

Wat is ouderverstoting?

Annette van Bolhuis, psycholoog bij Accordaat, ziet in haar praktijk veel cliënten die hiermee te maken krijgen. Vaak gaat het volgens haar om een langdurig proces, dat begint met een heftige scheiding en constant conflict tussen de ouders. Het kind wordt van hot naar her getrokken en krijgt ook na de break up regelmatig ruzies tussen de ouders mee. Hoewel dat in eerste instantie van beide kanten kan komen, wordt het volgens Bolhuis steeds vaker eenzijdig. “De ene ouder praat voortdurend negatief over de ander en maakt het kind wijs dat papa of mama niet genoeg om hem of haar geeft,” vertelt ze.

Bij haar eigen cliënten komen die verbale verwijten in allerlei vormen, van ‘Papa heeft alweer gelogen’ tot ‘Mama heeft nooit tijd voor jou dus je kunt beter bij mij blijven’. Daarnaast is manipulatieve communicatie een belangrijk kenmerk van ouderverstoting. De ene ouder betrekt het kind dan regelmatig bij volwassen zaken zoals de financiën en geeft daarbij de andere ouder de schuld. Vertellen dat het kind geen nieuwe fiets kan krijgen omdat de alimentatie nog betaald moet worden, bijvoorbeeld.

Steeds minder contact

Omdat het bij ouderverstoting vaak om jonge kinderen gaat, wordt het contact met de andere ouder steeds minder. Jonge kinderen zijn namelijk behoorlijk beïnvloedbaar en geloven snel wat er wordt verteld. Bovendien wordt het contact soms opzettelijk gesaboteerd. De manipulatieve ouder houdt het kind weg van de ander en maakt het kind wijs dat papa/mama hem/haar niet meer wil zien.

Van Bolhuis kwam een schrijnend voorbeeld tegen in haar praktijk: “Een cliënt vertelde een
keer dat hij op zaterdagochtend zijn dochter kwam halen. De moeder deed niet open en nam de telefoon niet op. Ze had het meisje verteld dat papa niet was gekomen om haar op te halen, dat hij haar vergeten was en liever iets leuks deed met de dochter van z’n nieuwe vriendin. Dat soort gedrag leidt ertoe dat het kind steeds minder contact met die ouder wil, zonder door te hebben dat het eigenlijk de andere ouder is die manipulatief is.”

Wat het voor de ouder die benadeeld wordt in deze situatie zo lastig maakt, is volgens de psycholoog de onzichtbaarheid van het proces. De buitenwereld krijgt er vaak weinig van mee en kan daarom weinig doen om te helpen. Hoewel het contact met het kind er niet 1, 2, 3 mee terugkomt, adviseert Van Bolhuis hoe dan ook met een psycholoog te praten; het is immers een impactvolle gebeurtenis die zo goed en kwaad als kan verwerkt moet worden.

Cécile kreeg na haar scheiding een burn-out en helpt nu andere vrouwen in dezelfde situatie