Malu Kirschbaum Psyche 10 mei 2021, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Een pleidooi om wat vaker lui te zijn

Uit het raam staren, op de bank liggen of stilzitten. Dat zijn dingen die we niet meer zo vaak doen. We maken er gewoonweg geen tijd meer voor, want er is altijd wel iets te doen. En áls we dan een keer helemaal niets doen, dan voelen we ons daar gelijk schuldig over en vinden we onszelf lui. Toch mogen we best eens wat vaker lui zijn, vindt Devon Price, sociaal psycholoog en auteur van Laziness does not exist.

Luiheid is volgens deze professor de meest onderschatte vaardigheid in het leven. Het zou niet alleen goed zijn voor je gezondheid, maar je zou er ook nog creatiever van worden.

Tijd ‘verknoeien’

Sinds de coronacrisis werken veel mensen noodgedwongen thuis. Zonder goede werkruimte, zonder supervisie en afleiding alom. Reken maar dat veel mensen zichzelf verwijten dat ze niet elke moment van de dag productief zijn. Ze voelen zich nutteloos en schamen zich telkens weer voor de tijd die ze hebben ‘verknoeid’.

Maar veel mensen vergeten dat in pre-coronatijd – toen we nog gewoon naar kantoor gingen –  onze werkdag regelmatig werd onderbroken door het praten met collega’s, eindeloos vergaderen of even tussen de middag lunch halen. Dus ondanks dat je misschien het gevoel hebt dat je minder productief bent als je thuis werkt, valt dat waarschijnlijk wel mee.

Geobsedeerd door productiviteit

Hoe komt het toch dat we zo bang zijn voor luiheid? Devon heeft dit begrip grondig onderzocht en kwam erachter dat we leven in een ‘leugen’. We zijn er namelijk van overtuigd dat we pas meetellen als we een druk en productief leven leiden. Onze angst voor luiheid zit al eeuwenlang diep in onze cultuur geworteld, waardoor we geobsedeerd zijn geraakt door productiviteit.

Een simpele truc om je productiviteit een boost te geven

Ook vóór de pandemie hadden mensen zichzelf er al van overtuigd dat luiheid een slechte zaak is. In het boek van Devon staat dat dit een diepgeworteld, cultureel vastgehouden geloofssysteem is, wat ervoor heeft gezorgd dat mensen denken dat ze van nature lui zijn en hard moeten werken om deze neiging te overwinnen.

Dit heeft ertoe geleid dat mensen hun eigenwaarde aan hun productiviteit hebben gekoppeld en geloven dat werk het centrum van het leven is.

Lang leve het lummelen

Pas nadat Devon een heftige griep kreeg die maanden aanhield, kreeg die het inzicht. Devon had een jaar lang doorgewerkt, terwijl die er alleen maar klachten bij kreeg, totdat die besloot om diens werkzaamheden voor twee maanden te stoppen. Met deze rust besefte die zich dat hoeveel die ook wilde bereiken, het nooit genoeg zou zijn.

Devon: “Ik realiseerde me dat mijn worstelingen deel uitmaakten van een sociale epidemie: de grote leugen die ‘luiheid’ heet. Want wat blijkt? Luieren is gewoon hartstikke belangrijk! Door regelmatig gedachteloos niets te doen, ervaar je minder stress, voel je je mentaal en fysiek beter en word je creatiever, zo blijkt uit verschillende studies. Bovendien worden we door dagdromen beter in het oplossen van problemen en het bedenken van innovatieve ideeën. En deze eigenschappen komen best wel goed van pas tijdens je werk.”

Instagrammen onder werktijd

In het boek van Devon wordt ook gesproken over ‘cyberloafing’, oftewel het scrollen door social media of online browsen onder werktijd. Dit wordt vaak geïnterpreteerd als luiheid en als ‘not done’ omdat het zogenaamd ‘diefstal’ is van de tijd van je baas. Maar uit onderzoek is gebleken dat werknemers productiever en meer gefocust waren na een cyberloaf-sessie, en dat ze ook meer unieke oplossingen bedachten voor werkproblemen.

https://www.bedrock.nl/voordelen-thuiswerken/

Devon legt uit dat ook dit soort mentale ontspanning net ze essentieel en onvermijdelijk is als ander soort activiteiten, die werkgevers kunnen beschouwen als ‘tijdverspilling’, zoals kopjes thee zetten en kletsen met collega’s. In plaats van het zien als ‘diefstal’ van de werktijd, is het gewoon een andere manier van ‘een luchtje scheppen’.

Het is dus van belang om ook tijdens je werk wat vaker de stekker eruit te trekken. Niet uit je computer, maar uit jezelf. Hoe je dat doet? We geven 4 tips:

1. Verander je omgeving

Je omgeving heeft grote invloed op de hoeveelheid tijd die je kan besteden aan nietsdoen. Houd daarom rekening met de fysieke ruimte in je huis en op je werkplek. Leg je smartphone, laptop, tablet of andere apparaten buiten bereik. Verander je huis in een gebied dat uitnodigt tot nietsdoen. Denk aan een zachte bank, een comfortabele stoel, een paar kussens of gewoon een lekkere deken op de grond. Zet meubels rond een raam of open haard in plaats van voor de tv.

7 inspirerende thuiskantoren om bij weg te zwijmelen

2. Maak bewust tijd vrij om even helemaal niets te doen

Zoek voor jezelf uit op welke momenten je het meest productief bent. Wees je daarbij bewust van de momenten waarop je gedachten beginnen af te dwalen. Als je alleen nog maar op de automatische piloot aan het werk bent, wordt het tijd voor een pauze.

Het is belangrijk dat je deze pauzes doelbewust opneemt in je schema. Ook door prioriteiten te stellen, kan je meer vrije tijd inbouwen. Bovendien kan je gebruik maken van verschillende situaties om jezelf te bekwamen in het nietsdoen. In de trein op weg naar je werk bijvoorbeeld.

Klaar met thuiswerken? 6 praktische tips voor een succesvolle workation

3. Laat je niet meeslepen in de culture of busyness

Als iemand je vraagt wat je aan het doen bent tijdens een niets-pauze, antwoord dan gewoon: ‘Niets’. Je hoeft je niet schuldig te voelen over nemen van pauzes of vakanties. Mocht je toch bang zijn dat je als ‘lui’ wordt bestempeld, probeer het nietsdoen dan niet te zien als teken van luiheid maar als een belangrijke vaardigheid in het leven. Je kan beter kiezen voor het aanvankelijke ongemak van het nietsdoen, dan voor de makkelijke vertrouwdheid van de drukte.

4. Stel je verwachtingen bij

Leren kost tijd en energie. Je hoeft dus niet ontmoedigd te raken als je in het begin nog niet zoveel merkt van de voordelen van nietsdoen. Stilzitten zal in eerste instantie misschien ongemakkelijk aanvoelen. Het is net als met sporten, oefening baart kunst.