Sophie Golbach Psychologie 1 sep 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De psychologie achter waarom sommige liedjes in je hoofd blijven hangen

Het komt je vast bekend voor: dat ene, bekende liedje komt op de radio in je auto, en voor je het weet ben je aan het meezingen. Dertig minuten later zit de melodie nog steeds in je hoofd, en je krijgt hem er de rest van de dag ook niet meer uit. Irritant! We hebben het allemaal weleens meegemaakt.

Maar waar komt dit dan vandaan? Waarom blijft dat aanstekelijke liedje, ook wel oorwurm genoemd, zo lang in je hoofd zitten? Wat maakt een liedje nou tot zo’n oorwurm?

Liedje in je hoofd

Waarom blijft sommige muziek zo goed hangen? Dat is simpeler dan je misschien denkt. Volgens muziekwetenschapper Henkjan Honing van de Universiteit van Nederland zijn er drie ingrediënten die een song een hit maken.

1. Herkenbaarheid

Binnen een tiende van een seconde kun je herkennen naar welk muziekgenre je luistert. Dat komt door de klankkleur die je hoort, de karakteristieke eigenschap van een geluid waarmee het zich onderscheidt van andere geluiden. Deze herkenning vindt ook plaats als je het liedje nog nooit gehoord hebt.

Luisteren naar je favoriete muziek doet dit met je hersenen (daarom word je blij)

2. Herhaling

Een liedje met herhaling doet het goed. Mensen vinden het mooier om een liedje met veel herhaling te horen dan een nummer met losse noten. De herhaling draagt bij aan de herkenbaarheid.

3. Haakje in de muziek

Als je spontaan een stukje uit een liedje begint te zingen, dan is dat vaak hetzelfde stukje: het refrein. Het refrein is vaak het stukje uit een nummer wat eruit springt, in vergelijking met de rest van het nummer. Daarom blijft het refrein ook het meest in je hoofd hangen.

Popmuziek

Oorwurmen onderscheiden zich ook door een over het algemeen sneller tempo en een makkelijk te herinneren melodie. “Bij herkenbare melodieën moet je denken aan een gemiddeld nummer uit de Top 40. Popmuziek dus,” zegt muziekwetenschapper Ashley Burgoyne van de Universiteit van Amsterdam tegen Quest. Popmuziek heet popmuziek omdat het populaire muziek is; de muziek waar de meeste mensen naar luisteren.

De therapeutische werking van muziek

Vrolijke of trieste liedjes?

In principe is er wat oorwurmen betreft geen verschil tussen vrolijke of trieste liedjes. Beiden kunnen makkelijk in je hoofd blijven zitten. Wel hebben vrolijke liedjes over het algemeen een sneller tempo, wat ook een kenmerk is van een oorwurm. Je zou op basis daarvan kunnen zeggen dat vrolijke nummers iets makkelijker blijven hangen.

Aangezien muziek met een positieve lading je vrolijker maakt, zou je ook kunnen zeggen dat je vaker een liedje in je hoofd hebt als je vrolijk bent. Dit is echter niet wetenschappelijk bewezen.

Wat gebeurt er in de hersenen?

Nicolas Farrugia van Goldsmiths University deed onderzoek naar oorwurmen. Hij vroeg 24 mensen hoe vaak ze er last van hadden, en bracht vervolgens hun hersenactiviteit in beeld met MRI-scans terwijl ze een liedje in hun hoofd hadden. Daarbij werd de dikte van hun hersenschors gemeten, waar het grootste deel van de hersenen zit.

Waarom je beter niet te vaak naar je favoriete muziek kan luisteren

Mensen met een dunnere hersenschors hadden vaker last van een nummer in hun hoofd dan mensen met een dikkere hersenschors. Dit hersengebied is betrokken bij het waarnemen en begrijpen van geluiden.

Ook werd er naar de cortex gekeken, het hersengebied dat onder andere betrokken is bij het onthouden van toonhoogtes. Mensen met een dikkere cortex hadden minder vaak last van oorwurmen. Onderzoekers schreven dat zij melodieën in hun hoofd beter kunnen onderdrukken, waardoor ze denken dat ze het minder vaak hebben.

Hoe krijg je hem weer uit je hoofd?

Natuurlijk wil je weten hoe je zo’n oorwurm dan weer uit je hoofd krijgt. Dit is vrij simpel. Volgens onderzoek van de Quarterly Journal of Experimental Psychology helpt het simpelweg al om kauwgom te kauwen. Hierdoor zing je minder snel mee.

Wat ook helpt, vreemd genoeg, is om het nummer wat je in je hoofd hebt helemaal af te luisteren.

Krijg je kippenvel van muziek? Dan heb je een speciaal brein

De oorwurmen top 7

Benieuwd? Deze 7 nummers blijven volgens Het Laatste Nieuws het hardnekkigst in je hoofd hangen.

1. Bad Romance – Lady Gaga
2. Can’t Get You Out Of My Head – Kylie Minogue
3. Don’t Stop Believing – Journey
4. Somebody That I Used To Know – Gotye
5. Moves Like Jagger – Maroon 5
6. California Gurls – Katy Perry
7. Bohemian Rhapsody – Queen

Heb jij ook weleens een liedje in je hoofd? Zo weet je hoe het komt!