Tessa Ham Betere wereld 28 dec 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Zo verminder je de duizenden kleine plastic microvezels die vrijkomen bij elke wasbeurt

Er wordt geschat dat tegenwoordig 60 procent van het materiaal dat in kleding wordt gebruikt synthetisch is. Dit is een probleem – of eigenlijk: miljoenen kleine problemen. Tijdens het wassen van deze kleding komen er namelijk microvezels vrij. Dat zijn hele kleine stukjes plastic (niet met het oog waar te nemen) die via de afvoer onze watersystemen in stromen.

Houd je vast: een was met synthetische kledingstukken laat tussen de 1.900 en 200.000 microvezels los. 200.000 ieniemienie plastic deeltjes, waarvan een groot deel in onze oceanen terechtkomen.

Plastic microvezels in de voedselketen

Dat is niet alleen gevaarlijk voor zeedieren, die de microvezels aanzien als voedsel. Ook voor ons: die de vissen uiteindelijk weer opeten. In 2016 werd er een onderzoek gedaan waaruit bleek dat een kwart van de vis die op lokale vismarkten werd verkocht, plastic in hun spijsverteringskanaal had. 80 procent daarvan bestond uit microvezels.

Volgens de Plastic Soup Foundation zijn microvezels zo doordringend dat ze worden gevonden op de meest afgelegen plekken. Zo werd er in 2017 een blauwe microvezel ontdekt aan de voet van de Langju Gletsjer, in het hart van het Himalayagebergte. Dit gebied ligt op 6,5 kilometer hoogte en was ten tijde van de vondst net opengesteld voor mensen. Het expeditieteam dat een watermonster meenam, was dan ook verbaasd dat er een microvezel in werd gevonden.

Ze zijn overal

Hoe die vezel daar precies is gekomen, blijft een mysterie. De beste gok is via de lucht. Microvezels zitten namelijk niet alleen in de oceanen en in algen en vissen, lezen we op De Correspondent, maar ook in voedingsmiddelen als bier en honing en zelfs…. de lucht.

Er is nog niet bekend hoe schadelijk al deze plastic vezels zijn voor onze gezondheid. De schadelijke gevolgen voor dieren zijn in ieder geval verontrustend. Laboratoriumonderzoeken toonden aan dat krabben een groeiachterstand oplopen als ze microvezels binnenkrijgen en vissenlarven kleiner en langzamer worden. En daarmee ook: vatbaarder voor roofdieren.

Jammer genoeg is het gebruik van synthetische vezels tussen 1992 en 2010 met bijna 80 procent gestegen. Voorspelt wordt dat de vraag naar synthetische kleding alleen maar gaat toenemen.

Wat kunnen we doen om microvezels te verminderen?

Voor mensen die hun best doen plastic te mijden, is dit op z’n minst frustrerend te noemen. Terwijl je je eigen broodzakjes en fruitzakjes meeneemt naar de supermarkt, draagt elke was die je draait bij aan de plastic soep. Wat kunnen we doen om de microvezels die het milieu vervuilen te verminderen?

In eerste instantie denk je na het lezen van dit verhaal misschien: oké, dan doe ik synthetische stoffen in de ban. Ik koop geen kleding meer van polyamide, polyester, polyacryl, aramide en elastaan. Zo simpel is het helaas niet. Voor veel natuurlijke materialen, zoals bijvoorbeeld katoen, is veel water en landbouwgrond nodig. Het is daarnaast één van de meest bespoten gewassen ter wereld.

Kleding kopen

Wat kun je wél doen? First: koop zo min mogelijk kleding. Huur bijvoorbeeld een jurk wanneer je normaal gesproken een nieuwe zou kopen voor één avond of ruil je kleding. Wil je toch kleding kopen? Kies dan eerst voor tweedehands en anders voor kleding met milieuvriendelijke materialen, zoals bamboe, linnen, hennep en tencel.

Lees ook: Elke week een nieuwe outfit? Dit is de (verborgen) impact van kleding op het milieu

Kleding wassen

Een beetje een inkoppertje, maar wel goed om te benoemen: was je kleding zo min mogelijk. Een broek hoeft bijvoorbeeld echt niet na één keer dragen al in de wasmand te verdwijnen. Omdat hitte ervoor zorgt dat kleding sneller afbreekt, helpt het ook om je wasmachine met een koud programma te gebruiken.

Gadgets

Heb je momenteel veel synthetische kleding? Dan kan een gadget je een handje helpen om te zorgen dat jouw microvezels niet de oceanen bereiken. Zo heb je de Guppyfriend: een waszak waarin je je vuile was stopt en die vervolgens in de wasmachine doet. De microvezels zouden vervolgens achterblijven in de zak. Een andere optie is de cora ball: deze stop je bij je vieze was in de wasmachine en de vezels blijven vervolgens aan de bal kleven.

Wasmachinefilter

Je kunt ook investeren in een wasmachinefilter. De Plastic Soup Foundation raadt Planet Care aan, een Sloveense uitvinding die je aan de slang van je wasmachine bevestigd. Dit filter zou 80 procent van de vezels opvangen.

Voor 10 euro per maand koop je een abonnement (dus voor de prijs van een kopje koffie per week). De ‘cartridge’ moet je na 20 wasbeurten vervangen. Is de hele doos cartridges vol? Dan stuur je ze terug en krijg je nieuwe.

Natuurlijk zijn er nog meer wasmichefilters voor microvezels op de markt. Ben je geïnteresseerd? Kijk dan ook eens naar Filtrol, XFiltra en lint LUV-R.

Dit zijn natuurlijk allemaal zogenaamde end of pipe-oplossingen, manieren om aan het einde plastic microvezels tegen te houden. Hopelijk komen er binnenkort meer oplossingen waar het probleem bij de bron wordt aangepakt: de kledingfabrikanten.

Verder lezen over de impact van kleding op het milieu

• Het gigantische onzichtbare gevaar van je kleding wassen
• Zo maak je jouw wasroutine meer eco-vriendelijk
• Zo simpel is het om je eigen kledingkast duurzamer te maken