Lisanne van Marrewijk Welzijn 14 okt 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De anticonceptiepil ligt weer onder vuur: hoe slecht is ‘ie nu echt?

Voor veel vrouwen is het zo standaard: het slikken van de pil om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Maar steeds meer onderzoeken wijzen uit dat de invloed van de pil lang niet zo goed is voor je lijf en geest. Zo concludeerde ook een recent onderzoek door wetenschappers van het UMCG, LUMC en het Amerikaanse Brigham and Women’s Hospital dat jonge meiden van 16 jaar die de pil slikken vaker depressieve klachten hebben. Ze hebben vaker eetproblemen, huilen meer en slapen overmatig.

Ook hormoonspecialist José Buik-Evers vertelde ons in een eerder artikel dat de pil invloed heeft op je hormonen en daardoor je persoonlijkheid kan aanpassen. Het is duidelijk: de pil ligt onder vuur en steeds meer vrouwen stoppen met het gebruik ervan.

Aan de pil

In Nederland slikken zo’n 1,2 miljoen vrouwen de anticonceptiepil, lezen we op de website van SFK (Stichting Farmaceutische Kengetallen). Toch wordt dit elk jaar minder. Zo werden er in 2018 al 7,5 procent minder pillen verstrekt via openbare apotheken dan de 2 jaar daaraan voorafgaand. Dat getal daalt nu voor het vijfde jaar op rij.

Ook ikzelf slik de pil. Ik merk dat ik lekkerder in m’n vel zit en meer energie heb als ik net m’n menstruatie heb gehad, en dat ik naarmate de tijd verstrijkt (en de pillen in m’n strip minder worden) steeds minder energie krijg.

Het leven is allemaal net effe zwaarder dan normaal en ik heb meer behoefte om ‘gewoon even lekker met mezelf te zijn’ (en oké, met die reep chocolade).

Deze video van de Amerikaanse Glamour illustreert op een hilarische wijze hoe je menstruatiecyclus je emoties in de hand heeft.

Even op een rijtje: Je wilt wel seks, niet aan de pil, maar geen baby’s, hoe doe je dat?

Verder heb ik er naar mijn weten geen last van, maar eerlijk gezegd heb ik ook geen idee hoe mijn lichaam is zónder de dagelijkse hormoonbom.

Stiekem ben ik wel benieuwd, maar durf ik ook niet zo goed te stoppen met de pil want ik wel écht geen baby’s en vind zo’n spiraal ook maar een eng idee.

Anyway, over naar de feiten. Want de vraag is: kan je veilig de pil slikken?

Hoe slecht is dat?

Om dat te onderzoeken, sprak mijn collega Rosa met Agnes Kant, directeur en woordvoerder van Bijwerkingencentrum Lareb. Op de vraag waarom minder vrouwen in de laatste jaren minder de pil slikken, kan ze echter geen antwoord geven.

“Maar,” zegt ze, “dat depressie een bijwerking kan zijn van pilgebruik is bekend.” En inderdaad, in de bijsluiter van één van de bekendste anticonceptiepillen, Microgynon, staat: ‘Stemmingsveranderingen, zoals sneller geïrriteerd, nervositeit of depressie. Meestal treedt depressie op binnen zes maanden na start met de pil. Het komt vooral voor bij jongeren vanaf vijftien jaar. Als u merkt dat u somber bent, neem dan contact op met uw arts.’

Lees ook: Alles over de invloed van de pil op je lichaam: wat zijn feiten en mythes?

Werkt een geneesmiddel (in dit geval een anticonceptiepil), dan kan het ook bijwerkingen geven, vertelt Kant. “Ik zeg altijd: als het iets doet wat je wilt, kan het ook iets doen wat je niet wilt.” 

Hormonen

In de pil zitten hormonen, en hormoonschommelingen (die optreden bij het gebruik van de pil) kunnen voor stemmingswisselingen en dus ook depressieve gevoelens zorgen, legt Kant uit.

Ook interessant:  Who run the world? Hormones!

Steeds vaker kiezen vrouwen voor een alternatief, bijvoorbeeld door het laten zetten van een spiraaltje. Maar dat maakt weinig verschil, vertelt Kant. Want ook de Mirena spiraal bevat hormonen en kan diezelfde bijwerkingen geven. “Hormoonschommelingen zie je bijvoorbeeld ook in de zwangerschap en bij de overgang, en dan kunnen ook dergelijke klachten optreden.”

Welke bijwerkingen er kúnnen zijn, is dus bekend, maar of dat ook echt gebeurt, verschilt van persoon tot persoon. Daarom is het belangrijk om altijd waakzaam te zijn voor deze mogelijke bijwerkingen, is het advies van Kant. 

Risico’s vermijden

Wie de risico’s van de bijwerkingen liever niet wil lopen, kan onder meer kiezen voor de hormoonloze koperspiraal of, indien je niet zwanger wilt worden, je eigen cyclus bijhouden. Maar, vindt Kant, we moeten ook waken om geen angst te zaaien voor de pil. In Engeland leidde ‘pill scare’ eerder tot een toename van ongewenste zwangerschappen en abortussen. 

“Iedereen moet zelf  in overleg met de arts zelf goed afwegen welke vorm van anticonceptie de beste keus is.” Zeker als je al gevoelig bent voor stemmingswisselingen, is het slim om je mentale gezondheid goed in de gaten te houden.

Het is dus per vrouw heel verschillend hoe je op de pil reageert, maar zoals bij alles is het goed om kritisch te kijken of hij wel bij jou past.

Meer over de anticonceptie?

• The Sex Issue: de mannenpil als alternatief voor de anticonceptiepil
• Alles op een rijtje: de verschillende soorten anticonceptiepillen en de bijwerkingen
• We kunnen depressief worden van de pil (én alternatieve hormonale anticonceptiemiddelen)