Annemarie Hartsuiker Betere wereld 21 nov 2022, 14:57

Leestijd: 3 minuten

Waarom altijd iemand de prijs betaalt voor Black Friday (en wij gruwelen daarvan)

Vrijdag 25 november is het Black Friday. Een vanuit Amerika overgewaaide dag waarop we shoppen tot we erbij neervallen omdat gigantische kortingen je om de oren vliegen.

Black Friday stimuleert mensen om vooral zoveel mogelijk te kopen voor zo min mogelijk geld. Alleen wie betaalt de werkelijke prijs van dit onnodige shoppen?

Waar komt de term Black Friday vandaan?

Want zeg eens eerlijk: had jij die jas ook gekocht als er geen korting van vijftig tot zeventig procent op zat? Black Friday, wij gruwelen van deze dag waarop massaconsumptie gestimuleerd wordt. Waar komt deze dag eigenlijk vandaan? Daar zijn verschillende theorieën over.

Zo zegt de een dat het staat voor autowegen die zwart zien van het verkeer. Anderen beweren dat de term is ontstaan omdat retailers in het laatste kwartaal zoveel omzetten dat de rode cijfers naar zwarte schieten.

Er werd zelfs beweerd dat Black Friday is ontstaan in de tijd van slavenhandel maar dit blijkt een fabel. Al vinden wij de associatie met slavernij niet eens zo ver gezocht. Nog steeds zwoegen mensen in lagelonenlanden dagelijks onder slechte omstandigheden om aan de vraag van massaconsumptie te voldoen.

Belastend voor mens en milieu

We weten allang dat overproductie in de wereld zorgt voor milieuvervuiling en erbarmelijke werkomstandigheden voor de makers. In de podcast ‘Leven van genoeg’ met econoom Paul Schenderling hebben ze het dan ook over moderne slavernij. Dan hebben we het nog geeneens over het mogelijke tekort aan grondstoffen. Kortom er is altijd wel iemand die de echte prijs van massaconsumptie betaalt.

Denk maar aan inwoners van Bangladesh die nu al kampen met de desastreuze gevolgen van klimaatverandering. In het afgelopen jaar waren er immense overstromingen en volgens een rapport van de wereldbank moet een op de zeven inwoners in 2050 immigreren als gevolg van de opwarming van de aarde.

De omstandigheden in fabrieken zijn vaak schrijnend. Onlangs kwam het Chinese fast-fashion merk Shein negatief in het nieuws.  Met oneerbiedig lage lonen, werkdagen van achttien uur en maar één vrije dag per maand worden er doodleuk spotgoedkope outfitjes geproduceerd voor de Westerse wereld. In deze ultrasnelle Shein mode wil geen mens shinen zou je zeggen.

Ten koste van ambacht en lokale producenten

Waar er in arme landen geploeterd wordt om de mens te voorzien van goedkope spullen, krijgen eerlijke lokale producten en ambachtslieden geen kans. Black Friday is typisch zo’n dag waarop grote retailers met kortingen knallen terwijl kleine ondernemers dit niet kunnen lijden.

Die hebben niet de marge om producten forst af te prijzen omdat de kostprijs stukken hoger ligt. Consumenten zijn zich hier niet altijd bewust van en kiezen dan toch toch voor goedkoop.

“Goedkoop is duurkoop” zei mijn moeder altijd en dat heb ik altijd goed in mijn oren geknoopt. As je ergens weinig voor betaalt, kun je alsnog duur uit zijn als wat je hebt gekocht van slechte kwaliteit is en niet lang mee gaat. Daar is niks duurzaams aan!

Duurzaam met je spullen omgaan? Zó blijven je spullen langer mooi

Green Friday

Met de kennis van nu en in een wereld waar aandacht voor duurzaamheid groeit, zien we gelukkig ook tegenovergestelde initiatieven. Geen Black Friday maar Green Friday. Zo sluit Dille & Kamille demonstratief de deuren voor een dag.

Er zijn ook steeds meer merken die principieel al niet meedoen aan de sale door tijdloze collecties aan te bieden. Denk aan The Make, Reconsider Studio of Teym.  Uiteindelijk willen we minder kopen om er meer plezier van te hebben en een minder grote voetafdruk achter te laten.